1. ಭೂಗೋಳ ಒಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ
ಅಧ್ಯಯನ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನವಾಗಿ . ಭೂಗೋಳ ಒಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಧ್ಯಯನ
ಭೂಮಿಯು ಗೋಲಾಕಾವಾಗಿದ್ದು,
ಈ ಕುರಿತು ಮಾಡುವ ಅದ್ಯಯನವೇ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರವಾಗಿದೆ.
ಭೂಮಿಯ ರಚನೆ, ವಾಯುಗುಣ,
ಜಲಗೋಳ ಶಿಲಾಗೋಳ ವಾಯುಗೋಳ, ಸಸ್ಯವರ್ಗ ಇತ್ಯಾದಿಯಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲಾಗುವುದು. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪರಿಸರದ ಅಂಶಗಳೊಂದಿಗೆ
ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿರುವ ಮಾನವನ ವಿಕಾಸವು ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ವೈವಿದ್ಯಮಯವಾದ ಭೂ ಮೇಲ್ವೈನ
ಸ್ಥಿತಿಗತಿಯನ್ನು ಹಾಗೂ ಭೂಮಿಯ ಅಂತರಾಳದವರೆಗಿನ ವಿಸ್ಮಯವನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ಪ್ರದೇಶದ
ಸಸ್ಯವರ್ಗ, ವಾಯುಗುಣ ಭೂ ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಮಾನವ ಸಂಪತ್ತು ಆಧಾರವಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ನೋಡಿದಾಗ ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರವು
ಒಂದು ಸಾಮಾಜಿ ಅಧ್ಯಯನ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಸ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ.
ಭೂಮಿಯ ಅಂಶಗಳು, ಭೂಕಂಪಗಳು,
ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿಗಳು, ಶಿಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಖನಿಜಗಳು, ಭೂನಗನ್ನಿಕರಣ ಪರಿಸರ ವಿಜ್ಞಾನ, ಜೀವ ಜಗತ್ತು ಅದರೊಂದಿಗೆ
ಮಾನವನ ಸಂಬಂಧ ಹಾಗೂ ಅವನ ಮೇಲೆ ಪರಿಸರದ ಪ್ರಭಾವ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ. ಮಂಗನಿಂದ ಮಾನವನಾದ ಪರಿಚಯ ಈ ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದಿಂದ
ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
1.ಭೂಗೋಳ ಒಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ
ಅಧ್ಯಯನವಾಗಿದೆ ಸಮಾಜದ ಕೇಂದ್ರ ಬಿಂದು, ಮಾನವ ಜೀವಿಯಾಗಿದ್ದು ಆತನ ಕುರಿತದ್ದು ಆಗಿದೆ.
2.ಮಳೆ, ಗಾಳಿ. ಋತುಮಾನಗಳು
ಉಂಟಾಗುವುದು ಸಮಾಜದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಭಾವÀ ಬೀರುವುದಾಗಿದೆ.
3.ಭೂಮಿಯ ವಿಜ್ಞಾ£
Àಹಾಗೂ ಮಾನವನ ವಾಸಸ್ಥಾನದ ಅಧ್ಯಯನವಗಿದೆ. ಮಾನವ ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರವು ಈ ಕುರಿತು ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲುತ್ತದೆ.
4.ಸಾಂಸ್ಕøತಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯು
ಆ ಪರಿಸರ ಭೂಮೇಲ್ಮ ವಾಯುಗುಣವನ್ನು ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿದ್ದು ಅದು ಸಮಾಜದೊಂದಿಗೆ ಕೂಡಿಕೊಂಡಿದೆ.
5.ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಪರಿಕುಲ
ಮತ್ತು ಸಸ್ಯ ಸಂಕುಲದ ಅಧ್ಯಯನವು ಸಮಾಜದ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಪಶುಸಂಗೋಪನೆ ವನಸ್ಪತಿ ಬಳಕೆಮಾಡಲು
ಸಾದ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾಜಿಕ ಸ್ಥಿತಿಗತಿ ಸುದಾರಿಸುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದ ಪಾತ್ರವಿದೆ.
6.ಭೂಗರ್ಭಶಾಸ್ತ್ರವು
ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಹಾಗೂ ಪರಿಸತ್ತಿನ ಸಂಶೋಧನೆ ರಂಗದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕವಾಗಿದೆ
7.ಮಾನವನ ಪ್ರಾಕೃತಿಕ
ಜೈವಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕøತಿಕ ಪರಿಸರಗಳ ಮೇಲೆ ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರವು ತನ್ನ ಗಮನ ಕೇಂದ್ರಿಕರಸಿದ್ದು ಸಮಾಜಿಕ
ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಕೊಂಡಿಯಾಗಿದೆ.
8.ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರವು
ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಷಯಗಳಾದ ಇತಿಹಾಸ, ಸಮಾಜಶಾಸ್ತ್ರ, ವಾಣಿಜ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರ, ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ ರಾಜ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರಗೊಂದಿಗೆ
ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ.
9.ಸಸ್ಯ ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ,
ಪ್ರಾಣಿ ಭೂಗೋಳÀಶಾಸ್ತ್ರ, ವಾಯುಗುಣದಲ್ಲಿಯು ಭೂರಚನಾಶಾಸ್ತ್ರ, ಸಂಸ್ಕ್ರತಿಕ ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ, ಜೀವಪರಿಸರಶಾಸ್ತ್ರ
ಜನಸಂಖ್ಯೆ, ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ, ಆರ್ಥಿಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳೊಂದಿಗಿನ ಅವಿನಾಭಾವ ಸಂಬಂಧಗಳು
ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು, ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರವು ಒಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಧ್ಯಯನವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ.
10.ಆರ್ಥಿಕ ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರವು
ವಿವಿಧ ಖನಿಜ ಸಂಪನ್ಮೂಲ, ಮಾನವ ¸ಂಪನ್ಮೂಲ ಅವುಗಳ ಹಂಚಿಕೆ ಪ್ರಮಾಣ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ
ವ್ಯಾಪಕ ಸಂಪರ್ಕಹೊಂದಿರುವ ಕುರಿತು ತಿಳಿಸುವುದು.
12.ನದಿ, ಕೊಳ, ಸರೋವರ
ಸಮುದ್ರ, ಸಾಗರ ಹಾಗೂ ಜಲಪಾತಗಳು ಅನೇಕ ಉಪಯೋಗರ್ಹತೆ ಹೊಂದಿದ್ದು ಮಾನವನ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಸಾಮಾಜಿಕ
ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಬಲ್ಲದಾಗಿದೆ, ಅದರೊಂದಿಗೆ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಸೌಂದರ್ಯೊಪಾಸಕರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮವು
ಅಭಿವೃಧ್ದಿಗೊಳ್ಳುವುದು.
13.ಹವಾಮಾನ ಇಲಾಖೆ ಭೂಗರ್ಭ
ಶಾಸ್ತ್ರ ಇಲಾಖೆ ಗಣಿ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೆ ಮುಂತಾದ ಇಲಾಖೆಗಳು ಸಮಾಜ ದೊಂದಿಗೆ ಸಹಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದು, ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ
ಉದ್ಯೋಗ ಮಾಹಿತಿ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಎಲ್ಲಾ ಮೇಲ್ಕಾಣಿಸಿದ
ಅಂಶಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಭೂಗೋಳವು ಒಂದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಧ್ಯಯನವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ.
ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಶಾಖೆಗಳು
ವಾಯುಗುಣ ಶಾಸ್ತ್ರ
1. ವಾಯುಗುಣ ಶಾಸ್ತ್ರ
2. ಮಣ್ಣಿನ ಶಾಸ್ತ್ರ
3. ಸಾಗರ ಶಾಸ್ತ್ರ
4. ಖನಿಜ ಶಾಸ್ತ್ರ
5. ಭೂ ಸ್ವರೂಪ ಶಾಸ್ತ್ರ
6. ಶಿಲಾ ಶಾಸ್ತ್ರ
ಮಾನವ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ
1. ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ
2. ಆರ್ಥಿಕ ಭೂಲೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ
3. ಸಾಮಾಜಿಕ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ
4. ವಸತಿ ಭೂ ಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ
5. ಕೃಷಿ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ
6. ಐತಿಹಾಸಿಕ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ
7. ರಾಜಕೀಯ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ
8. ಗಣಿತ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ
9. ಕೈಗಾರಿಕೆ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ
10. ಸಾರಿಗೆ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ
ಜೀವ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ
1. ಸಸ್ಯ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ
2. ಪ್ರಾಣಿ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ
ಈ ಮೇಲಿನ ಶಾಖೆಗಳನ್ನು
ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಧ್ಯಯನಗಳಿಗೆ ಮುಖ್ಯ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಸಾಮಾಜಿಕ
ಅಧ್ಯಯನವೂ ಹಾಗೂ ಅಂತರ್ ವಿಷಯ ವಿಜ್ಞಾನವೂ ಆಗಿದೆ.
ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರವು ಕ್ರಮಬದ್ದ
ಅಧ್ಯಯನವಾಗಿ ಇದೊಂದು ಜ್ಞಾನವಾಗಿದೆ.
• ಭೂಸ್ವರೂಪ ಶಾಸ್ತ್ರ, ಸಸ್ಯ ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ , ವಾಯುಗುಣಶಾಸ್ತ್ರ,
ಮಣ್ಣಿನ ಶಾಸ್ತ್ರ , ಸಾಗರ ವಿಜ್ಞಾನ , ಪ್ರಾಣಿ ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ , ಶಿಲಾ ಶಾಸ್ತ್ರ, ಖನಿಜಶಾಸ್ತ್ರ
ಇವು ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ ಒಂದು ವಿಜ್ಞಾನವಾಗಿ ಅದ್ಯಯನ ಮಾಡುವ ಶಾಖೆಗಳಾಗಿವೆ.
1. ಭೂಗೋಳ ಮತ್ತು ಗಣಿತ ಭೂಗೋಳ
2. ಭೂಗೋಳ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನ
3. ಭೂಗೋಳ ಮತ್ತು ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ ಹಾಗೂ
4. ಭೂಗೋಳ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರ,
5. ಭೂಗೋಳ ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸ ಸಹಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದ್ದು
• ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಭೂಗೋಳ ವನ್ನು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿರುವ ಸಹಸಂಬಂಧದ
ಅವಳಿಗಳು ಎನ್ನತ್ತಾರೆ.
ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಅರ್ಥ
ಮತ್ತು ವ್ಯಾಖ್ಯೆ
• ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಎಂಬ ಪದದ ಸಮಾನವಾದ ಆಂಗ್ಲಪದ
ಉeogಡಿಚಿಠಿhಥಿ ಇದು ಗ್ರೀಕ್ ಭಾಷೆಯ ಉeo.
• ಉeoಠಿhiಚಿ ಎಂದರೆ ಅಧ್ಯಯನ ಭೂಮಿಯ ಕುರಿತು ಮಾಡುವ
ಅಧ್ಯಯನವಾಗಿದೆ.
• ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡ್ರಿಯಾ ನಗರದ ಗ್ರಂಥಪಾಲಕನಾದ ಇರಚಾಸ್ತಸಿಸ್
ನನ್ನು ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದ ಪಿತಾಮಹ ಎಂದು ಕರೆಯವರು,
• ಇತನು ಉeogಡಿಚಿಠಿhಥಿ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಮೊದಲಿಗೆ
ಬಳಸಿದನು ಅಲ್ಲದೆ ಇತನು ಅಧಿಕ ವರ್ಷವನ್ನು ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದನು.
• ಭೂಮಿಯ ಸುತ್ತಳತೆ , ಅಕ್ಷಾಂಶ ರೇಖಾಂಶಗಳನ್ನು
ಕಂಡುಹಿಡಿದನು.
• ಪ್ರಾಚೀನ ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ ಪಿತಾಮಹ : ಎರಟಾಸ್ತನೀಸ್
ಕ್ರಿ .ಪೂ (2 ನೇ ಶತಮಾನ)
• ಆಧುನಿಕ ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದ ಪಿತಾಮಹ : ಅಲೆಕ್ಸಂಡರ್
ವಾನ್ ಹಂಬೊಲ್ಟ ಮತ್ತು ಕರ್ವರಿಟ್ಟರ್
• ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಪಿತಾಮಹ : ಆರ್ಕಿಬಾಲ್ಡ್
ಗೈಕಿ
• ಆರ್ಥಿಕ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಪಿತಾಮಹ : ಚಿಶೋಲಮ್
• ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಪಿತಾಮಹ
: ಫೆಡ್ರಿಕ್ ರಾಟ್ಜಲ್
• ಸಾಂಸ್ಕ್ರತಿಕ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಪಿತಾಮಹ : ಹರ್ಮನ್
ಲಾಟಿನ ಸಾಚ್
• ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರದ ಮೊದಲ ಪ್ರದ್ಯಾಪಕ : ಕಾರ್ಲರಿಟ್ಟರ್.
ವ್ಯಾಖ್ಯೆಗಳು :-
ಎರಟಾಸ್ತನೀಸ್ ಮೋದಲ
: ಭೂಮಿಯ ವಿರಣೆಯೇ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ
ಗ್ರೀಕರು ಮೊದಲ : ಸ್ಥಳಗಳ
ವಿವರಣೆಯೇ ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ
ವೈಡಾಲ್ -ಡಿ.-ಲಾ- ಬ್ಲಾಫ್
: ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರವು ಸ್ಥಳೀಯ ವಿಜ್ಞಾನವಾಗಿದೆ.
ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರದ ವ್ಯಾಪ್ತಿ
• ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಸಿಮಿತಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
• ಆಧುನಿಕ ಭೂಗೋಳ ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಅದರ ನಿವಾಸಿಗಳನ್ನು
ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
• 19 & 20ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಶಾಖೆಗಳ ಕುರಿತು
ಅಧ್ಯಯನ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ
• ಅಂತರ ವಿಷಯ ಅಧ್ಯಯನವಾಗಿ ಅಭಿವೃಧ್ದಿಗೋಡಿದೆ
• ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ವಿಜ್ಞಾನಗಳ ಕೊಂಡಿಯಾಗಿದೆ
• ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಹಾಗೂ ಸಾಂಸ್ಕøತಿಕ ಅಧ್ಯಯನÀವಾಗಿ
ರೂಪಗೊಂಡಿದೆ.
ಭೂಮೇಲ್ಮೈ ಸ್ವರೂಪಗಳು:
• ವಾಯುಗುಣ, ಜಲಗೋ¼,À ಶಿಲಾಗೋಳಗಳ ಗುಣಲಕ್ಷಣ ಕುರಿತು
ತಿಳಿಸುವದು
• ಭೂಆಂತರಿಕ ರಚನೆ, ಸ್ವರೂಪ ಗುಣಲಕ್ಷಣ ಕುರಿತು
ಅಭ್ಯಾಸಿಸಲಾಗುವುದು
• ಭೂಮೀಯ ಒಳ-ಹೊರಗಿನ ಸಮಗ್ರ ವಿಷಯ ವಿವರಣೆಯನ್ನು
ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ
ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದ ಮಹತ್ವ:-
• ಭೂಮಿಯ ಕುರಿತಾಗಿರುವ ಅಧ್ಯಯನವಾಗಿದೆ
• ವಾಯುಮಂಡಲ ರಚನೆ ಗುಣಲಕ್ಷಣ ಅರಿಯಲು ಸಾದ್ಯ
• ನದಿ, ಸಾಗರ ಸ್ವರೂಪಗಳ ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ
• ಹವಮಾನ ಶಾಸ್ತ್ರ, ಮಳೆಯ ಪ್ರಮಾಣ, ಮೂನ್ಸೂಚನೆ
ಅರಿಯಲು ಸಾದ್ಯವಾಗಿಸುತ್ತದೆ.
• ಮಣ್ಣಿನ ರಚನೆ ವಿಧಗಳು, ಬೆಳೆಗಳ ಕುರಿತು ಅಧ್ಯಯನವಾಗಿದೆ.
• ಭೂಮಿಯ ರಚನೆ ಖನಿಜ ಸಂಪತ್ತು ಹಂಚಿಕೆ ಪ್ರಮಾಣ
ಕುರಿತು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.
• ಸಸ್ಯವರ್ಗ, ಪ್ರಾಣಿವರ್ಗ ಅದರೊಂದಿಗೆ ಮಾನವನ ಸಂಬಂಧಗಳ
ಬಗ್ಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತದೆ.
• ಭೂಗೋಳದ ಬುನಾದಿಯ ಮೇಲೆ ಸರ್ವ ಶಾಸ್ತ್ರಗಳು ಅಧ್ಯಯನ
ಶಾಖೆಗಳು ರೂಪಗೊಂಡಿವೆ.
ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ನೆಲ,
ಜಲ, ಗಾಳಿ, ಸಸ್ಯ, ಪ್ರಾಣಿ, ಸಂಕುಲ ಒಳಗೊಂಡ ಭೂಗೋಳ ಒಂದು ಜೀವಗೋಳವಾಗಿ ಮಾನವನ ವಾಸಕ್ಕೆ ಯೋಗ್ಯವಾದ
ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.
2) ಗ್ರಹಗಳು- ಸೌರಮಂಡಲದಲ್ಲಿ
ಭೂಮಿ
ವಿಶ್ವ
? ಅನ0ತ ಬಾನಿನ ಕೋಟ್ಯಾ0ತರ
ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ಸಮೂಹಕ್ಕೆ ಬ್ರಹ್ಮಾ0ಡ ಎ0ದು ಹೆಸರು.
? ಬ್ರಹ್ಮಾ0ಡ ಹಾಗು
ನಿಹಾರಿಕೆಗಳ ಮಹಾ ಸಮೂಹವನ್ನು ವಿಶ್ವ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.
? ವಿಶ್ವ ಆಕಾಶದ ಎಲ್ಲವನ್ನು
ಒಳಗೊ0ಡಿದೆ.
ತಾರೆಗಳ ಉಗಮ
? ಸುಮಾರು 150 ಕೋಟಿ
ವರ್ಷಗಳ ಹಿ0ದೆ ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲವನ್ನು ಒಳಗೊ0ಡ ಹಿರಿದಾದ ಮುದ್ದೆಯೊ0ದಿತ್ತು.
? ಅದಕ್ಕೆ ಅ0ಡ ವಿಶ್ವವೆನ್ನುತ್ತಿದ್ದರು.
? ಆ ಅ0ಡ ವಿಶ್ವ ಒಮ್ಮಿ0ದೊಮ್ಮೆಲೆ
ಮಹಾಸ್ಪೋಟವಾಗಿ ಚೂರುಚೂರಾಯಿತು. ಆಗ ಆ ಅ0ಡ ವಿಶ್ವದಿ0ದ ಅನಿಲಗಳು ಹೊರಬ0ದು ನಿಹಾರಿಕೆಗಳು ಮೈದಳೆದವು.
? ಆ ನಿಹಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ
ದ್ರವ್ಯರಾಶಿ ಅಧಿಕಗೊ0ಡು, ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆ ಮಿತಿಮೀರಿತು. ಆಗ ಉಷ್ಣತೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಲೇ ಹೋಯಿತು. ಕ್ರಮೇಣ
ನಿಹಾರಿಕೆಗಳು ಕುಸಿದು ಹೋದವು.
? ಆ ನಿಹಾರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ
ನಿಧಾನವಾಗಿ ಉಷ್ಣ ಬೈಜಿಕಕ್ರಿಯೆ ಪ್ರಾರ0ಭವಾಗಿ ಜಲಜನಕ ಹೀಲಿಯಮ್ ಆಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆ ಹೊ0ದುತ್ತ, ನಕ್ಷತ್ರಗಳು
ಹುಟ್ಟತೊಡಗಿದವು. ನಮ್ಮ ಸೌರ ಮ0ಡಲದ ನಕ್ಷತ್ರವಾದ ಸೂರ್ಯನೂ ಕೂಡಾ ಇದೇ ರೀತಿ ಜನ್ಮ ತಾಳಿರಬಹುದು.
ಸೌರಮ0ಡಲದ ರಚನೆ
? ಸೌರಮ0ಡಲ ರಚನೆಯಾದ
ಬಗ್ಗೆ ಹಲವಾರು ಸಿದ್ದಾ0ತಗಳಿವೆ.
? ಸೂರ್ಯನ ಸೂರ್ಯನ ಸಮೀಪ
ಆಕಸ್ಮಿಕವಾಗಿ ಯಾವದೋ ಒ0ದು ನಕ್ಷತ್ರ ಹಾದುಹೋಯಿತು.
? ಆ ಸ0ದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯನ
ಮೇಲ್ಮೆ ಅನಿಲಗಳು ಕಿತ್ತು ಹೊರಬ0ದವು.
? ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ಆ ಅನಿಲದ
ರಾಶಿ ತ0ಪಾಗಿ ಘನೀಕರಿಸಿ , ಗ್ರಹ, ಉಪಗ್ರಹ, ಕ್ಷುದ್ರಗ್ರಹ, ಹಾಗು ಧೂಮಕೇತುವಿನ0ತಹ ವಸ್ತುಗಳು ಜನ್ಮತಾಳಿದವು.
? ಅವುಗಳೆಲ್ಲಾ ಸೂರ್ಯನಸುತ್ತ
ಸುತ್ತತೋಡಗಿದವು. ಅದನ್ನೇ ನಾವಿ0ದು ಸೌರಮ0ಡಲ ಎನ್ನುತ್ತೇವೆ.
? ಈ ಸೌರಮ0ಡಲದಲ್ಲಿ
ಕ್ರಮವಾಗಿ ಬುಧ, ಶುಕ್ರ, ಭೂಮಿ, ಮ0ಗಳ, ಗುರು, ಶನಿ, ಯುರೆನಸ್, ನೆಪ್ಚೂನ್, ಗ್ರಹಗಳು ಕ0ಡುಬರುತ್ತಿವೆ.
ಭೂಮಿಯ ಆಕಾರದ
? ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಿ0ದಲೂ
ಭೂಮಿಯ ಆಕಾರದ ಬಗೆಗೆ ಅನೇಕ ಕಲ್ಪನೆಗಳು ತಪ್ಪುನ0ಬಿಕೆಗಳು ಮನುಷ್ಯನಲ್ಲಿಬೇರೂರಿದ್ದವು.
? ? ?? ? ? -????
? ?? ? ?? ? ? ?? ?
? ? ???? - ? ?
??( ?? )
? ?? ?? ?? ? ? ?
.
? ಪೈಥಾಗೋರಸ್ , ಎರಾಟೊಸ್ಥನಿಸ್,ಹಾಗೂ
ಆರ್ಯಭಟರ0ತಹ ತಜ್ಞರು ಭೂಮಿ ದು0ಡಾಗಿದೆ ಎ0ದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ್ದಾರೆ.
? ???? “????
??????? ”
ಭೂಮಿ ಒ0ದು ಅನನ್ಯ ಕಾಯ
? ಸೌರಮ0ಡಲದಲ್ಲಿಯೇ
ಜೀವರಾಶಿಯನ್ನು ಪೆÇೀಷಿಸುವ ಏಕೈಕ ಗ್ರಹ ಭೂಮಿ. ಈ ಭೂಮಿ ನಮ್ಮ ಮನೆ.
? ಮೊದಲು ಉರಿದು ಉ0ಡೆಯಾಗಿ
ಹೊರಬಿದ್ದ ಭೂಮಿ ಮೊದಲು ಅದು ಬಿಸಿ ಅನಿಲದ ಮುದ್ದೆಯಾಗಿತ್ತು. ನ0ತರ ಭೂಗರ್ಭವು ಶಿಲಾಪಾಕದ ಕುಲುಮೆಯಾಯಿತು.
? ಭೂಮಿಯ ಹೊರಭಾಗ ತ0ಪಾಗಿ
ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ರಕ್ಷಾಕವಚವಾಯಿತು. ಭೂಮಿಯ ಸುತ್ತಲೂ ಹರಡಿದ್ದ ತೇವಾ0ಶದ ಮೋಡಗಳು ತ0ಪಾಗಿ ಮಳೆಹನಿಗಳಾಗಿ
? ಧಾರಾಕಾರವಾದ ಮಳೆ
ಸುರಿಯಿತು.
? ಮು0ದೆ ಅದು ಜೀವ ವಿಕಾಸದ
ಮೊದಲ ಹ0ತವಾಯಿತು.
ಭೂಮಿಯ ಚಲನೆಗಳು
? ದೈನಿಕ ಚಲನೆ
? ವಾರ್ಷಿಕ ಚಲನೆ
ದೈನಿಕ ಚಲನೆ
? ಭೂಮಿಯು ತನ್ನ ಅಕ್ಷದಲ್ಲಿ
ಪಶ್ಚಿಮದಿಂದ ಪೂರ್ವಕ್ಕೆ ಸುತ್ತುತ್ತದೆ ಇದಕ್ಕೆ ದೈನಿಕ ಚಲನೆ ಎನ್ನುವರು.
? 24 ಗಂಟೆಗಳು -ಸೌರದಿನ,
23 ಗಂಟೆ 56ನಿ 4.09 ಸೆ-ನಾಕ್ಷತ್ರಿಕ ದಿನ
ಪರಿಣಾಮಗಳು
? ಹಗಲು-ರಾತ್ರಿಗಳು
ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ.
? ಸೂರ್ಯೊಧಯ-ಮಧ್ಯಾಹ್ನ-ಸಾಯಂಕಾಲಗಳ
ಅರಿವಾಗುತ್ತದೆ.
? ದಿಕ್ಕುಗಳ ಪರಿಚಯವಾಗುತ್ತದೆ.
? ಮಾರುತಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ
? ಪ್ರವಾಹಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ
? ಉಬ್ಬರವಿಳಿತಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ
? ಭೂವಿಯ ಆಕಾರ “ಭೂಮ್ಯಾಕಾರ”(ಉeoiಜ)ವಾಗಿದೆ
ವಾರ್ಷಿಕ ಚಲನೆ
? ಭೂಮಿಯ ಸೂರ್ಯನನ್ನು
ಬಲದಿಂದ ಎಡಕ್ಕೆ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಹಾಕುವದಕ್ಕೆ ವಾರ್ಷಿಕ ಚಲನೆ ಎನ್ನುವರು.
? ವಾ.ಚ-365.25 ದಿನಬೇಕು.
? ನಾಲ್ಕು ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ
366 ದಿನಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಆಗ ಫೆಬ್ರುವರಿಯಲ್ಲಿ 29 ದಿನಗಳಿರುತ್ತವೆ.(ಅಧಿಕ ವರ್ಷ)
ಪರಿಣಾಮಗ??
? ಹಗಲು –ರಾತ್ರಿ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿನ
ವ್ಯತ್ಯಾಸ
? ಋತುಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ.-
ಬೇಸಿಗೆಕಾಲ, ಶರತ್ಕಾಲ,
o ಚಳಿಗಾಲ, ವಸಂತಕಾಲ
? ಉಷ್ಣದ ವಲಯಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ.
????
? ? ???? ? ????.
? ???? ? ? ??? ?
? ? ? ? ? ?? ???.
? ????? ? ? ??
??? ? ????? ? ?? ? ? ? ??? ? ??? ? .
? ?? ? ? ???? ??
? ?? ? ? ???? ? ??? ?? ??? ?? ? .
? ?? ? ? ???? ?
? ? ?? ??? ?? ? .
? ????? ? ? ? ?
? ?? ? ? ?? ? ? ?? .
? ? ? ??? ?
????? ? ? .
? ???? ? ?? ? ?
? ? ? ? ?? ?
? ????? ???? ? ?
? ? ??? ? ? ?? ? ??.
? ??? ? ????? ?
? .
? ? ? ?? ???? ??
? ?? ? ??? ??? ? , ???? ?? ? ? ? ?? ? ??? ? ?? ? ? ?? .
? ??? ? ???? ?
?? ??? ? ?? ?? ? ?? ? ?????
? ???? ? ??? ??
? ? ? ?? ?? ? ????? ? ??? .
? ?? ????
? ? ?? ? ????.
? ????? ???? ??
? ??????? ?? ? ?????? ?? ? ?????????? .
? ? ??? ??????
???? ???? ? ??? ????? ?? ? ? .
? ?? ? ? ???? ??
???? ?? ? ? ? .
? ??????? ? ??
?? '? '(ಛಿeಡಿes)? ? ? ? ? ? .???.???? (?? ???????).
? ??? ?? ? ? ??
?? .???.(? ?? ?? ???????).
? ?? ? ? ?? ? ?
?? ?? ,??? ????? ? ? ??? .
? ? ? ??? ??????
??? ? ?? ????????? ? ,????? ?? ? ??? ? ?? ? ?? ?????? ?? .
????
? ?? ? ? ????
????? ?? ??? ? ???? ?? ? .
? ? ? ???? ????
???? ?? ?? ? ??? ?? ? ? .
? ? ? ? ? ?? ? ?
? ? ???? ? ? ??? .
?? ? ?? ???? ?
???? ? ??? .
3. ? ????? -ಉಟobe
? ???? ? ???????
????? ???? ?? ?????? ???? ????? ????????? ?????????? .
? ? ???????
?????? ???? ???????
o ??? ??????? ?
???????
o ? ??????????
????????? ?????
o ??????????
???? ???????? ????
o ? ??????? ????
,
o ????? ?? ?????
?????? ? ?? ? ???????
o ????? ???
?????? ???? ????????? ? ???????????? ????
o ?????????? ?
??????????? , ?????? ???? ????
? "?
???????" ??? ????? ??????? ??? “? ????????’’ ??? ???? .
? ??? ???
“??????????? ????” ???? “? ?????”
? ? ????
???????? ? ???????? ????? ????? ?? ???????? ???????? ???? ??? ??????????? ?
?????????? ?????????? .
? ? ?????????? ?
??????? ???? ????.??? 3 ????????? ??????? ?? ????? ????????? ??????????.
? ??? ??????? ?
??????? ???? ????.??? 2 ? ???????? ?????????? ಅಡಿಚಿಣes oಜಿ ಒಚಿಟಟus ??????????.
? ?????????
??????? ??????? ???????? ?????? ????????? ? ????? ????????? ?????? ???????????
.
? ? ???????
??????? ??????,
? ???? ? ???????
???? 1267 ?????, ????????? ?? ????? ???? ????? ???-??? ????????? ????????????.
? ???????
?????????????? ?????????? ? ??????? ???? ????????? ????????? ?????? ಉಟoಛಿಞeಟಿಜoಟಿ
??????? ??????? ಃehಚಿim (1459-1537) 1492 ????? ?????????????.
? ?? ?? ? ? ಓüಡಿಟಿbeಡಿg
ಖಿeಡಿಡಿesಣಡಿiಚಿಟ ಉಟobe. ?? ?
? ?? ?????
?????? ? ???????, ????-? ????? ? ???????,
? ?????????? ?
??????? ????????? ????? 1507 ????? ??????? Wಚಿಟಜseemueಟಟeಡಿ ???????????
? ?? ?????
"????????? ?????? ????????????? ?????" ??? ??????? ? ??????? ????
1570 ???????? ????? ???-???? ??? ?????????? ?????????????? ????? ???-???
??????????.
? ?????? ??????
?? ???? ?????????? ? ??????? ??????????? ??????????????? ?????? ???????????
??????????.
? 1800 ????? ???
???? ?? ? ???????? (???? 3 ????) ????????? ?????? ????????? ???? ? ????????
???? ??? ?????? ??? ?????????? . ?????????? ????? ? ?????????
? ? ?? ? ???
????? ??????? ? ? ????.
? ???? ? ?? ?
???? ????? ? ? ? ?, ?? ??????? ? ? ?????? ??.
? ??? ??? ? ???
?? ? ? ?? ?? ?? ??? ?? ? ??? .
? ? ? ?? - ? ??
? .
? ?? ? ? ?? ????
? ? ?? ? ? ?? ? ???? ? ???? ??
? ???? ????? ? ?
? ? ? ? ? ? ?? ? ?? ? ? ? ?
? ?? ? ? ?? ? ??
? ? ? ??? ???? ?? ???? ? ? ? ?? ? ?
? ?? ? ? ?? ? ??
? ? ? ? ? ?? ? ? ?
? ?? ? ? ?? ???
? ? ?? ?? ??? ? ?????? ? ? ?? ? ??
? ? ?? ???? ? ?
? ???? ??????????? ? ? ?? ? ? ?
??????????
? ?? ?? ?? ?? ?
? ? ???? ? - ? ? ? ?? ?? ? ? ??? ? ?? ???? ? ?
? ?? ?? ???? ??
?? ?? ???????? ? ??? ? ? ? ? ??? ?
? ?? ?? ???? ??
?? ?? ?? ? ? ? ? ?? ???? ?? ?? ? ? ???? ??? ?? ?
? ?? ? ? ? ??
????? ??? ? ?? ?(º) ?? ??? .
? ?? ?? ???? ??
? ?? ???? ???????? ? ? ? ?? ???? ? ? ? ? ? ? ?? ?? ? ?? ? ?
? ?? ?? ? ??? ?
?? ?? ?????? ? ????? ?
o ? ??? ? - ? ?
???- ? ?? ????-90
o ? ??? ? -? ? ?
???-? ?? ????-90
? ? ? ????? ?º ?
? ? ????? ?º? ? .(1+89+89=179)
? ?? ??? ? ????
?ಲಿ ? . ? ?? ?? ?? ?? ? ? ?? , ? ??????? ?º ? .
? ? ?? ? ??? ?
?? ???? ? ?? ??? ? ? ???? ? ????? ? ?
? ? ? -? ? - ???
? ?? ?? ??? ??
??? ?? ? ? ? ?? ?
? ??? ?
? ?? ?? ? ? ?? ?
? ?? ??? ??? ? ?
? ? ??? ? ? ????
? ? ????
? 00 ?? ??
? ? ?? ??? (??ಲಿ??'
?)
? ? ? ?? ?? (??ಲಿ??'
? )
? ? ? ( ಲಿ??' ?
)
? ( ಲಿ33' ?)
? ????
? ?? , ? ? ????
?? ? ? 00 ? ?? ?? ???? ?????? ? ?? ?? ? ? ?? ? ? ?? ????
? ???? ?? ? ? ?
???? ?? ? .
? ??? ?? ? ? ??
? .
? ? ???? ? ??
???? ?? ? ? ? .
? ? ?? ? ? ? ? ?
?? ? ? ?? ? ?? ? ? ? ? .
? -
? 00 ? ?? ? ?
???? ? ?? ?? ? ? ?? ???? .
? ?? 1884 ?????
? ? ? ? ? ?? ? ?? ? ?? ? ?? ?? ?? .
? 00 - ?? ?? ?
?? - ? ?? ? ??
? ? ? ???????? -
10 ?? 1800
? ?? ? ????????
- 10 ?? 1800
? ?? ?? ? ? ? ??
????? ??? 111 .???.
? ? ? ???? ? ? ?
???? ??? ??? ? ? ??????? ???? .
? ? ????
? ???? ?? ? ? ?
??? ?? ( ??) ? ???? ? ?? ? ? ? ? ? ? ???? ( ) ? ? .
? ? ? ?? ?? ? ?
? ? ??? ???? ? ? ? 12 ??? ? ? .
? ?? ? ??? ??
??? ? ? ?? (ಉoಡಿe) ? ?
?
? ? ?? ? ?? ? ??
?? ? ?? ? ??? ? ?? ? ? ? ?? ?? ? ?? ? ? ? ? ?? ? ?
? ?? ?? ? ?? ??
??? 150 ? ?? ? ?? ??? ? ? ? ? ( )
? ?? ?? ? ?? ?
?? ??? 150 ? ?? ? ?? ??? ? .
? ?? ? = ????? ?
??
? ಐಚಿಣiಣuಜe ಚಿಟಿಜ
ಐoಟಿgiಣuಜe
? ಅiಣಥಿ : Shಚಿhಠಿuಡಿ
Sಣಚಿಣe : ಏಚಿಡಿಟಿಚಿಣಚಿಞಚಿ ಐಚಿಣiಣuಜe : 16.6956754 ಐoಟಿgiಣuಜe : 76.8431564
= = 5.12
? ?? ? ?? ? ? ?
? ? ? ?? ? ?? ? ? ? ? ?
? ??? ? ? ? ? ?
??? ? .
? ?? ? ?????
????????? ?? ???? ? ?? ? ? ?? ? ? ? ? ??? ? .
? ?? ? ??? ? (ISಖಿ)
? 82.50 ? ?? ? ??? ? ? ?
? ?? ?? ?? ? ?
?? ? .
? ? ????
? 3600 ? ?? ???
? ???? ? 24 ?? ? ?? ? ??? ? ?
? ?? 15 ?? ??
??? ?? ?? ?
? ?? ? 2 ?? ? ?
??? ? ? ?
? ? ? ????? 11,
? ??????-5, USಂ- 5
?
? ?? 1884 ?????
? ??? ????? ? ? ? ? ? ? ? ?? ? ?? 1800 ? ? ? ? ? ? ? ? ?? ?? .
? ? ?? ??? ?? ??
?? ( ??)
? ?? ?? ? ??? ??
?? ?
ವಾಯುಗೋಳ
? ‘ವಾಯುಗೋಳ’ ಎಂಬ ಪದಕ್ಕೆ
ಸಮಾನಾರ್ಥವುಳ್ಳ ಆಂಗ್ಲ ಭಾಷೆಯ ‘ಂಣmosಠಿheಡಿe’ ಎಂಬ
ಶಬ್ದವು ಎರಡು ಗ್ರೀಕ್
ಭಾಷಾ ಶಬ್ದಗಳಾದ ‘ಂಣmos’ (ನೀರಾವಿ) ಮತ್ತು ‘Sಠಿhಚಿiಡಿಚಿ’ (ಗೋಳ)ಗಳಿಂದ ಸಂಯೋಜಿತವಾದುದು.
? ಇದು ಪೃಥ್ವಿಯನ್ನು
ಸುತ್ತುವರಿದ ವಾಯುವಿನ ತೆಳುಹೊದಿಕೆ.
? ಇದು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಸೂರ್ಯನ
ಕಿರಣ ಮತ್ತು ಉಲ್ಕೆಗಳ ಧಾರೆಗಳಿಂದ ಪೃಥ್ವಿಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.
? ಇದು ಶಬ್ದ ತರಂಗಗಳ
ಪ್ರಸರಣದ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿ ವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ.
? ಭೂ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣ
ಬಲದಿಂದ ಭೂಮೇಲ್ಮೆಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಂತಿದೆ.
? ವಾಯುಗೋಳದ ಅಸ್ತಿತ್ವವು
ಪೃಥ್ವಿಯನ್ನು ಜೀವಿಗ್ರಹವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದೆ.
? ಪೃಥ್ವಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದಿಂದ
ವಾಯುಗೋಳವು ಸುಮಾರು 1600ಕಿ.ಮೀ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ.
ವಾಯುಗೋಳದ ಸಂಯೋಜನೆ
? ಪೃಥ್ವಿಯ ವಾಯುಗೋಳದ
ಸಂಯೋಜನೆ –
? ಎ) ಅನಿಲಗಳು, ಬಿ)
ನೀರಾವಿ, ಮತ್ತು ಸಿ) ಧೂಳಿನಕಣಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.
? ಇದರ ಸಂಯೋಜನೆ ಸ್ಥಿರವಲ್ಲ.
? ಅದು ಸ್ಥಳದಿಂದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ
ಹಾಗೂಕಾಲದಿಂದ ಕಾಲಕ್ಕೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗೊಳ್ಳುವುದು.
ಎ) ಅನಿಲಗಳು ವಾಯುಗೋಳದ
ತಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸಾಂದ್ರೀಕರಿಸಿರುತ್ರದೆ.
? ಶುದ್ಧ ವಾಯುವಿನಲ್ಲಿ
ಎರಡು ಪ್ರಮುಖ ಅನಿಲಗಳಿವೆ.
? ಸಾರಜನಕ ಮತ್ತು ಆಮ್ಲಜನಕ.
? ಒಟ್ಟು ಅನಿಲಗಳಲ್ಲಿ
ಶೇ 78.08 ಭಾಗವು ಸಾರಜನಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
? ಇದು ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ
ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಉಪಯುಕ್ತ.
? ಅನಿಲಗಳಲ್ಲಿ ಶೇ
20.94 ಭಾಗವು ಆಮ್ಲಜನಕವಾಗಿದ್ದು,
? ಅದು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಉಸಿರಾಟಕ್ಕೆ
ಮತ್ತು ವಸ್ತುಗಳ ದಹನಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯ.
? ಇನ್ನುಳಿದ ಶೇ 1 ಭಾಗದಲ್ಲಿ
ಆರ್ಗಾನ್, ಇಂಗಾಲದ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್, ಜಲಜನಕ, ಹೀಲಿಯಂ,
? ಓಜೋನ್ ಇತ್ಯಾದಿ ಸೇರುತ್ತವೆ.
18
? ಇಂಗಾಲದ ಡೈ ಆಕ್ಸೈಡ್
ಸಸ್ಯಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಗತ್ಯ.
ಬಿ). ನೀರಾವಿಯು ನೀರಿನ
ಆವಿಯ ರೂಪ.
? ಇದು ಸ್ಥಳದಿಂದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ
ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ.
? ಬಹಳಷ್ಟು ಮಟ್ಟಿಗೆ
ವಾಯುಮಂಡಲದ ಕೆಳಸ್ತರದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.
? ಜೊತೆಗೆ ಜಲರಾಶಿಗಳ
ಸಮೀಪ, ಜವುಗು ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಸಸ್ಯ ವರ್ಗವಿರುವ ಕಡೆ ಹೆಚ್ಚು. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಮತ್ತು
ಶುಷ್ಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ.
? ಮಳೆಯ ಉತ್ಪತ್ತಿಗೆ
ಇದು ಅಗತ್ಯ.
ಸಿ) ಧೂಳಿನಕಣಗಳಲ್ಲಿ
ಉಪ್ಪಿನ ಕಣ, ಧೂಳು, ಬೂದಿ ಮತ್ತು ಹೊಗೆ ಇವುಗಳು ಸೇರಿವೆ.
? ಇವು ಜಲಾಕರ್ಷಣ ಕಣಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು
ಪೂರೈಸುತ್ತವೆ.
? ಇವುಗಳ ಸುತ್ತಲೂ ಘನೀಕರಣವೇರ್ಪಡುವಾಗ
ಮಳೆ ಹನಿಗಳಾಗುತ್ತವೆ.
? ಒಂದು ವೇಳೆ ಧೂಳಿನ
ಕಣಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಮಳೆ ಹರವು (sheeಣ) ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬೀಳುತ್ತಿತ್ತು. ಹನಿಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಲ್ಲ.
? ಆದರೂ ಧೂಳಿನ ಕಣಗಳ
ಪ್ರಮಾಣವು ಮಿತಿ ಮೀರಿರುವುದು ಹಾನಿಕರ.
ವಾಯುಗೋಳದ ರಚನೆ
? ಈಗಾಗಲೇ ತಿಳಿಸಿದಂತೆ
ವಾಯುಗೋಳದ ವಿಸ್ತರಣೆ ಭೂಮಟ್ಟದಿಂದ ಸುಮಾರು 1600 ಕಿ.ಮೀ.ಗಳು.
? ಭೂಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅದು
ಸಾಂದ್ರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
? ಇದು ಐದು ಸ್ತರಗಳನ್ನು
ಹೊಂದಿದೆ.
o ಪರಿವರ್ತನಾಮಂಡಲ
o ಸಮೋಷ್ಣಮಂಡಲ
o ಮಧ್ಯಸ್ಥ ಮಂಡಲ,
o ಉಷ್ಣತಾ ಮಂಡಲ ಮತ್ತು
o ಬಾಹ್ಯ ಮಂಡಲ.
1. ಪರಿವರ್ತನಾ ಮಂಡಲ
:
? ವಾಯುಗೋಳದ ಅತ್ಯಂತ
ಕೆಳಸ್ತರ.
? ಅತಿ ಪ್ರಮುಖವಾದುದು
ಮತ್ತು ಜೀವಿಗಳ ಅಸ್ತಿತ್ವವುಳ್ಳದ್ದು.
? ಭೂಮಧ್ಯರೇಖೆಯ ಬಳಿ
ಇದರ ಎತ್ತರ 15ರಿಂದ 18ಕಿ.ಮೀ. ಮತ್ತು ಧ್ರುವಗಳ ಬಳಿ 8ರಿಂದ 10 ಕಿ.ಮೀ.ಗಳು.
? ಹವಾಗುಣದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ
ಎಲ್ಲಾ ಬದಲಾವಣೆಗಳೂ ಈ ಸ್ತರದಲ್ಲಿ ಏರ್ಪಡುತ್ತವೆ.
? ಮೋಡಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ,
ಗುಡುಗು-ಮಿಂಚು-ಬಿರುಗಾಳಿ, ವಾಯುವಿನ
? ಆರೋಹಣ ಮತ್ತು ಅವರೋಹಣ,
ಮಳೆ, ಹಿಮವೃಷ್ಟಿ ಮೊದಲಾದವು ಇಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ.
? ಹೀಗಾಗಿ ಇದನ್ನು
‘ಹವಾಗುಣ ತಯಾರಕ’ ಎನ್ನುವರು.
2.ಸಮೋಷ್ಣ ಮಂಡಲ :
? ಇದು ಭೂಮಟ್ಟಕ್ಕೆ
ಸುಮಾರು 50 ಕಿ.ಮೀ.ಗಳಷ್ಟು ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ.
? ಇಲ್ಲಿ ಉಷ್ಣಾಂಶ ಸ್ಥಿರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
? ವಾಯು ಪರಿವರ್ತನಾ
ಮಂಡಲಕ್ಕಿಂತ ವಿರಳ.
? ವಾಯುವಿನ ಊಧ್ರ್ವಮುಖ
ಚಲನೆಯಿಲ್ಲ.
? ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಸ್ತರದಲ್ಲಿ
ಜೆಟ್ ವಿಮಾನವು ಚಲಿಸುವಾಗ ಹೊಗೆಯ
? ಬಿಡುಗಡೆ ಬಾಲದಂತೆ
ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ.
? ಇದೇ ಸ್ತರದಲ್ಲಿ
30 ಕಿ.ಮೀ. ಎತ್ತರದವರೆಗೆ ಓಜೋನ್ ವಲಯವಿದೆ.
? ಇದು ಸೂರ್ಯನ ಅತಿನೇರಳ
ಕಿರಣಗಳಿಂದಾಗುವ ಅಪಾಯದಿಂದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.
3. ಮಧ್ಯಸ್ಥ ಮಂಡಲ
:
? ಮಧ್ಯಸ್ಥ ಮಂಡಲವು
ಭೂಮಟ್ಟದಿಂದ 50-80 ಕಿ.ಮೀ. ಅಂತರದಲ್ಲಿದೆ.
? ಇಲ್ಲಿ ಎತ್ತರ ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದರೊಂದಿಗೆ
ಶಾಖವೂ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ವಾಯುಗೋಳದ ಅತಿ ಶೀತವಾದ ಪದರ.
4. ಉಷ್ಣತಾ ಮಂಡಲ :
(ಐಯಾನೊ ವಲಯ)
? ಇದು 80 ರಿಂದ
400 ಕಿ.ಮೀ. ಎತ್ತರದವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ.
? ಇದರಲ್ಲಿ ವಿದ್ಯುತ್
ಪೂರೈಕಾ ಕಣಗಳಿರುತ್ತವೆ.
? ಅವುಗಳಿಗೆ ಆಯಾನ್
ಎನ್ನುವರು.
? ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಸ್ತರವನ್ನು
‘ಐಯಾನೋ ಮಂಡಲ’ ಎಂತಲೂ ಕರೆಯುವರು.
? ಇದು ರೇಡಿಯೋ ತರಂಗಗಳನ್ನು
ಪ್ರತಿಫಲಿಸಿ ಭೂಮಿಯ ಕಡೆಗೆ ಮರಳಿಸುತ್ತದೆ.
? ಇದರಿಂದ ರೇಡಿಯೋ ಸಂಪರ್ಕ
ಸಾಧ್ಯ.
? ಆರೋರ ಬೊರಿಯಲಿಸ್
ಮತ್ತು ಆರೋರ ಆಸ್ಟ್ರಲೀಸ್ಗಳಂತಹ ಸುಂದರ ಸಂಗತಿಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.
? ಇದರಿಂದ ಆಕಾಶದಲ್ಲಿ
ಕಣ್ಣುಕೊರೈಸುವಂತಹ ಬೆಳಕು ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ.
5. ಬಾಹ್ಯಮಂಡಲ :
? ಬಾಹ್ಯಮಂಡಲವು ವಾಯುಗೋಳದ
ಅತ್ಯಂತ ಎತ್ತರದ ಮೇಲ್ಪದರ.
? ಅದು 400 ಕಿ.ಮೀಗಳಿಗೂ
ಹೆಚ್ಚು ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ.
? ಇಲ್ಲಿ ವಾಯು ವಿರಳ
(ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡ) ಮತ್ತು ಉಷ್ಣಾಂಶವು ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು.
ವಾಯುಗೋಳ ಕಾಯುವಿಕೆ
? ಪೃಥ್ವಿಯ ಮೇಲ್ಮೆಗೆ
ತಲುಪುವ ಸೌರಜನ್ಯ ಶಾಖದ ಭಾಗಾಂಶವು ವಾಯುಗೋಳವನ್ನು ಸಂವಹನ, ಪ್ರಚಲನ ಮತ್ತು ವಿಕಿರಣ ಕ್ರಿಯೆಗಳ ಮುಖಾಂತರ
ಕಾಯಿಸುತ್ತದೆ.
? ಸಂವಹನ :
o ವಾಯುಗೋಳದ ಕೆಳಸ್ತರವು
ಕಾಯ್ದ ಭೂಮೇಲ್ಮೈಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಕಾಯುತ್ತದೆ.
? ಪ್ರಚಲನ :
o ಕಾಯ್ದ ವಾಯು ಪ್ರಚಲನ
ಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಮೇಲೇರುವುದರಿಂದ ವಾಯುಗೋಳವು ಕಾಯುತ್ತದೆ.
o ಮೇಲೇರಿದ ಉಷ್ಣ ವಾಯುವಿನ
ಖಾಲಿಯಾದ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಶೀತವಾಯು ಆವರಿಸುತ್ತದೆ.
? ವಿಕಿರಣ :
o ಭೂಮೇಲ್ಮೈ ಕಾಯ್ದ
ತರುವಾಯ, ಅದು ವಾಯುಗೋಳಕ್ಕೆ ಶಾಖವನ್ನು ವಿಕಿರಣ ಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ವಾಯು ಕಾಯುವುದು.
? ಹೀಗಾಗಿ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ
ಹೋದಂತೆಲ್ಲಾ ಉಷ್ಣಾಂಶವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
? ವಾಯುಗೋಳದ ಉಷ್ಣಾಂಶವನ್ನು
ಅಳೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಉಪಕರಣಕ್ಕೆ ‘ಉಷ್ಣಮಾಪಕ’ ಎಂದು ಹೆಸರು.
? ವಾಯುವಿನ ತಾಪಮಾನವನ್ನು
ಅಳೆಯಲು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಸೆಂಟಿಗ್ರೇಡ್, ಕೆಲ್ವಿನ್ ಅಥವಾ ಫ್ಯಾರ್ಹನ್ಹೀಟ್ ಮಾಪನವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುವುದು.
? ಒಂದೇ ಪ್ರಮಾಣದ ಉಷ್ಣಾಂಶವನ್ನುಳ್ಳ
ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವಂತೆ ನಕ್ಷೆಯ ಮೇಲೆ ಎಳೆಯಬಹುದಾದ
? ಕಾಲ್ಪನಿಕ ರೇಖೆಗೆÀ
‘ಸಮತಾಪ ರೇಖೆ’ ಎನ್ನುವರು.
ಉಷ್ಣಾಂಶದ ಪ್ರವಣತೆ
:
? ಪ್ರತಿ 165 ಮೀ.ಗಳಿಗೆ
10 ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್ ಅಥವಾ ಪ್ರತಿ 1000 ಮೀ.ಗಳಿಗೆ 6.40 ಸೆ.ಗಳಂತೆ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಹೋದಂತೆ ಉಷ್ಣಾಂಶÀವು
ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಉಷ್ಣಾಂಶದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಇಳಿಕೆದರ ಅಥವ ಪ್ರವಣತೆ ಎನ್ನುವರು.
? ಉಷ್ಣಾಂಶದ ಇಳಿಕೆಯ
ದರವು ದಿನದ ಅವಧಿ, ಋತುಗಳು ಮತ್ತು ಸನ್ನಿವೇಶವನ್ನಾಧರಿಸಿರುತ್ತದೆ.
? ಆದ್ದರಿಂದÀ ನೀವು
ಎತ್ತರದ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಹೋದರೆ, ಅಲ್ಲಿ ತಂಪು ಹವಾಗುಣವಿರುತ್ತದೆ.
? ಹೀಗಾಗಿ ರಜಾದಿನಗಳ
ತಂಗುದಾಣಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಎತ್ತರವಾದ ಇಳಿಜಾರುಗಳಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.
ಉಷ್ಣಾಂಶದ ವಿಪರ್ಯಯ
:
? ಕೆಲವು ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭ
ಮತ್ತು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಹೋದಂತೆ ಉಷ್ಣಾಂಶವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದೇ
ಉಷ್ಣಾಂಶದ ವಿಪರ್ಯಯ.
? ಇದು ಉಷ್ಣಾಂಶದ ಪ್ರವಣತೆಗೆ
ವಿರುದ್ಧ.
o ಇದು ದೀರ್ಘ ಚಳಿಗಾಲದ
ರಾತ್ರಿ,
o ಮೋಡ ರಹಿತ ಆಕಾಶ,
o ಶುಷ್ಕವಾಯು,
o ಹಿಮದಿಂದಾವೃತ ಕಣಿವೆ
ಹಾಗೂ
o ವಾಯುವಿನ ಚಲನೆ ಇಲ್ಲದ
ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುವುದು.
o ಕಣಿವೆಗಳು ಅತಿ ಶೀತವಾಗುವುದರಿಂದ,
ಭಾರವುಳ್ಳ ಶೀತ ವಾಯು ಕಣಿವೆಯ ಕೆಳಗಡೆಗೆ ಇಳಿದು ಅಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಳ್ಳುವುದು.
? ಹೀಗಾಗಿ ಉಷ್ಣಾಂಶದ
ವಿಪರ್ಯಯವೇರ್ಪಡುತ್ತದೆ.
ಉಷ್ಣಾಂಶದ ವಲಯಗಳು
? ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳ ಪತನಕೋನವನ್ನಾಧರಿಸಿ
ಪೃಥ್ವಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯನ್ನು ಉಷ್ಣಾಂಶದ ವಲಯಗಳನ್ನಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು.
ಉಷ್ಣವಲಯ
ಕರ್ಕವೃತ್ತ ಮತ್ತು ಮಕರ
ವೃತ್ತಗಳ
ನಡುವಣ ಪ್ರದೇಶ
ಸೂರ್ಯನ ಲಂಬ ಕಿರಣಗಳಿಂದ
ಅತ್ಯುಷ್ಣತೆಯ ವಲಯ.
ಅತಿ ಶಾಖವುಳ್ಳ
ಬೇಸಿಗೆ ಮತ್ತು ಬೆಚ್ಚನೆಯ
ಚಳಿಗಾಲ
ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ವಲಯ
ಕರ್ಕವೃತ ಮತ್ತು ಉತ್ತರಧ್ರುವ
ವೃತ್ತ
ಹಾಗೂ ಮಕರವೃತ್ತ ಮತ್ತು
ದಕ್ಷಿಣಧ್ರುವ ವೃತ್ತಗಳ
ನಡುವಣ
ಪ್ರದೇಶಗಳು
ಸೂರ್ಯನ ಓರೆಯಾದ ಕಿರಣ
ಅಲ್ಪಾವಧಿ ಮತ್ತು ಬೆಚ್ಚನೆಯ
ಬೇಸಿಗೆ
ದೀರ್ಘ, ತಂಪಾದ ಅಥವಾ
ಶೀತವುಳ್ಳ ಚಳಿಗಾಲಗಳು
ಶೀತ ವಲಯ
ಉತ್ತರಧ್ರುವ ಮತ್ತು
ಉತ್ತರಧ್ರುವ
ವೃತ್ತ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣಧ್ರುವ
ವೃತ್ತಗಳ ನಡುವಣ ಪ್ರದೇಶಗಳು
ಅತಿ ಓರೆಯಾದ ಸೂರ್ಯನ
ಕಿರಣ
ಮತ್ತು ಅತಿ ದೀರ್ಘಾವಧಿ
ಮತ್ತು
ಶೀತವಾದ ಚಳಿಗಾಲಗಳು
ವಾಯುಗೋಳದ ಒತ್ತಡ
? ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಲೂ ವಾಯು
ಆವರಿಸಿದೆ. ಅದನ್ನು ನಾವು ನೋಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬಹುದು. ವಾಯುವಿಗೆ ತೂಕವಿದೆ.
ಅದು ಒತ್ತಡವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತದೆ.
? ಭೂಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆಯು
ವಾಯುಗೋಳವನ್ನು ಭೂಕೇಂದ್ರದ ಕಡೆಗೆ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ವಾಯುಗೋಳದ ಒತ್ತಡ ಎನ್ನುವರು.
? ವಾಯುಮಂಡಲದ ಒತ್ತಡವನ್ನು
ವಾಯುಭಾರ ಮಾಪಕದ ಸಹಾಯದಿಂದ ಮಿಲಿಬಾರ್ಗಳಲ್ಲಿ
? ಅಳತೆ ಮಾಡಲಾಗುವುದು.
? ಒಂದೇ ಪ್ರಮಾಣದ ಒತ್ತಡವುಳ್ಳ
ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವಂತೆ ನಕ್ಷೆಯ
? ಮೇಲೆ ಎಳೆಯುವ ರೇಖೆಗೆ
‘ಸಮಭಾರ ರೇಖೆ’ ಎನ್ನುವರು.
? ಒಂದು ಪ್ರದೇಶದ ಒತ್ತಡದ
ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು ಸಮಭಾರರೇಖೆಗಳಿಂದ ನಿರೂಪಿಸಬಹುದು.
ಒತ್ತಡದ ಹಂಚಿಕೆ
? ವಾಯುಗೋಳದ ಒತ್ತಡ
ಹಂಚಿಕೆ ಏಕ ರೀತಿಯಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ.
? ಅದು ಸ್ಥಳದಿಂದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ
ಮತ್ತು ಕಾಲದಿಂದ ಕಾಲಕ್ಕೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
? ಒತ್ತಡದ ಹಂಚಿಕೆಯನ್ನು
ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಅಂಶಗಳೆಂದರೆ;
o ಉಷ್ಣಾಂಶ,
o ಎತ್ತರ,
o ನೀರಾವಿ ಮತ್ತು
o ಪೃಥ್ವಿಯ ದೈನಂದಿನ
ಚಲನೆ.
? 1. ಉಷ್ಣಾಂಶ:
o ಕಾಯ್ದು ವಾಯು ಹಗುರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಶೀತವಾಯು ಭಾರವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
o ಭೂಮಧ್ಯರೇಖೆಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ
ಉಷ್ಣಾಂಶ ಹೆಚ್ಚು. ಆದ್ದರಿಂದ ಅಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡ ಕಡಿಮೆ.
o ಧ್ರುವೀಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ
ಕನಿಷ್ಟ ಉಷ್ಣಾಂಶವಿರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ.
? 2. ಎತ್ತರ :
o ಎತ್ತರವು ಒತ್ತಡವನ್ನು
ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ.
o ಎತ್ತರದೊಂದಿಗೆ ಒತ್ತಡ
ಮತ್ತು ಉಷ್ಣಾಂಶಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತವೆ.
o ಅಂದರೆ ವಾಯುಗೋಳದ
ಕೆಳಸ್ತರದ ಮೇಲೆ ಮೇಲಸ್ತರದ ಭಾರ ಬೀಳುವುದು.
o ಇದರಿಂದ ಕೆಳಸ್ತರದ
ವಾಯುವಿನಲ್ಲಿ ತೂಕ ಹೆಚ್ಚು, ಒತ್ತಡವೂ ಹೆಚ್ಚು.
o ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಹೋದಂತೆ
ವಾಯು ವಿರಳವಾಗಿ ಒತ್ತಡ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
? 3. ನೀರಾವಿ :
o ವಾಯುವಿನಲ್ಲಿ ನೀರಾವಿಯ
ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದರೆ ಒತ್ತಡ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಶುಷ್ಕ ವಾಯು ಭಾರವಾಗಿದ್ದು
ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತಡದಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ.
? 4. ಪೃಥ್ವಿಯ ದೈನಂದಿನ
ಚಲನೆ :
o ಇದು ವಾಯುವಿನ ಒತ್ತಡ
ಮತ್ತು ಅದರ ಹಂಚಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವುದು.
o ದೈನಂದಿನ ಚಲನೆಯ ಕೇಂದ್ರಾಪಗಾಮಿ
ಬಲವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುವುದು.
o ಅದು ವಿಚಲನೆಗೊಂಡು
ಒತ್ತಡವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುವುದು.
o ಉಪ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಅಧಿಕ
ಒತ್ತಡದ ಪಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ಉಪಧ್ರುವೀಯ ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡದ ಪಟ್ಟಿಗಳು ಪೃಥ್ವಿಯ ದೈನಂದಿನ ಚಲನೆಯಿಂದಾದವು.
ಪ್ರಪಂಚದ ಒತ್ತಡದ ಪಟ್ಟಿಗಳು.:
ನಾಲ್ಕು ಜೋಡಿ ಒತ್ತಡದ
ಪಟ್ಟಿಗಳಿವೆ:
1. ಸಮಭಾಜಕ ವೃತ್ತದ
ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡದ ಪಟ್ಟಿ (50 ಉ ಮತ್ತು 50 ದ ಅಕ್ಷಾಂಶಗಳ ನಡುವೆ)
? ಸೂರ್ಯನ ಲಂಬ ಕಿರಣಗಳಿಂದಾಗಿ
ಉಷ್ಣಾಂಶ ಮತ್ತು ಆದ್ರ್ರತೆಗಳ ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚು.
? ಆದ್ದರಿಂದ ಇಲ್ಲಿ
ಒತ್ತಡ ಕಡಿಮೆ. ಸಮತಲ ವಾಯುವಿಗೆ ಚಲನೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ.
? ಹೀಗಾಗಿ ಇದನ್ನು
‘ಶಾಂತ ವಲಯ’ ಅಥವಾ ‘ವಿಷಣ್ಣ ಪ್ರದೇಶ’ ಎನ್ನುವರು.
? ಇಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮಾರುತಗಳು
ಸಂಧಿಸುತ್ತದೆ.
? ವಾಯು ಮೇಲೇರುತ್ತದೆ.
ಹೀಗಾಗಿ ಇದನ್ನು ಅಂತರ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಸಂಧಿಕ್ಷೇತ್ರ (IಖಿಅZ) ಎಂತಲೂ ಕರೆಯುವರು.
2.ಉಪ-ಉಷ್ಣವಲಯದ ಅಧಿಕ
ಒತ್ತಡ ಪಟ್ಟಿ (ಎರಡೂ ಗೋಳಾರ್ಧಗಳ 300 ಅಕ್ಷಾಂಶ)
? ಸಮಭಾಜಕ ವೃತ್ತ ಪ್ರದೇಶದ
ಉಷ್ಣ ವಾಯು ಮೇಲೇರುತ್ತದೆ.
? ಅದು ಪೃಥ್ವಿಯ ದೈನಿಕ
ಚಲನೆಯಿಂದ ಕೆಳಗಿಳಿಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡದ ಪಟ್ಟಿಗಳು ನಿರ್ಮಾಣಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
? ವಾಯುವಿನ ಸಮತಲ ಚಲನೆ
ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಅವು ಪ್ರಶಾಂತ ವಲಯಗಳು. ಅವುಗಳನ್ನು ಅಶ್ವ ಅಕ್ಷಾಂಶಗಳ ವಲಯ
ಎನ್ನುವರು.
3. ಉಪ-ಧ್ರುವೀಯ ಕಡಿಮೆ
ಒತ್ತಡದ ಪಟ್ಟಿಗಳು: (ಎರಡೂ ಗೋಳಾರ್ಧಗಳ 600 ಅಕ್ಷಾಂಶ)
? ಈ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ
ಒತ್ತಡವಿರಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ವಾಯು ಪ್ರವಾಹವು ಮೇಲ್ಮುಖವಾಗಿರುವುದು
? ಮತ್ತು ಪೃಥ್ವಿಯ ದೈನಂದಿನ
ಚಲನೆಯಿಂದ ಇಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡದ ಪಟ್ಟಿಗಳು ನಿರ್ಮಾಣಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
4. ಧ್ರುವೀಯ ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡದ
ಪಟ್ಟಿಗಳು : (ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣ ಧ್ರುವಗಳ ಸುತ್ತ) ಉಪಧ್ರುವ
? ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡ ಪಟ್ಟಿಗಳಿಂದಾಚೆಗೆ
ಉಷ್ಣಾಂಶವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಾ ಹೋಗುತ್ತದೆ.
? ವಾಯುವಿನ ಅಧೋಮುಖಚಲನೆ
ಇರುತ್ತದೆ.
? ವಾಯುಸಾಂದ್ರತೆಯಿಂದ
ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾgವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
? ಇದರಿಂದ ಒತ್ತಡವು
ಅತ್ಯಧಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಮಾರುತಗಳು
? ಭೂಮೇಲ್ಮೈಗೆ ಸಮತಲವಾದ
ವಾಯುವಿನ ಚಲನೆಯನ್ನು ಮಾರುತವೆನ್ನುವರು.
? ಅದು ನೇರವಾಗಿ ವಾಯುಗೋಳದ
ಒತ್ತಡದಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿತವಾದುದು.
? ಮಾರುತವು ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡವುಳ್ಳ
ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡವುಳ್ಳ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಬೀಸುವುದು.
? ಮಾರುತಗಳ ದಿಕ್ಕು
ಮತ್ತು ವೇಗಗಳು
o ಒತ್ತಡದ ಏರಿಳಿತ,
o ಪೃಥ್ವಿಯ ದೈನಂದಿನ
ಚಲನೆ ಮತ್ತು
o ಮೇಲ್ಮೈ ಘರ್ಷಣೆಗಳನ್ನಾವಲಂಭಿಸಿದೆ.
? ಪೃಥ್ವಿಯ ದೈನಂದಿನ
ಚಲನೆಯಿಂದ ಕೊರಿಯಾಲಿಸ್ ಬಲವು ಉತ್ಪತಿಯಾಗುತ್ತದೆ.
? ಇದರ ಬಲದಿಂದ ಮಾರುತದ
ದಿಕ್ಕು ಬದಲಾಗುವುದು
? ಉತ್ತರ ಗೋಳಾರ್ಧದಲ್ಲಿ
ಮಾರುತಗಳು ತಮ್ಮ ದಿಕ್ಕನ್ನು ತಮ್ಮ ಬಲಕ್ಕೂ ಮತ್ತು
? ದಕ್ಷಿಣಗೋಳಾರ್ಧದಲ್ಲಿ
ತಮ್ಮ ಎಡಕ್ಕೂ ಬದಲಾಯಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
? ನೀವು ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡದ
ಕಡೆಗೆ ಬೆನ್ನು ಮಾಡಿ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಗೋಳಾರ್ಧದ ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡದ ಕಡೆಗೆ ಮುಖ ಮಾಡಿ ನಿಂತಾಗ ಮಾರುತಗಳು
ನಿಮ್ಮ ಬಲಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬೀಸುತ್ತವೆ.
? ನೀವು ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡದ
ಕಡೆಗೆ ಮುಖಮಾಡಿ ನಿಂತಾಗ ಮಾರುತಗಳು ನಿಮ್ಮ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ ಬೀಸುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ‘ಫೆರಲನ ನಿಯಮ’ ಎನ್ನುವರು.
ಮಾರುತಗಳ ವಿಧಗಳು
? ಮಾರುತಗಳ ಉಗಮವನ್ನಾಧರಿಸಿ
ಅವುಗಳನ್ನು ಈ ಕೆಳಕಂಡಂತೆ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು;
1. ಪ್ರಚಲಿತ ಮಾರುತಗಳು
2) ಸ್ಥಳೀಯ ಮಾರುತಗಳು
3) ಋತುಕಾಲಿಕ ಮಾರುತಗಳು
4) ಅನಿಶ್ಚಿತ ಮಾರುತಗಳು.
1. ಪ್ರಚಲಿತ ಅಥವಾ ನಿರಂತರ
ಮಾರುತಗಳು
? ಪ್ರಚಲಿತ ಅಥವಾ ನಿತ್ಯಮಾರುತಗಳು
ಭೂಮಂಡಲದ ಮಾರುತಗಳಾಗಿದ್ದು ಅವು ಪ್ರಪಂಚದ ಒತ್ತಡದ ಪಟ್ಟಿಗಳು
ಮತ್ತು ಪೃಥ್ವಿಯ ದೈನಂದಿನ
ಚಲನೆಯÀನ್ನಾಧರಿಸಿವೆ.
? ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಮೂರುವಿಧ
;
ಎ) ವಾಣಿಜ್ಯ ಮಾರುತಗಳು,
ಬಿ) ಪ್ರತಿವಾಣಿಜ್ಯ
ಮಾರುತಗಳು ಮತ್ತು
ಸಿ.) ಧ್ರುವೀಯ ಮಾರುತಗಳು.
ಎ) ವಾಣಿಜ್ಯ ಮಾರುತಗಳು
:
? ಉಪ ಉಷ್ಣವಲಯದ ಅಧಿಕ
ಒತ್ತಡ ಪಟ್ಟಿಗಳಿಂದ ಸಮಭಾಜಕ ವೃತ್ತದ ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡದ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಬೀಸುತ್ತವೆ. ಅವು ಉತ್ತರಾರ್ಧಗೋಳದಲ್ಲಿ
ಬಲಕ್ಕೂ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಧಗೋಳದಲ್ಲಿ ಎಡಕ್ಕೂ ದಿಕ್ಕು ಬದಲಿಸಿಕೊಂಡು ಬೀಸುವವು. ಅವುಗಳನ್ನು ಉತ್ತರಾರ್ಧಗೋಳದಲ್ಲಿ
ಈಶಾನ್ಯ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮಾರುತ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಧಗೋಳದಲ್ಲಿ ಅಗ್ನೇಯ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮಾರುತಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ.
? ಅವು ಸಮಭಾಜಕ ವೃತ್ತದ
ಬಳಿ ಸಂಧಿಸುತ್ತವೆ ಹಾಗೂ ವರ್ಷವಿಡೀ ಅತ್ಯಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದ ಪರಿಸರಣ ಮಳೆಯನ್ನು ಸುರಿಸುತ್ತವೆ.
ಬಿ. ಪ್ರತಿವಾಣಿಜ್ಯ
/ ಪಶ್ಚಿಮ ಮಾರುತಗಳು:
? ಇವು ಉಪ ಉಷ್ಣವಲಯದ
ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡ ವಲಯಗಳಿಂದ ಉಪಧ್ರುವ ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡದ ವಲಯಗಳಿಗೆ ಬೀಸುತ್ತವೆ. ಉತ್ತರಾರ್ಧಗೋಳದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು
ಪಶ್ಚಿಮ ಮಾರುತಗಳೊಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ.
? ಇವು ಉಷ್ಣವಲಯದಿಂದ
ಶೀತವಲಯಗಳಿಗೆ ಬೀಸುವುದರಿಂದ ತಂಪಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಸದಾ ಮಳೆ ಸುರಿಸುತ್ತವೆ.
? ಈ ಮಾರುತಗಳೊಂದಿಗೆ
ಆವರ್ತ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ಆವರ್ತ (ಸೈಕ್ಲೋನ್ ಮತ್ತು ಆಂಟಿಸೈಕ್ಲೋನ್) ಮಾರುತಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ.
? ಅವುಗಳನ್ನು ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಧಗೋಳದಲ್ಲಿ
o ‘ನಲವತ್ತರ ಅಬ್ಬರಗಾಳಿ’
(400 ಮತ್ತು 500 ಅಕ್ಷಾಂಶ)
o ‘ಐವತ್ತರ ಉಗ್ರಗಾಳಿ’
(500 ಮತ್ತು 600 ಅಕ್ಷಾಂಶ) ಹಾಗೂ
o ‘ಅರವತ್ತರ ಅರಚುವ
ಗಾಳಿ’ (600 ಮತ್ತು 700 ಅಕ್ಷಾಂಶ)ಗಳೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಸಿ) ಧ್ರುವೀಯ ಮಾರುತಗಳು
:
? ಇವು ಧ್ರುವೀಯ ಅಧಿಕ
ಒತ್ತಡ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಉಪಧ್ರುವ ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡದ ವಲಯಗಳಿಗೆ ಬೀಸುತ್ತದೆ.
? ಅವು ಉತ್ತಾರಾರ್ಧಗೋಳದಲ್ಲಿ
ಹೆಚ್ಚು ಅನಿಶ್ಚಿತ. ಆದರೆ ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಧಗೋಳದಲ್ಲಿ ಅವು ಅಷ್ಟೇ ಕ್ರಮಬದ್ಧ.
? ಇವು ಪಶ್ಚಿಮ ಮಾರುತ
(ಪ್ರತಿವಾಣಿಜ್ಯ)ಗಳನ್ನು ಸಂಧಿಸಿದಾಗ ಸಮಶೀತೋಷ್ಣವಲಯದ ಆವರ್ತ ಮಾರುತಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ.
2. ಋತುಕಾಲಿಕ ಮಾರುತಗಳು:
? ವರ್ಷದ ಕೆಲವು ನಿಗದಿತ
ಅವಧಿ ಅಥವಾ ಋತುಗಳಲ್ಲಿ ಬೀಸುವ ಮಾರುತಗಳಿಗೆ ‘ಋತುಕಾಲಿಕ ಮಾರುತಗಳು’ ಎನ್ನುವರು.
? ಉದಾ: ಮಾನ್ಸೂನ್ ಮಾರುತಗಳು.
? ಅವು ಬೇಸಿಗೆ ಮತ್ತು
ಚಳಿಗಾಲಗಳಲ್ಲಾಗುವ ಉಷ್ಣಾಂಶÀದ ವ್ಯತ್ಯಾಸದಿಂದ ವಿಶಾಲವಾದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.
ನೈಋತ್ಯ ಮಾನ್ಸೂನ್ ಮಾರುತಗಳು
? ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾ
ಖಂಡದ ವಿಶಾಲವಾದ ಭೂ ಭಾಗವು ಕಾಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡದ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸುತ್ತದೆ.
? ಸುತ್ತಲಿನ ಜಲರಾಶಿಗಳು
ತಂಪಾಗಿದ್ದು ಅಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡವಿರುತ್ತದೆ.
? ಹೀಗಾಗಿ ಏಷ್ಯಾದ ಬಹಳಷ್ಟು
ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡವುಳ್ಳ ಜಲರಾಶಿಗಳಿಂದ ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡವುಳ್ಳ ಭೂಭಾಗಗಳ ಕಡೆಗೆ ಮಾರುತಗಳು
ಬೀಸುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳನ್ನು ‘ನೈಋತ್ಯ ಮಾನ್ಸೂನ್ ಮಾರುತ’ ಅಥವಾ ಬೇಸಿಗೆಯ ಮಾನ್ಸೂನ್ ಮಾರುತಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ.
? ಈ ಮಾರುತಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ
ಭಾರತದ ಬಹುಭಾಗವು ಮಳೆಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ.
? ಓರೆಯಾದ ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳಿಂದಾಗಿ
ಏಷ್ಯಾದ ಭೂಭಾಗವು ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಶೀತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
? ಇದರಿಂದ ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡ
ಪ್ರದೇಶವು ನಿರ್ಮಾಣಗೊಳ್ಳುವುದು.
ಈಶಾನ್ಯ ಮಾನ್ಸೂನ್
? ಸುತ್ತಲಿನ ಜಲರಾಶಿಗಳು
(ಸಮುದ್ರ- ಸಾಗರ) ಬೆಚ್ಚನೆಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡವಿರುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ
ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡವುಳ್ಳ ಭೂಭಾಗಗಳಿಂದ ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡವುಳ್ಳ ಜಲರಾಶಿಗಳ ಕಡೆಗೆ ಮಾರುತಗಳು ಬೀಸುತ್ತವೆ.
? ಇವುಗಳನ್ನು ‘‘ಈಶಾನ್ಯ
ಮಾನ್ಸೂನ್” ಅಥವಾ ಚಳಿಗಾಲದ ಮಾನ್ಸೂನ್ ಮಾರುತಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ.
? ಈ ಮಾರುತಗಳಿಂದ ಭಾರತದ
ಪೂರ್ವ ಕರಾವಳಿಗೆ ಮಳೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
3. ಸ್ಥಳೀಯ ಮಾರುತಗಳು
? ಪ್ರಚಲಿತ ಮತ್ತು ಋತುಕಾಲಿಕ
ಮಾರುತಗಳಲ್ಲದೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಾರುತಗಳು ಸಹಾ ಇವೆ.
? ಪ್ರಮುಖ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಾರುತಗಳೆಂದರೆ;
? ಭೂ ಮಾರುತ,
? ಸಮುದ್ರ ಮಾರುತ,
? ಪರ್ವತ ಮತ್ತು ಕಣಿವೆ
ಮಾರುತಗಳು.
? ಭೂ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ
ಮಾರುತಗಳು:
? ಇವು ಬಹಳಷ್ಟು ಮಟ್ಟಿಗೆ
ಭೂಭಾಗ ಮತ್ತು ಜಲ ಭಾಗಗಳು ಅಸಮಾನವಾಗಿ ಕಾಯುವುದು ಮತ್ತು ತಂಪಾಗುವುದರಿಂದ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ
ಅವು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸಮುದ್ರ ತೀರಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಚಲಿತ.
ಸಮುದ್ರ ಮಾರುತಗಳು
? ಹಗಲಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ
ಭೂಭಾಗವು ಜಲಭಾಗಗಳಿಗಿಂತ ಬೇಗ ಕಾಯುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಭೂಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡವು ಕಡಿಮೆಯಿರುತ್ತದೆ.
ಅದೇ ವೇಳೇಯಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರಗಳು ತಂಪಾಗಿದ್ದು, ಅಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡವು ಅಧಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಮಾರುತಗಳು
ಸಮುದ್ರದಿಂದ ಭೂಭಾಗಗಳ ಕಡೆಗೆ ಬೀಸುವವು. ಇವುಗಳನ್ನು ‘ಸಮುದ್ರ ಮಾರುತ’ಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ.
ಭೂ ಮಾರುತಗಳು
? ರಾತ್ರಿಯ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ
ಭೂಭಾಗಗಳು ಬೇಗ ತಂಪಾಗುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡವು ಅಧಿಕವಾಗುವುದರಿಂದ ಮಾರುತಗಳು ಬೆಚ್ಚಗಿನ ಹಾಗೂ ಕಡಿಮೆ
ಒತ್ತಡವುಳ್ಳ ಸಮುದ್ರದ ಕಡೆಗೆ ಬೀಸುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ‘ಭೂ ಮಾರುತ’ಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ.
ಪರ್ವತ ಮತ್ತು ಕಣಿವೆ
ಮಾರುತಗಳು:
? ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪರ್ವತ
ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ.
ಕಣಿವೆ ಮಾರುತ
? ಪ್ರಾತಃ ಕಾಲ ಸೂರ್ಯೋದಯದ
ತರುವಾಯ, ಪರ್ವತಗಳ ಅಭಿಮುಖ ಇಳಿಜಾರು ಕಾಯುತ್ತದೆ. ಕಾಯ್ದ ವಾಯು ಹಗುರಗೊಂಡು ಒತ್ತಡ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಆ ಕಡೆಗೆ ಕಣಿವೆಯ ಶೀತವಾಯು ಇಳಿಜಾರನ್ನನುಸರಿಸಿ ಮೇಲೇರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಕಣಿವೆ ಮಾರುತ ಅಥವಾ ಆರೋಹಿಗಾಳಿ
ಎನ್ನುವರು.
ಪರ್ವತ ಮಾರುತ
? ಸೂರ್ಯಾಸ್ತವಾದ ಮೇಲೆ
ತೀವ್ರ ಗತಿಯ ವಿಕಿರಣ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದಾಗಿ ಇಳಿಜಾರು ತಂಪಾಗುವುದರಿಂದ ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದು. ಇದರಿಂದ
ವಾಯು ಕಣಿವೆ ತಳದ ಕಡೆಗೆ ಇಳಿಯುತ್ತವೆ. ಇವುಗಳಿಗೆ ‘ಪರ್ವತ ಮಾರುತ’ ಅಥವಾ ‘ಅವರೋಹಿ ಗಾಳಿ’ ಎನ್ನುವರು.
? ಇತರೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಮಾರುತಗಳೆಂದರೆ;
o ‘ಲೂ’ (ಭಾರತ),
o ಚಿನೂಕ್ (ಅ.ಸಂ. ಸಂಸ್ಥಾನ),
o ಫೆÇೀಹ್ನ್ (ಆಲ್ಪ್ಸ್),
o ಮಿಸ್ಟ್ರಲ್ (ಫ್ರಾನ್ಸ್),
o ಸಿರೊಕ್ಕೊ (ಸಹರ,
ಆಫ್ರಿಕ),
o ಬ್ರಿಕ್ಫೀಲ್ಡ್ರ್
(ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯ),
o ಬ್ಲಿಜ್ಜರ್ಡ್ (ಅಂಟಾಕ್ರ್ಟಿಕ).
4. ಅನಿಶ್ಚಿತ ಮಾರುತಗಳು
? ವಿಶೇಷವಾದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ
ಹಾಗೂ ಕೆಲವು ಕಾರಣಗಳಿಂದ ನಿರಂತರ ಮತ್ತು ಋತುಕಾಲಿಕ ಮಾರುತಗಳು ಬದಲಾವಣೆ ಹೊಂದಿ ಬೀಸುವ ಮಾರತಗಳೇ
ಅನಿಶ್ಚಿತ ಮಾರುತಗಳು.
? ಏಕೆಂದರೆ ಇವುಗಳ ಉತ್ಪತ್ತಿ,
ದಿಕ್ಕು, ವೇಗ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಗಳೆಲ್ಲ ಅನಿಶ್ಚಿತ.
? ಉದಾ: ಆವರ್ತ ಮತ್ತು
ಪ್ರತ್ಯಾವರ್ತ ಮಾರುತಗಳು (ಸೈಕ್ಲೋನ್ ಮತ್ತು ಆಂಟಿಸೈಕ್ಲೋನ್).
? ಆವರ್ತ ಮಾರುತಗಳ ಕೇಂದ್ರ
ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡವುಳ್ಳದ್ದು. ಮಾರುತಗಳು ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡ ಕೇಂದ್ರಕ್ಕೆ ವೃತ್ತಾಕಾರವಾಗಿ ಬೀಸುತ್ತವೆ.
? ಅವು ಉತ್ತರಾರ್ಧಗೋಳದಲ್ಲಿ
ಅಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾ ದಿಕ್ಕಿಗೂ ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಧಗೋಳದಲ್ಲಿ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾ ದಿಕ್ಕಿಗೂ ಬೀಸುತ್ತವೆ.
? ಪ್ರತ್ಯಾವರ್ತ ಮಾರುತಗಳ
ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಅಧಿಕ ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಲೂ ಕಡಿಮೆ ಒತ್ತಡವಿರುತ್ತದೆ.
? ಹೀಗಾಗಿ ಇವು ಉತ್ತರಾರ್ಧಗೋಳದಲ್ಲಿ
ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾ ದಿಕ್ಕು ಮತ್ತು ದಕ್ಷಿಣಾರ್ಧಗೋಳದಲ್ಲಿ ಅಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ವೃತ್ತಾಕಾರವಾಗಿ ಬೀಸುತ್ತವೆ.
? ಆವರ್ತ ಮಾರುತಗಳು
ಸಮಶೀತೋಷ್ಣವಲಯ ಅಥವಾ ಉಷ್ಣವಲಯ ಅಥವಾ ಉಪ ಉಷ್ಣ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ.
? ಧ್ರುವೀಯ ಶೀತ ಮಾರುತಗಳು
ಪಶ್ಚಿಮ ಉಷ್ಣ ಮಾರುತಗಳನ್ನು ಸಂಧಿಸಿದಾಗ ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ವಲಯದ ಆವರ್ತ ಮಾರುತಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ.
? ಉಷ್ಣವಲಯದ ಆವರ್ತ
ಮಾರುತಗಳು ಈಶಾನ್ಯ ಮತ್ತು ಆಗ್ನೇಯ ವಾಣಿಜ್ಯ ಮಾರುತಗಳು ಸಂಧಿಸುವ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ.
ಅವುಗಳನ್ನು
o ಕೆರೇಬಿಯನ್ ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ
‘ಹರಿಕೇನ್’,
o ಚೀನ ಮತ್ತು ಜಪಾನ್ಗಳಲ್ಲಿ
‘ಟೈಫೂನ್’,
o ಪಿಲಿಫೈನ್ನಲ್ಲಿ
‘ಬಗೊಯಿಸ್’ ಮತ್ತು
o ಭಾರತದಲ್ಲಿ ‘ಸೈಕ್ಲೋನ್’
ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
? ಅವು ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ ವಲಯದ
ಆವರ್ತ ಮಾರುತಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವಿನಾಶಕಾರಿಗಳಾಗಿವೆ.
ವಾಯುಗೋಳದ ಆದ್ರ್ರತೆ
? ವಾಯುವಿನಲ್ಲಿ ತೇವಾಂಶವಿದೆ.
ವಾಯುವಿನಲ್ಲಿರುವ ತೇವಾಂಶವೇ ‘ಆದ್ರ್ರತೆ’,
? ಇದು ಕಾಲದಿಂದ ಕಾಲಕ್ಕೆ
ಹಾಗೂ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗುತ್ತದೆ.
? ಇದು ವಾಯುಗೋಳಕ್ಕೆ
ಬಾಷ್ಪೀಭವನ ಕ್ರಿಯೆಯ ಮೂಲಕ ಪೂರೈಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
? ವಾಯುವಿನ ಅತಿ ಉಷ್ಣಾಂಶÀವು,
ಅದರ ತೇವಾಂಶ ಸಂಗ್ರÀಹಣಾ ಸಾಮಥ್ರ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಆದ್ರ್ರತೆಯ ವಿಧಗಳು
:
o ಸಮಗ್ರ ಆದ್ರ್ರತೆ
- ವಾಯುವಿನಲ್ಲಿರುವ ವಾಸ್ತವ ನೀರಾವಿಯ ಮೊತ್ತ.
o ಗರಿಷ್ಠ•ಆದ್ರ್ರತೆ
- ಗೊತ್ತಾದ ಉಷ್ಣಾಂಶÀದಲ್ಲಿ ವಾಯು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದ ನೀರಾವಿಯ ಮೊತ್ತ.
o ಸಾಪೇಕ್ಷ ಆದ್ರ್ರತೆ
- ಗೊತ್ತಾದ ಉಷ್ಣಾಂಶÀದಲ್ಲಿ ವಾಯು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾದ ನೀರಾವಿಯ
ಮೊತ್ತ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವ
ನೀರಾವಿಯ ಪ್ರಮಾಣಗಳ ನಡುವಣ ಪರಿಮಾಣ.
o ವಿಶಿಷ್ಟ ಆದ್ರ್ರತೆ
- ವಾಯು ತಾನುಸಂಗ್ರಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲ ಗರಿಷ್ಠ•ಪ್ರಮಾಣದ ತೇವಾಂಶವನ್ನು
ಹೊಂದಿದಾಗ (100%) ಅದು
ಜಲಪೂರಿತವಾಗುತ್ತದೆ.
? ವಾಯುವಿನ ಜಲಪೂರಿತ
ಮಟ್ಟದ ಉಷ್ಣಾಂಶÀವನ್ನು ‘ಇಬ್ಬನಿ ಬಿಂದು’ ಎನ್ನುವರು.
? ಇಬ್ಬನಿ ಬಿಂದುವಿಗಿಂತಲೂ
ಉಷ್ಣಾಂಶವು ಕಡಿಮೆಯಾದಾಗ ವಾಯುವಿನ ತೇವಾಂಶವು ದ್ರವ ಅಥವಾ ಘನರೂಪಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗುವುದು. ಇದನ್ನು ‘ಘನೀಕರಣ’
ಎನ್ನುವರು.
? ಘನೀಕರಣ ಕ್ರಿಯೆ ಏರ್ಪಟ್ಟಾಗ,
ನೀರು ನೀರಾವಿಯಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುವುದಕ್ಕೆ ಉಷ್ಣಾಂಶವು ಬೇಕಾಗುವುದು. ಅದನ್ನೇ ಗುಪ್ತೋಷ್ಣ ವೆನ್ನುವರು.
ಘನೀಕರಣದ ರೂಪಗಳು
? ಭೂಮೇಲ್ಭಾಗ ಅಥವಾ
ವಾಯುಗೋಳಗಳಲ್ಲಿ ಘನೀಕರಣ ಕ್ರಿಯೆ ಏರ್ಪಡುತ್ತದೆ.
? ವಿವಿಧ ಘನೀಕರಣದ ರೂಪಗಳಿವೆ.
? ಉದಾ: ಇಬ್ಬನಿ, ಕಾವಳ,
ಮಂಜು, ಹಳಕು ಹಿಮ ಮತ್ತು ಮೋಡಗಳು.
? ತೇವಾಂಶ ಭರಿತ ವಾಯು
ಭೂಮೇಲ್ಭಾಗದ ಶೀತ ವಸ್ತುವನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದಾಗ ವಾಯುವಿನ ತೇವಾಂಶವು ಜಲಪೂರಿತ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಶೀತ ವಸ್ತುವಿನ ಮೇಲೆ, ಘನೀಕರಣವೇರ್ಪಡುವುದು. ಇದರಿಂದಾದ ನೀರಿನ ಹನಿಗಳೇ ‘ಇಬ್ಬನಿ’ ಬಿಂದುಗಳು.
? ತೇವಾಂಶ ಭರಿತ ವಾಯುವಿನ
ಉಷ್ಣಾಂಶವು ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟುವ ಬಿಂದುಗಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆಯಾದಾಗ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ನೀರ್ಗಲ್ಲ ಕಣಗಳ ಉತ್ಪತ್ತಿಯಾಗುತ್ತವೆ.
ಅದೇ ‘ಹಳಕು ಹಿಮ’
? ವಾಯುಗೋಳದಲ್ಲಿ ಘನೀಕರಣವೇರ್ಪಟ್ಟಾಗ,
ಧೂಳಿನ ಕಣಗಳ ಸುತ್ತಲೂ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ನೀರಿನ ಹನಿಗಳು ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತವೆ. ಇವು ವಾಯುವಿನಲ್ಲಿ ತೇಲುತ್ತವೆ.
ಇವುಗಳಿಗೆ ಮಂಜು, ಕಾವಳ ಮತ್ತು ಮೋಡಗಳೆಂದು ಕರೆಯುವರು.
? ಮೋಡಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ
ಎತ್ತರವನ್ನಾಧರಿಸಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
1.ಕೆಳಮಟ್ಟದ ಮೋಡಗಳು
? ನೆಲಮಟ್ಟದಿಂದ
2000ಮೀ. ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿವೆ.
? ಅವು ಪದರುಮೋಡ, ರಾಶಿಮೋಡ
ಮತ್ತು ರಾಶಿವೃಷ್ಟಿ ಮೋಡಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿವೆ.
? ಇವು ಮಳೆಯನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.
2.ಮಧ್ಯಮ ಮೋಡಗಳು
? 2000ದಿಂದ 6000ಮೀ
. ಎತ್ತರದವರೆಗೆ ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ, ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಉನ್ನತರಾಶಿಮೋಡ, ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಪದರು ಮೋಡಗಳು ಸೇರಿದ್ದು
ಅವು ಮಳೆ ಸುರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
3.ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಮೋಡಗಳು
? 6000ಮೀ ಗಳಿಗಿಂತ
ಎತ್ತರದಲ್ಲಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಮಕಣ ಮೋಡ ಮತ್ತು ಹಿಮಕಣ - ಪದರು ಮೋಡಗಳು ಸೇರಿವೆ. ನಿರ್ಗಲ್ಲಿನ ಹಳಕುಗಳಿಂದ
ಕೂಡಿವೆ. ಮತ್ತು ‘ತೇಜೊಮಂಡಲ’ವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತವೆ.
ವೃಷ್ಟಿ ರೂಪಗಳು
? ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಬೀಳುವ
ನೀರಿನ ಹನಿ, ಹಿಮದ ಹಳಕು ಅಥವಾ ಇವೆರಡೂ ಮಿಶ್ರಣಗಳಿಗೆ
? ವೃಷ್ಟಿ ಎನ್ನುವರು.
? ಮಳೆ, ಹಿಮ ಮತ್ತು
ಆಲಿಕಲ್ಲುಗಳು ಪ್ರಮುಖ ವೃಷ್ಟಿರೂಪಗಳು.
? ಸೂಕ್ಷ್ಮ ನೀರಿನ ಹನಿ
ಅಥವಾ ಹಿಮಕಣಗಳಿಂದ ಮೋಡವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
? ಸೂಕ್ಷ್ಮ ನೀರಿನ ಹನಿಗಳು
ಪರಸ್ಪರ ಆಕರ್ಷಿಸಿ, ದಪ್ಪದಾಗಿ ಭೂಮಿಗೆ ಬೀಳುವುದೇ ‘ಮಳೆ’.
? ಸ್ಫಟಿಕದಂತಹ ನೀರ್ಗಲ್ಲು
ಹಳಕು, ಭೂಮಿಗೆ ಬೀಳುವುದೇ ‘ಹಿಮವೃಷ್ಟಿ’
? ಘನಹಿಮದ ವೃತ್ತಾಕಾರದ
ಅಥವಾ ಗುಳಿಗೆಯಂತಹ ವೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ‘ಆಲಿಕಲ್ಲು’ ಎನ್ನುವರು.
? ವಾಯುವಿನ ಊಧ್ರ್ವಮುಖ
ಚಲನೆಯ ತೀವ್ರತೆಯಿಂದಾಗಿ ವಾಯುವಿನ ತೇವಾಂಶವು ಘನೀಕರಣ ಬಿಂದುಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಎತ್ತರಕ್ಕೆ ಮೇಲೇರುವುದರಿಂದ
ನೀರಾವಿಯು ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟಿ ಆಲಿಕಲ್ಲು ರೂಪವನ್ನು
? ತಾಳುವುದು.
ಮಳೆಯ ವಿಧಗಳು
? ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ವಾಯುರಾಶಿಯು
ಮೇಲೇರಿದಾಗ ಮಳೆ ಬೀಳುವುದು. ವಾಯು ಮೇಲೇರಿದಾಗ,
? ಅದು ತಂಪಾಗಿ ಘನೀಭವಿಸುವುದು.
ಘನೀಕರಣದಿಂದ ಮೋಡಗಳು ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತವೆ.
? ಅತಿಸೂಕ್ಷ್ಮ ನೀರಿನ
ಹನಿಗಳು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿ ದೊಡ್ಡ ಹನಿಗಳಾಗಿ ಭೂಮಿಗೆ ಮಳೆಯಾಗಿ ಬೀಳುತ್ತವೆ.
? ತೇವಾಂಶಭರಿತ ವಾಯು
ವಿವಿಧ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಮೇಲೇರುತ್ತದೆ.
? ಹೀಗಾಗಿ ಮಳೆಯು ಮೂರು
ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬೀಳುವುದು. ಅವುಗಳೆಂದರೆ;
? ಪರಿಸರಣ ಮಳೆ,
? ಪರ್ವತ ಮಳೆ ಮತ್ತು
? ಆವರ್ತ ಮಳೆ.
ಪರಿಸರ ಮಳೆ :
? ಪರಿಸರಣ ಮಳೆಯು ಅತಿ
ಶಾಖದಿಂದ ಸಂಭವಿಸುವುದು.
? ಕಾಯ್ದ ವಾಯು ಹಗುರಗೊಂಡು
ಪರಿಸರಣ ಪ್ರವಾಹದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಮೇಲೇರುವುದು.
? ಹೀಗೆ ತೇವಾಂಶಭರಿತ
ವಾಯು ಊಧ್ರ್ವಮುಖವಾಗಿ ಮೇಲೇರಿದಾಗ ಉಷ್ಣಾಂಶವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದು.
? ಅದು ಪ್ರಸರಣಗೊಂಡು
ತಂಪಾಗುತ್ತದೆ.
? ಅದು ಇಬ್ಬನಿ ಬಿಂದುವಿಗಿಂತಲೂ
ಕಡಿಮೆ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ತಂಪಾದಾಗ ಘನೀಕರಣವೇರ್ಪಡುವುದು.
? ದಟ್ಟವಾದ ರಾಶಿ ವೃಷ್ಟಿಮೋಡಗಳು
ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತವೆ. ಇದರಿಂದ ಮುಸಲಧಾರೆ ಮಳೆಯಾಗುವುದು.
? ಪರಿಸರಣ ಮಳೆಯು ಸಮಭಾಜಕ
ವೃತ್ತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸರ್ವೇಸಾಮಾನ್ಯ ಮತ್ತು ನಿರಂತರವಾದುದು.
? ಈ ವಿಧದ ಮಳೆಯು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ
ಅಪರಾಹ್ನ 2.00 ರಿಂದ 5.00 ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬೀಳುವುದು.
? ಇದರೊಂದಿಗೆ ಗುಡುಗು
ಮಿಂಚು, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಆಲಿಕಲ್ಲು ವೃಷ್ಟಿಯಾಗುವುದು.
? ಶಬ್ದಕ್ಕಿಂತ ಬೆಳಕಿನ
ವೇಗ ಹೆಚ್ಚು. ಆದ್ದರಿಂದ ನಮಗೆ ಮಿಂಚು ನೋಡಲು ಮೊದಲು ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ.
? ಅನಂತರ ಗುಡುಗಿನ ಶಬ್ದ
ಕೇಳಿಬರುವುದು. ಇವುಗಳಿಂದ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸಾವು-ನೋವು ಕೂಡ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ.
ಪರ್ವತ ಮಳೆ
? ಪರ್ವತ ಮಳೆಯನ್ನು
ಆರೋಹ ಮಳೆ ಎಂತಲೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
? ಇದು ತೇವಾಂಶಭರಿತ
ವಾಯುವನ್ನು ಪರ್ವತ ಅಥವಾ ಬೆಟ್ಟದ ಸರಣೆಗಳು ತಡೆಯುವುದರಿಂದ ಸಂಭವಿಸುವುದು.
? ತೇವಾಂಶಭರಿತ ವಾಯು
ಪರ್ವತಗಳ ಬದಿಯಲ್ಲಿ ಮೇಲೇರುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ವಾಯು ಪ್ರಸರಣಗೊಂಡು
? ತಂಪಾಗುತ್ತದೆ.
? ಇಬ್ಬನಿ ಬಿಂದುಗಿಂತಲೂ
ಕಡಿಮೆ ತಂಪಾದಾಗ ಘನೀಕರಣವೇರ್ಪಟ್ಟು ಮೋಡಗಳು ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತದೆ.
? ತನ್ಮೂಲಕ ಪರ್ವತಗಳ
ಅಭಿಮುಖ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಮಳೆ ಬೀಳುವುದು.
? ತೇವಾಂಶಭರಿತ ವಾಯು
ಇನ್ನೂ ಮೇಲೇರುವುದು. ಅದರಲ್ಲಿದ್ದ ತೇವಾಂಶವು ಮುಗಿದು ಹೋದ ತರುವಾಯ ಶುಷ್ಕ ಮಾರುತವು ಪರ್ವತಗಳ ವಿಮುಖಭಾಗದ
ಇಳಿಜಾರಿನಲ್ಲಿ ಕೆಳಗಿಳಿಯುತ್ತದೆ.
? ಅತ್ಯಲ್ಪ ಮಳೆಸುರಿಸುತ್ತದೆ.
ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಭಾಗವನ್ನು ‘ಮಳೆ ನೆರಳಿನ ಪ್ರದೇಶ’ ವೆನ್ನುವರು. ಇಲ್ಲಿಯೂ ಗುಡುಗು-ಮಿಂಚುಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡ
ಮಳೆ ಬೀಳುವುದು.
? ಪರ್ವತಮಳೆ ಬಹುವಾಗಿ
ಉಷ್ಣವಲಯದಲ್ಲಿ ಬೀಳುತ್ತದೆ.
? ಭಾರತದ ಪಶ್ಚಿಮ ಕರಾವಳಿ
ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪರ್ವತ ಮಳೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಕಾಣಬಹುದು.
ಆವರ್ತ ಮಳೆ
? ಆವರ್ತ ಮಳೆಯು ಆವರ್ತ
ಮಾರುತಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಉಷ್ಣವಾಯು ಮತ್ತು ಶೀತವಾಯು ರಾಶಿಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಧಿಸಿದಾಗ ಆವರ್ತ ಮಳೆಯಾಗುವುದು.
? ಉಷ್ಣವಾಯು ಮತ್ತು
ಶೀತವಾಯು ರಾಶಿಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವ ರೇಖೆಯನ್ನು ‘ವಾಯುಮುಖ’ ಎನ್ನುವರು.
? ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಹಗುರವಾದ
ಉಷ್ಣವಾಯು ಶೀತವಾಯು ರಾಶಿಯ ಮೇಲೇರುವುದು.
? ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ತಂಪಾಗಿ,
ಘನೀಕರಣವೇರ್ಪಟ್ಟು, ಮೋಡಗಳಾಗಿ, ಅನಂತರ ಎಡಬಿಡದೆ ಒಂದೇ ಸಮನೆ ಮಳೆ ಬೀಳುವುದು.
? ಈ ವಿಧದ ಮಳೆಯನ್ನು
‘ವಾಯು ಮುಖಮಳೆ’ ಎಂತಲೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
? ಇಂತಹ ಮಳೆ ಸಮಶೀತೋಷ್ಣ
ವಲಯದ ಆವರ್ತ ಮಾರುತಗಳಿಂದ, ಪಶ್ಚಿಮ ಮಾರುತ (ಪ್ರತಿವಾಣಿಜ್ಯ ಮಾರುತ)ಗಳ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವುದು.
? ಉಷ್ಣವಲಯದ ಆವರ್ತ
ಮಾರುತಗಳಿಂದ ಬೀಳುವ ಈ ವಿಧದ ಮಳೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಅಧಿಕ ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡುವುದು.
ಹವಾಗುಣ ಮತ್ತು ವಾಯುಗುಣ
? ಪ್ರತಿದಿನದ ಹವಾಗುಣದ
ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ದೈನಿಕ ಹವಾಮಾನ ವರದಿಯು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ.
? ವಾಯುಗೋಳದ ದೈನಂದಿನ
ಪರಿಸ್ಥಿಯೇ ಹವಾಗುಣ. ಇದು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾದುದು.
? ಮತ್ತು ಪದೇಪದೇ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ ಬದಲಾಗುವುದುಂಟು.
? ವಾಯುಗೋಳದ ಪರಿಸ್ಥಿಯನ್ನು
ಕುರಿತ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಧ್ಯಯಕ್ಕೆ ‘ಹವಾಗುಣ ಶಾಸ್ತ್ರ’ ಎಂದು ಹೆಸರು.
? ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ
(30-40 ವರ್ಷ) ವಾಯುಗೋಳದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಸರಾಸರಿಗೆ ವಾಯುಗುಣ ಎನ್ನುವರು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರದೇಶವೂ
ತನ್ನದೇ ಆದ ವಾಯುಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
? ಉದಾ: ಭಾರತವು ಉಷ್ಣವಲಯದ
ಮಾನ್ಸೂನ್ ವಾಯುಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
? ವಾಯುಗುಣವನ್ನು ಕುರಿತ
ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೆ ‘ವಾಯುಗುಣಶಾಸ್ತ್ರ’ ಎನ್ನುವರು.
? ಹವಾಗುಣ ಮತ್ತು ವಾಯುಗುಣವನ್ನು
ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಅಂಶಗಳು
? ಹವಾಗುಣ ಮತ್ತು ವಾಯುಗುಣವನ್ನು
ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಪ್ರಮುಖಾಂಶಗಳೆಂದರೆ:
o ಅಕ್ಷಾಂಶಗಳು,
o ಎತ್ತರ,
o ಸಮುದ್ರದಿಂದ ದೂರ,
o ಪ್ರಚಲಿತ ಮಾರುತಗಳು,
o ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು,
o ಪರ್ವತಗಳು
o ಹಂಚಿಕೆಯಾಗಿರುವ ದಿಕ್ಕು,
o ಪರ್ವತಗಳ ಇಳಿಜಾರು,
o ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ಸಸ್ಯ
ವರ್ಗಗಳು.
1.ಅಕ್ಷಾಂಶಗಳು :
? ಅಕ್ಷಾಂಶಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ
ಉಷ್ಣಾಂಶÀದ ಹಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗುತ್ತದೆ.
? ಸೂರ್ಯ ಶಾಖದ ಆಕರ.
ಹೀಗಾಗಿ ಸಮಭಾಜಕ ವೃತ್ತದಿಂದ ಧ್ರುವಗಳ ಕಡೆಗೆ ಹೋದಂತೆ ಉಷ್ಣಾಂಶÀವು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
? ಸಮಭಾಜಕ ವೃತ್ತಕ್ಕೆ
ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳು ನೇರವಾಗಿ ಪ್ರಸರಿಸುವವು.
? ಅವು ಧ್ರುವಗಳ ಕಡೆಗೆ
ಹೋದಂತೆ ಓರೆಯಾಗುತ್ತವೆ.
? ಸಮಭಾಜಕ ವೃತ್ತದ ಸಮೀಪದ
ವಾಯುವಿನಲ್ಲಿ ತೇವಾಂಶದ ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚು.
? ಅದು ಧ್ರುವಗಳಲ್ಲಿ
ಕಡಿಮೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಸಮಭಾಜಕ ವೃತ್ತದ ಬಳಿ ಒತ್ತಡ ಕಡಿಮೆ ಮತ್ತು ಧ್ರುವಗಳಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚು.
2.ಎತ್ತರ :
? ಸಮತಲವಾಗಿ, ಹೆಚ್ಚು
ಉಷ್ಣಾಂಶವಿರುವ ಕಡೆ ಒತ್ತಡ ಕಡಿಮೆ. ಆದರೆ ಕಡಿಮೆ ಉಷ್ಣಾಂಶವಿರುವ ಕಡೆ ಒತ್ತಡ ಹೆಚ್ಚು. ಆದರೆ ಎತ್ತರವು
ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದರೊಂದಿಗೆ ಉಷ್ಣಾಂಶ ಮತ್ತು ಒತ್ತಡಗಳೆರಡೂ ಒಟ್ಟೊಟ್ಟಿಗೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತವೆ. ವಾಯುಮಂಡಲದ
ಎತ್ತರದ ಸ್ತರಗಳಲ್ಲಿ ವಾಯು ವಿರಳಗೊಳ್ಳುವುದು.
3. ಸಮುದ್ರದಿಂದ ದೂರ
:
? ಭೂಭಾಗಗಳು ಜಲಭಾಗಗಳಿಗಿಂತ
ಬೇಗ ಕಾಯುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಬೇಗ ತಂಪಾಗುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಸಮುದ್ರ ತೀರಗಳು ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತಂಪಾಗಿರುತ್ತವೆ
ಮತ್ತು ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಬೆಚ್ಚಗಿರುತ್ತವೆ.
? ಒಳನಾಡಿಗೆ ಹೋದಂತೆ
ವಾಯುಗುಣವು ವಿಷಮ ಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತದೆ. (ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಅತಿಶಾಖ ಮತ್ತು ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಅತಿಶೀತ)
? ಒಳನಾಡಿನ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗಿಂತ
ಬಹಳಷ್ಟು ಸಮುದ್ರ ತೀರಗಳು ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಆದ್ರ್ರತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಜೊತೆಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು
ಮಳೆಯನ್ನು ಸುರಿಸುತ್ತವೆ.
4. ಮಾರುತಗಳು :
? ಕಡಲಾಚೆಯ (ಭೂಭಾಗದಿಂದ
ಸಮುದ್ರದ ಕಡೆಗೆ) ಮಾರುತಗಳು ಶಷ್ಕ ಮತ್ತು ಅವು ಮಳೆ ಸುರಿಸುವುದಿಲ್ಲ.
? ಕಡಲಕರೆ (ಸಮುದ್ರದಿಂದ
ಭೂಭಾಗದ ಕಡೆಗೆ)ಯ ಮಾರುತಗಳು ತೇವಾಂಶÀಭರಿತ ಹಾಗೂ ಮಳೆಸುರಿಸುತ್ತವೆ.
? ಸಮಶೀತೋಷ್ಣವಲಯದ ಆವರ್ತ
ಮಾರುತಗಳು ಸದಾ ಮಳೆ ತರುವವು.
? ಉಷ್ಣವಲಯದ ಆವರ್ತ
ಮಾರುತಗಳು ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಹೆಚ್ಚು ಮಳೆ ಸುರಿಸುವವು ಮತ್ತು ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟು
ಮಾಡುವವು.
? ಪ್ರತ್ಯಾವರ್ತ ಮಾರುತಗಳು
ಹಿತಕರವಾದ ಹವಾಗುಣವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತವೆ.
5. ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
:
? ಇವು ಉಷ್ಣಾಂಶದ ಹಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ
ನೆರವಾಗುವವು.
? ಉಷ್ಣಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
ಧ್ರುವಗಳ ಕಡೆಗೆ ಹರಿಯುವುದರಿಂದ ಉಷ್ಣಾಂಶವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ.
? ಶೀತಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
ಸಮಭಾಜಕವೃತ್ತದ ಕಡೆಗೆ ಹರಿಯುವುದರಿಂದ ಉಷ್ಣಾಂಶವನ್ನು
? ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವವು.
ಉಷ್ಣ ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳಿಂದ ಸಮುದ್ರ ತೀರ ಪ್ರದೇಶಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ಬಿಸಿಯಾಗುವವು ಮತ್ತು ಮಳೆಯಾಗುವುದು.
? ಶೀತ ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳಿಂದ
ಸಮುದ್ರ ತೀರ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕಾವಳವುಂಟಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತಂಪಾಗುತ್ತವೆ.
6. ಪರ್ವತ ಸರಣಿಗಳ ದಿಕ್ಕು
:
? ತೇವಾಂಶಭರಿತ ಮಾರುತಗಳು
ಪರ್ವತಗಳಲ್ಲಿ ಆರೋಹಣ ಮಾಡಿದಾಗ ಮಳೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
? ಆದರೆ ಸಮಾನಾಂತರ ಸರಣೆಗಳು
? ತೇವಾಂಶಭರಿತ ಮಾರುತಗಳನ್ನು
ತಡೆಯಲಾರವು (ಉದಾ: ಅರಾವಳಿ).
? ಸಮಕೋನದಲ್ಲಿ ಅಡ್ಡಬರುವ
ಸರಣಿಗಳು ಮಳೆ ಮಾರುತಗಳನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತವೆ.
? ಉದಾ: ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳು,
ನೈಋತ್ಯ ಮಾನ್ಸೂನ್ ಮಾರುತಗಳನ್ನು ತಡೆದು ಗಾಳಿಗಭಿಮುಖ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಮಳೆ ತರುವವು.
7. ಇಳಿಜಾರು :
? ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ಎದುರಾದ
ಪರ್ವತದ ಇಳಿಜಾರು ಹೆಚ್ಚು ಶಾಖವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದರಿಂದ ಅಲ್ಲಿ ಉಷ್ಣಾಂಶ ಹೆಚ್ಚು. ಸೂರ್ಯನಿಗೆ ವಿಮುಖವಾದ
ಪ್ರದೇಶ ಕಡಿಮೆ ಶಾಖ ಪಡೆಯುವುದರಿಂದ ಅಲ್ಲಿ ಉಷ್ಣಾಂಶ ಕಡಿಮೆ.
8. ಮಣ್ಣು :
? ಮರಳು, ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು
ಕಪ್ಪು ಮಣ್ಣು ಬೇಗ ಕಾಯುತ್ತವೆ. ತೇವಾಂಶವುಳ್ಳ ಹಾಗೂ ತೆಳುವರ್ಣದ ಮಣ್ಣು ನಿಧಾನವಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತದೆ.
9. ಸಸ್ಯವರ್ಗವು :
? ಬಾಸ್ಪೋತ್ಸರ್ಜನೆ
ಮುಖಾಂತರ ತೇವಾಂಶವನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ವಾಯುವಿನಲ್ಲಿ ತೇವಾಂಶ ಪ್ರಮಾಣವು (ಆದ್ರ್ರತೆ)
ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಮತ್ತು ಮಳೆ ಬೀಳುವುದು.
ಜಲಗೋಳ
? ಭೂ ಮೇಲ್ಮೈಯ ಒಟ್ಟು
ವಿಸ್ತೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಶೇ. 71 ಭಾಗವು ನೀರಿನಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಪೃಥ್ವಿಯನ್ನು ‘ನೀಲಿಗ್ರಹ’
ಮತ್ತು ‘ಜಲಾವೃತಗ್ರಹ’ ಎಂತಲೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
? ಸಾಗರಗಳು ನಮ್ಮ ಗ್ರಹದ
ವಿಸ್ಮಯಗೊಳಿಸುವಂತಹ ಭಾಗಗಳಾಗಿದ್ದು, ಸುಮಾರು ಶೇ. 50ಭಾಗದಷ್ಟು ಜೀವಿ ಪ್ರಭೇದಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
? ಜಲಗೋಳವು ಸಾಗರ ಮತ್ತು
ಸಮುದ್ರಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರದೆ ಸಿಹಿ ನೀರಿನ ಜಲಭಾಗಗಳಾದ ನದಿ, ಸರೋವರ, ಹಿಮನದಿ ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಜಲ ಹಾಗೂ
ವಾಯುಗೋಳದ ತೇವಾಂಶವನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
? ಅಂದರೆ ಇದು ದ್ರವ,
ಘನ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ರೂಪದ ನೀರನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ. ಈ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಶೇ. 97.5 ಭಾಗ ಉಪ್ಪÅ ನೀರು ಮತ್ತು ಶೇ.
2.5 ಭಾಗ ಮಾತ್ರ ಸಿಹಿ ನೀರಿನಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.
? ????? ???? ??
???? ???? ?????? ????? ??? . ??? ?????? .
? ???????
? ?? ???????
? ??????
? ????
? Iಛಿeಛಿಚಿಠಿs
? ?????
? ? ?
ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಭೌಗೋಳಿಕ
ಶಬ್ದಗಳು
? ಸಾಗರಗಳಲ್ಲದೆ ಇನ್ನೂ
ಹಲವು ಚಿಕ್ಕ ಜಲರಾಶಿಗಳಿವೆ - ಸಮುದ್ರ, ಸರೋವರ, ಖಾರಿ, ಕೊಲ್ಲಿ, ಜಲಸಂಧಿ ಇತ್ಯಾದಿ.
? ? ?? ? ? ? .
: ? ?
? ?? ?? ?? ??? ?
? ?? ????? .
? ? ?? ?? ?? ? ?
?? ?? ? ?? .
? ಎರಡು ಜಲರಾಶಿಗಳನ್ನು
ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಕಿರಿದಾದ ಜಲಭಾಗವೇ ಜಲಸಂಧಿ.
? ಭೂಕಂಠವು ಎರಡು ವಿಶಾಲ
ಭೂರಾಶಿಗಳನ್ನು ಕೂಡಿಸುವ ಕಿರಿದಾದ ಭೂಭಾಗ.
??????????
(????) ????? ?????? ??????
? ??????????
? ????????????
? ??
? ?????? ????
? ? ?
???? ?
? 97.5%
? 2.5%
? 2.5%... ? ????
? 1.984%
??????????? iಛಿeಛಿಚಿಠಿs & ????????? ????
? 0.5% ???
????????? ???? ?? ???? ????????..
ಸಾಗರಗಳು
? ‘ಸಾಗರ’ ಎಂಬ ಪದವು
ಪೃಥ್ವಿಯ ಭೂಭಾಗಗಳನ್ನು ಸುತ್ತುವರಿದ ಹಾಗೂ ವಿವಿಧ ಪ್ರಮಾಣದ ಉಪ್ಪಿನಾಂಶವುಳ್ಳ ವಿಶಾಲವಾದ ನಿರಂತರ
ಜಲರಾಶಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ.
? ಅವು ಎಲ್ಲಾ ಜಲರಾಶಿಗಳಿಗಿಂತಲೂ
ಆಳವುಳ್ಳವೂ ಆಗಿವೆ.
? ಸಾಗರಗಳು ನಿರಂತರವಾದ
ಒಂದೇ ಜಲರಾಶಿಯಾಗಿದೆ.
? ನಾಲ್ಕು ಸಾಗರಗಳಿವೆ
? ಪೆಸಿಫಿಕ್À,
? ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್,
? ಹಿಂದೂಸಾಗರ ಮತ್ತು
? ಆಕ್ರ್ಟಿಕ್ ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು
ಸಾಗರಗಳಿವೆ.
? ಈ ಸಾಗರಗಳ ನಡುವೆ
ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸುವ ರೇಖೆಯಿರುವುದಿಲ್ಲ.
? ?????? ? ??
? ? ? ? ??? ????
? 165.640.000 ಞm2
&
? . ?? 4,280
??????
? ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಸಾಗರವು
ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯ ಹಾಗೂ ಪೂರ್ವಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕ ಖಂಡಗಳಿಂದ ಆವರಿಸಿದೆ.
? ??? ??????? (
?? ) (11,033 ???) ????? ?????? ??? ???? ?????
? ????? -
??????? ?? ? ??????? ?????????? ????????? . ?????? - ??????? ? ? ??
? ?????????
?????????
??????????
? ???? ? ? ???
????
? 81.630.000 ಞm2
? ? ?????? ?? ?
? , ????????????? & ????????????? .
? ? ? ?????
????? ? ???? ?????????????? .
? ಪಶ್ಚಿಮದಲ್ಲಿ ಅಮೆರಿಕ
ಮತ್ತು ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಆಫ್ರಿಕ ಖಂಡಗಳ ನಡುವೆ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್ ಸಾಗರವಿದೆ.
??? ? ? ??
? ???? ? ? ???
????
? 73.420.000 ಞm2
? ?????? ??
3.890 ??????
? ಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಾಗರವು
ಏಷ್ಯಾ, ಆಫ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಗಳ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೆ.
????????? ? ??
? ????? ???? .
? 14.350.000 ಞm2
? ? ? ???? ? ?
?? ?? ???????
? ಅಕ್ರ್ಟಿಕ್ ಸಾಗರವು
ಯುರೋಪ್, ಏಷ್ಯಾ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಅಮೆರಿಕ ಖಂಡಗಳಿಂದ ಸುತ್ತುವರಿದಿದೆ.
? ಪೆಸಿಫಿಕ್, ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್
ಮತ್ತು ಹಿಂದೂಮಹಾಸಾಗರಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದ್ದು, ಅಂಟಾಕ್ರ್ಟಿಕ್ ಖಂಡವನ್ನು ಆವರಿಸಿವೆ.
????? ???????
??????
? ???? ?? ???
???? ?? ? ? ?? . ? ? ?? ??????? ??????? ?????
? ???? ??????
(???? ????) ???? ?? ? ?? ?? .
? ? ??? ???? ? ?
?
? ???? ? ????
?????????????
ಸಾಗರಗಳ ತಳದ ಮೇಲ್ಮೈ
ಲಕ್ಷಣಗಳು
? ಸಾಗರಗಳ ತಳವು ಅಸಮಾನವಾಗಿದ್ದು
ಭೂಮೇಲ್ಭಾಗದಂತೆ ವಿವಿಧ ಭೂ ಸ್ವರೂಪಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
? ಇದರಲ್ಲಿ ಜಲಾಂತರ್ಗತಿತ
? ಗಿರಿ ಶ್ರೇಣಿ,
? ಪ್ರಸ್ಥಭೂಮಿ,
? ಮೈದಾನ
? ತಗ್ಗುಗಳಿವೆ.
? ಸಾಗರ ತಳದ ವೈವಿಧ್ಯ
ಸ್ವರೂಪಗಳನ್ನು ಕುರಿತ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಾಗರ ಯಾನ ‘ಊಒS’ ಚಾಲೆಂಜರ್ನಿಂದ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.
? ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನಾಳವನ್ನು
ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ‘ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಮಾಪಕ’ ವಿಧಾನದಿಂದ ಅಳೆಯಲಾಗುವುದು. ಅಳತೆಯ ಮಾನವನ್ನು ‘ಪ್ಯಾದಮ್’
ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ.
? ?? ? ? ??
ಆಳದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸಾಗರಗಳ
ತಳವನ್ನು
1) ಖಂಡಾವರಣ ಪ್ರದೇಶ,
2) ಖಂಡಾವರಣ ಇಳಿಜಾರು,
3) ಆಳ ಸಾಗರ ಮೈದಾನ
ಮತ್ತು
4) ಸಾಗರ ತಗ್ಗುಗಳೆಂದು
ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು.
i) ಖಂಡಾವರಣ ಪ್ರದೇಶ
? ಪ್ರಧಾನ ಭೂಖಂಡಗಳ
ಅಂಚುಗಳು ಸಮೀಪದ ಸಮುದ್ರದೊಳಗೆ ಚಾಚಿಕೊಂಡಿರುವ ಆಳವಿಲ್ಲದ ಭಾಗವನ್ನು ಖಂಡಾವರಣ ಪ್ರದೇಶವೆನ್ನುವರು.
? ಇದು ಸಮುದ್ರಗಳ ಕಡೆಗೆ
ಸಾಧಾರಣ ಇಳಿಜಾರನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು 120 ರಿಂದ 370 ಮೀ. ಆಳವಾಗಿದೆ.
? ಇದರ ಅಗಲ ಕರಾವಳಿಯ
ಮೇಲ್ಮೈ ಲಕ್ಷಣಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
? ಸಮುದ್ರ ತೀರಕ್ಕೆ
ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಪರ್ವತಗಳಿದ್ದರೆ ಖಂಡಾವರಣ ಪ್ರದೇಶವು ಕಿರಿದಾಗಿರುತ್ತದೆ.
? ಮೈದಾನಗಳಿರುವಲ್ಲಿ
ವಿಶಾಲವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
? ಖಂಡಾವರಣ ಪ್ರದೇಶಗಳು
ಸಮುದ್ರ ಅಲೆಗಳ ಸವೆತ ಮತ್ತು ಸಂಚಯ ಅಥವಾ ನದಿಗಳಿಂದಾದ ಶಿಲಾದ್ರವ್ಯಗಳ ಸಂಚಯ ಅಥವಾ ಹಿಮನದಿಗಳು ಕರಗಿ
ನೀರಾಗುವುದರಿಂದ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದ ಏರುವಿಕೆ ಹಾಗೂ ಸಮುದ್ರ ತೀರಗಳ ಮುಳುಗುವಿಕೆಯಿಂದ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿರಬಹುದು.
? ಖಂಡಾವರಣ ಪ್ರದೇಶಗಳು
ಮೀನುಗಾರಿಕೆಗೆ ಸೂಕ್ತವಾಗಿವೆ ಹಾಗೂ
? ಇಲ್ಲಿ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ
ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕಾನಿಲಗಳ ನಿಕ್ಷೇಪಗಳು ದೊರೆಯುತ್ತವೆ.
ii) ಖಂಡಾವರಣ ಇಳಿಜಾರು
:
? ಇದು ಸಮುದ್ರದ ಕಡೆಗಿರುವ
ಕಡಿದಾದ ಇಳಿಜಾರು¼್ಳÀ ಖಂಡಾವರಣ ಪ್ರದೇಶದ ಮತ್ತು ಆಳಸಾಗರ ಮೈದಾನಗಳ ನಡುವಣ ಗಡಿಯಂತಿದೆ.
iii) ಆಳಸಾಗರ ಮೈದಾನ
:
? ಇದು ಖಂಡಾವರಣಗನ್ನು
ಇಳಿಜಾರಿನಿಂದಾಚೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿರುವ ಭಾಗ.
? ಇದರ ಆಳವು 5000ರಿಂದ
6000ಮೀ.
? ಸಾಗರ ತಳದ ಒಟ್ಟು
ವಿಸ್ತಿರ್ಣದಲ್ಲಿ ಶೇ. 75.9 ಭಾಗಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಭಾಗವು ಆಳಸಾಗರ ಮೈದಾನಗಳಿಂದಾವೃತವಾಗಿದೆ.
? ಅಸಮಾನ ಇಳಿಜಾರಿನಿಂದ
ಕೂಡಿದ ಈ ಭಾಗವು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಜಲಾಂತರ್ಗತಿತ ಗಿರಿ ಶ್ರೇಣಿ, ಪೀಠಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಜನಿತ ದ್ವೀಪÀಗಳನ್ನೊಳಗೊಂಡಿದೆ.
? ಆಳಸಾಗರ ಮೈದಾನಗಳ
ತಳವು ಕೆಸರು ಮಣ್ಣು ಮತ್ತು ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಧೂಳಿನಿಂದಾವರಿಸಿದೆ.
iv) ಸಾಗರ ತಗ್ಗುಗಳು
? ಇವು ಖಂಡಾವರಣ ಇಳಿಜಾರುವಿನಾಚಗೆ
ಕಂಡು ಬರುವ ಅv್ಯÀಂತ ಆಳವೂ ಮತ್ತು ದೀರ್ಘಾಂಡಾಕಾರವಾದ ಸಾಗರೀಯ ತಗ್ಗುಗಳಾಗಿವೆ.
? ಅಂದರೆ ಸಾಗರ ತಳದ
ಅತ್ಯಂತ ಆಳವುಳ್ಳ ಭಾಗಗಳಿವೆ.
? ಅವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ
ಮಡಿಕೆ ಪರ್ವತಗಳಿಗೆ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಜ್ವಾಲಾಮುಖಿ ಮತ್ತು ಭೂಕಂಪ ಪೀಡಿತ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.
? ಇವು ಎಲ್ಲ ಸಾಗರಗಳಲ್ಲಿಯೂ
ಕಂಡುಬರುವವು.
? ಈವರೆಗೆ 57 ಸಾಗರ
ತಗ್ಗುಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.
? ಚಾಲೆಂಜರ್ ತಗ್ಗು
ಅತ್ಯಂತ ಆಳವಾದುದು (11,033ಮೀ). ಇದು ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಸಾಗರದ. ಮೆರಿಯಾನ ತಗ್ಗಿನಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವುದು.
? ಸುಂಡ ಅಥವಾ ಜಾವ ತಗ್ಗು
ಹಿಂದೂಮಹಾಸಾಗರದಲ್ಲಿದೆ.
ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನ ಉಷ್ಣಾಂಶ
? ಸಾಗರಗಳ ನೀರು ಕಾಯುವುದಕ್ಕೆ
ಸೂರ್ಯನ ಶಾಖ ಮುಖ್ಯ ಆಕರ. ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನ ಉಷ್ಣಾಂಶÀವು ಸ್ಥಳದಿಂದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಾಗುವುದು.ಅದು
ಈ ಕೆಳಕಂಡ ಅಂಶಗಳನ್ನಾಧರಿಸಿದೆ.
1. ಅಕ್ಷಾಂಶಗಳು
2. ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನ ಆಳ
3. ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನ ಲವಣತೆ
4. ಪ್ರಚಲಿತ ಮಾರುತಗಳು
5. ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
6. ಋತುಗಳು
ಅಕ್ಷಾಂಶಗಳು :
? ಉಷ್ಣ ವಲಯದ ಸಾಗರಗಳ
ನೀರಿನ ಉಷ್ಣಾಂಶÀ ಹೆಚ್ಚು ಮತ್ತು ಧ್ರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ.
? ಧ್ರುವೀಯ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ
ಸಾಗರಗಳ ನೀರು ಸದಾ ಹೆಪ್ಪÅಗಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ.
? ಉಷ್ಣ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಉಷ್ಣಾಂಶÀ
ಅತ್ಯಧಿಕ, (ಸಮಭಾಜಕ ವೃತ್ತದ ಬಳಿ 2700 ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್)
ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನ ಆಳ
:
? ನೀರಿನ ಮೇಲ್ಮೈ ಬಿಸಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಆಳಕ್ಕೆ ಹೋದಂತೆ ನೀರು ತಂಪಾಗಿರುತ್ತದೆ.
? ಶೀತವಾದ ನೀರು ಕೆಳಗಿಳಿಯುತ್ತದೆ
ಮತ್ತು ಬೆಚ್ಚನೆಯ ನೀರು ಮೇಲೇರುತ್ತದೆ.
ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನ ಲವಣತೆ
? ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನ ಲವಣತೆಯು
ನೀರಿನ ಉಷ್ಣಾಂಶದ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತದೆ.
? ಉಪ್ಪಿನಾಂಶವುಳ್ಳ
ನೀರು ಹೆಚ್ಚು ಉಷ್ಣಾಂಶ ಪಡೆಯಬಲ್ಲದು.
ಪ್ರಚಲಿತ ಮಾರುತಗಳು
:
? ಉಷ್ಣವಲಯದಲ್ಲಿ ವಾಣಿಜ್ಯ
ಮಾರುತಗಳು ಕಾಯ್ದ ಮೇಲ್ಮೈ ನೀರನ್ನು ಪಶ್ಚಿಮದ ಕಡೆಗೆ ಒಯ್ಯುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಪೂರ್ವದ ಕಡೆಯ ನೀರಿಗಿಂತ
ಹೆಚ್ಚು ಉಷ್ಣವಾಗಿರಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ.
? ಸಮಶೀತೋಷ್ಣವಲಯದಲ್ಲಿ
ಪಶ್ಚಿಮ ಮಾರುತಗಳು ಶಾಖವುಳ್ಳ ನೀರನ್ನು ಪೂರ್ವಾಭಿಮುಖವಾಗಿ ಒಯ್ದು ಪಶ್ಚಿಮದ ಭಾಗದ ನೀರಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು
ಬೆಚ್ಚಗಿರಲು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ.
ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು :
? ಉಷ್ಣ ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನ ಉಷ್ಣಾಂಶವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ. ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ಶೀತಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು ಉಷ್ಣಾಂಶವನ್ನು
ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ.
ಋತುಗಳು :
? ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ಆಕ್ರ್ಟಿಕ್
ವೃತ್ತ ವಲಯದಲ್ಲಿ ನೀರು ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟುತ್ತದೆ.
? ಬೇಸಿಗೆಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ
ಚಳಿಗಾಲದಂತೆ ನೀರು ಧ್ರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಪ್ಪುಗಟ್ಟುವುದಿಲ್ಲ.
ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನ ಲವಣತೆ
? ಸಾಗರಗಳ ನೀರು ಉಪ್ಪಾಗಿದೆ.
ಇದರಲ್ಲಿ ಹಲವು ಲವಣಾಂಶಗಳು ಮತ್ತು ಖನಿಜಗಳು ಕರಗಿವೆ.
? ನೀರಿನಲ್ಲಿರುವ ಉಪ್ಪಿನ
ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನ ಲವಣತೆ ಎನ್ನುವರು.
? ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನ ಸರಾಸರಿ
ಲವಣತೆ 35/1000, ಅಂದರೆ ಪ್ರತಿ 1000ಗ್ರಾಂ ನೀರಿನಲ್ಲಿ 35 ಗ್ರಾಂ ಲವಣತೆ ಎಂದರ್ಥ.
? ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನ ಲವಣತೆ
ಒಂದು ಸ್ಥಳದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ ಕಾಲದಿಂದ ಕಾಲಕ್ಕೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗೊಳ್ಳುವುದು.
? ಅದಕ್ಕೆ ಕೆಳಕಂಡ ನಿಯಂತ್ರಣಾಂಶಗಳು
ಕಾರಣ.
? ಬಾಷ್ಪೀಭವನದ ತೀವ್ರತೆ
? ಮಳೆ
? ನದಿ ಮತ್ತು ಹಿಮ ನದಿಗಳು
? ನೀರಿನ ಚಲನೆ
i) ಬಾಷ್ಪೀಭವನದ ತೀವ್ರತೆ
:
? ಉಷ್ಣ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ
ಉಷ್ಣಾಂಶÀವು ಹೆಚ್ಚಿರುವುದರಿಂದ ಶೀಘ್ರಗತಿಯಲ್ಲಿ ಬಾಷ್ಪೀಭವನವೇರ್ಪಡುವುದು.
? ಆದ್ದರಿಂದ ಅಲ್ಲಿನ
ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನ ಲವಣತೆಯ ಪ್ರಮಾಣವು ಸಮಶೀತೋಷ್ಣವಲಯ ಅಥವಾ ಧ್ರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ii) ಮಳೆ :
? ಸಮಭಾಜಕ ವೃತ್ತ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ
ಮಳೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚು.
? ಆದ್ದರಿಂದ ಅಲ್ಲಿ
ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನ ಲವಣತೆ ಕಡಿಮೆ.
? ಇಲ್ಲಿ ಉಷ್ಣಾಂಶ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರೂ
ಮಳೆ ನೀರು ಸೇರುವುದರಿಂದ ಲವಣತೆ ಕಡಿಮೆ.
iii) ನದಿ ಮತ್ತು ಹಿಮ
ನದಿಗಳು :
? ಶುದ್ಧ ನೀರು ನದಿ
ಮತ್ತು ಹಿಮನದಿಗಳಿಗೆÀ ಸೇರುವುದರಿಂದ ಲವಣತೆಯ ವಿರಳತೆಗೆ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ.
iv) ನೀರಿನ ಚಲನೆ :
? ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹ, ಉಬ್ಬರವಿಳಿತ
ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ ಅಲೆಗಳು ಸಾಗರಗಳ ನೀರನ್ನು ಮಿಶ್ರಣ ಮಾಡುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಲವಣತೆಯ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸುತ್ತವೆ.
? ಹೆಚ್ಚು ನೀರು ಮಿಶ್ರಣಗೊಳ್ಳುವ
ತೆರೆದ ಸಮುದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಲವಣತೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಕಡಿಮೆ.
? ಭಾಗಶಃ ಭೂಭಾಗಗಳಿಂದ
ಸುತ್ತವರಿದ ಸಮುದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಲವಣತೆ ಹೆಚ್ಚು (ಉದಾ : ಮೆಡಿಟರೇನಿಯನ್ ಸಮುದ್ರ)
? ಸಂಪೂರ್ಣ ಭೂಭಾಗಗಳಿಂದ
ಸುತ್ತುವರಿದ ಸಮುದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಲವಣತೆ ಗರಿಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
? ಉದಾ : ಮೃತ್ಯು ಸಮುದ್ರ.
ಇದರ ಲವಣತೆ ಪ್ರಮಾಣವು ಪ್ರತಿಸಾವಿರ ಗ್ರಾಂ ನೀರಿನಲ್ಲಿ 238 ಗ್ರಾಂ ಉಪ್ಪಿನಾಂಶವಿರುತ್ತದೆ.(238/1000ಗ್ರಾಂ)
ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
? ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿಗೆ ಚಲನೆಯಿದೆ,
ಅದು ಸ್ಥಿರವಲ್ಲ.
? ಅದು ಸಮತಲ ಹಾಗೂ ಊಧ್ರ್ವಮುಖವಾಗಿ
ಚಲಿಸುವುದು.
? ಅಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರವಾಹಗಳ
ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಮತಲ ಚಲನೆ ಸಾಗುವುದು.
? ಸಮುದ್ರಗಳ ನೀರು ಏರುವುದು
ಮತ್ತು ಇಳಿಯುವ (ಉಬ್ಬರ ವಿಳಿತಗಳು) ರೂಪದಲ್ಲಿ ಊಧ್ರ್ವಮುಖ ಚಲನೆ ಏರ್ಪಡುವುದು.
ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳ ಅರ್ಥ
ಮತ್ತು ವಿಧಗಳು
? ಸಾಗರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು
ಸ್ಥಳದಿಂದ ಮತ್ತೊಂದಕ್ಕೆ ಮೇಲ್ಮೈ ನೀರು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಸಮತಲವಾಗಿ ಚಲಿಸುವುದನ್ನು ‘ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹ’
ಎನ್ನುವರು.
? ಸಾಗರಗಳಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ
ಜಲರಾಶಿಯೇ ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳಾಗಿದ್ದು,
? ಅವು ಸ್ಥಳದಿಂದ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ
ನಿಗದಿತ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವವು.
? ವೇಗವಾಗಿ ಹರಿಯುವ
ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳನ್ನು ‘ತೊರೆಗಳು’ ಎನ್ನುವರು ಮತ್ತು
? ನಿಧಾನವಾಗಿ ಚಲಿಸುವವುಗಳನ್ನು
‘ಮಂದ ಪ್ರವಾಹ’ಗಳೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ.
? ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
ಉಷ್ಣವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಶೀತವಾಗಿರಬಹುದು.
? ????
? ಉಷ್ಣ ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
ಧ್ರುವಗಳ ಕಡೆಗೆ ಚಲಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಮೇಲ್ಮೈ ಉಷ್ಣಾಂಶÀವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು ಉಂಟಾಗುವ
ಬಗೆ
? ಎ) ನೀರಿನ ಸಾಂದ್ರತೆಯಲ್ಲಿ
ವ್ಯತ್ಯಾಸ.
? ಬಿ) ನೀರಿನ ಉಷ್ಣಾಂಶ
ಮತ್ತು ಲವಣಾಂಶಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ವ್ಯತ್ಯಾಸ.
? ಸಿ) ಪ್ರಚಲಿತ ಮಾರುತಗಳ
ಸಂಘರ್ಷಣೆ
? ಡಿ) ಸಮುದ್ರ ತೀರಗಳ
ಆಕಾರ.
? ಇ) ಪೃಥ್ವಿಯ ದೈನಂದಿನ
ಚಲನೆ
ಸಾಗರಪ್ರವಾಹಗಳು
ಉಷ್ಣ ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
ಶೀತ ಪ್ರವಾಹಗಳು
ಉತ್ತರ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್
ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
ದಕ್ಷಿಣ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್
ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
ಉಷ್ಣಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
:
ಉತ್ತರ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್
ವಿಷುವ ವೃತ್ತ ಪ್ರವಾಹ
ಬಹಮಾ ಪ್ರವಾಹ
ಗಲ್ಫ್ಸ್ಟ್ರೀಮ್ ಪ್ರವಾಹ
ಕೆರೇಬಿಯನ್ ಪ್ರವಾಹ
ಉತ್ತರ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್
ಮಂದ ಪ್ರವಾಹ.
ಶೀತ ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
ಕೆನರಿ ಪ್ರವಾಹ
ಲ್ಯಾಬ್ರಾಡಾರ್ ಪ್ರವಾಹ
ಪೂರ್ವ ಗ್ರೀನ್ಲ್ಯಾಂಡ್
ಪ್ರವಾಹ.
ಉಷ್ಣಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
:
ದಕ್ಷಿಣ ವಿಷುವ ವೃತ್ತ
ಪ್ರವಾಹ
ಬ್ರೆಜಿಲಿಯನ್ ಪ್ರವಾಹ
ವಿಷುವ ವೃತ್ತ ಪ್ರತಿಪ್ರವಾಹ.
ಶೀತ ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
ದಕ್ಷಿಣ ಅಟ್ಲಾಂಟಿಕ್
ಅಥವಾ ಪಶ್ಚಿಮ ಮಾರುತ ಮಂದ ಪ್ರವಾº
ಬೆಂಗ್ವೆಲ ಪ್ರವಾಹ
ಫಾಕ್ಲಾಂಡ್ ಪ್ರವಾಹ.
ಉತ್ತರ ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಸಾಗರ
ಪ್ರವಾಹಗಳು
ದಕ್ಷಿಣ ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಸಾಗರ
ಪ್ರವಾಹಗಳು
ಉಷ್ಣಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
:
ಉತ್ತರ ವಿಷುವ ವೃತ್ತ
ಪ್ರವಾಹ
ಕ್ಯೂರೊಶಿವೊ ಪ್ರವಾಹ
ಉತ್ತರ ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಮಂದ
ಪ್ರವಾಹ
ಅಲಾಸ್ಕನ್ ಪ್ರವಾಹ
ಶೀತ ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
ಕ್ಯಾಲಿಫೆÇೀರ್ನಿಯ ಪ್ರವಾಹ
ಓಯೊಶಿವೊ ಪ್ರವಾಹ
ಕ್ಯೂರೈಲ್ ಪ್ರವಾಹ
ಉಷ್ಣಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
:
ದಕ್ಷಿಣ ವಿಷುವ ವೃತ್ತ
ಪ್ರವಾಹ
ಪೂರ್ವ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯ
ಪ್ರವಾಹ
ವಿಷುವ ವೃತ್ತ ಪ್ರತಿಪ್ರವಾಹ
ಶೀತ ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
ದಕ್ಷಿಣ ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಮಂದ
ಪ್ರವಾಹ
ಪೆರುವಿಯನ್ ಪ್ರವಾಹ
ದಕ್ಷಿಣ ಹಿಂದೂ ಸಾಗರ
ಪ್ರವಾಹಗಳು
ಉತ್ತರ ಹಿಂದೂಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
? ಉತ್ತರ ಹಿಂದೂ ಸಾಗರದ
ಪ್ರವಾಹಗಳು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದು, ಅವು ಋತುಮಾನಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ದಿಕ್ಕು ಬದಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುವವು. ಇದಕ್ಕೆ
ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣಗಳೆಂದರೆ,
o ಮಾನ್ಸೂನ್ ಮಾರುತಗಳು
ಹಾಗೂ
o ಸಮುದ್ರ ತೀರಗಳ ಆಕಾರಗಳು
? ಉತ್ತರ ಹಿಂದೂ ಸಾಗರದಲ್ಲಿ
ಉಷ್ಣ ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು ಮಾತ್ರ. ಕಂಡುಬರುತ್ತವೆ.
? ಈಶಾನ್ಯ ಮಾನ್ಸೂನ್
ಮಂದ ಪ್ರವಾಹಗಳು. ಇವು ಅಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾ ದಿಕ್ಕಿಗೆ ಚಲಿಸುವವು.
? ನೈಋತ್ಯ ಮಾನ್ಸೂನ್
ಮಂದ ಪ್ರವಾಹಗಳು. ಇವು ಪ್ರದಕ್ಷಿಣಾ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಹರಿಯುತ್ತವೆ.
ಉಬ್ಬರ ವಿಳಿತಗಳು
ಅರ್ಥ :
? ನಿರಂತರ ಹಾಗೂ ನಿಯಮಿತಾವಧಿಯಲ್ಲಿ
ಸಮುದ್ರ ಹಾಗೂ ಸಾಗರಗಳ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟವು ಏರುವ ಮತ್ತು ಇಳಿಯುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ‘ಉಬ್ಬರ ವಿಳಿತ’ ಎನ್ನುವರು.
? ಸಮುದ್ರದ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟವು
ಏರುವುದಕ್ಕೆ ‘ಏರುಬ್ಬರ’ ಅಥವಾ ‘ಪ್ರವಾಹದುಬ್ಬರ’ ಎನ್ನುವರು.
ಉಷ್ಣಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
:
ವಿಷುವ ವೃತ್ತ ಪ್ರವಾಹ
ಮೊಸಾಂಬಿಕ್ ಪ್ರವಾಹ
ಮಲಗಾಸಿ ಪ್ರವಾಹ.
ಶೀತ ಸಾಗರ ಪ್ರವಾಹಗಳು
ದಕ್ಷಿಣ ಹಿಂದೂ ಸಾಗರ
ಪ್ರವಾಹ
ಪಶ್ಚಿಮ ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯ
ಪ್ರವಾಹ
? ಸಮುದ್ರದ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟವು
ಇಳಿಯುವುದಕ್ಕೆ ‘ಇಳಿ ಉಬ್ಬರ’ ಅಥವಾ ‘ಇಳಿಪ್ರವಾಹ’ ಎನ್ನುವರು.
ಉಬ್ಬರ ವಿಳಿತಗಳು ಉಂಟಾಗುವ
ಬಗೆ :
? ಪೃಥ್ವಿಯ ಮೇಲ್ಮೈಯನ್ನು
ಚಂದ್ರ ಮತ್ತು ಸೂರ್ಯರು ಆಕರ್ಷಿಸುವುದರಿಂದ ಉಬ್ಬರ ವಿಳಿತಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ.
? ಭೂಮಿಯ ದೈನಂದಿನ ಚಲನೆ
ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಸುತ್ತ ಚಂದ್ರ ಪ್ರದಕ್ಷಿಣೆ ಹಾಕುವುದು ಉಬ್ಬರವಿಳಿತಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ.
? ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 24
ಗಂಟೆ ಮತ್ತು 52 ನಿಮಿಷಗಳ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಏರುಬ್ಬರ ಮತ್ತು ಎರಡು ಇಳಿ ಉಬ್ಬರಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತವೆ.
ಉಬ್ಬರವಿಳಿತದ ವಿಧಗಳು
1) ಅಧಿಕ ಭರತ
2) ಕನಿಷ್ಟ ಭರತಗಳು
ಅಧಿಕ ಭರತ :
? ಅಮವಾಸ್ಯೆ ಮತ್ತು
ಪೂರ್ಣಿಮೆಯ ದಿನಗಳಂದು ಸೂರ್ಯ, ಚಂದ್ರ ಮತ್ತು ಪೃಥ್ವಿಗಳು ಒಂದೇ ಸರಳ ರೇಖೆಯಲ್ಲಿ ಬಂದಾಗ ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು
ಚಂದ್ರರ ಸಂಯುಕ್ತ ಆಕರ್ಷಣ ಬಲದಿಂದ ಸಮುದ್ರದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಏರುಬ್ಬರ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದು.
ಇದನ್ನೇ ‘ಅಧಿಕ ಭರತ’ ಎನ್ನುವರು.
? ಇದೇ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ
ಎರಡು ಏರುಬ್ಬರಗಳ ನಡುವೆ ಇಳಿ ಉಬ್ಬರಗಳು ಸಾಧಾರಣ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಕೆಳಕ್ಕಿಳಿಯುತ್ತವೆ.
ಕನಿಷ್ಟ ಭರತ :
? ಅಧಿಕ ಭರತಗಳು ಸಂಭವಿಸಿದ
ಒಂದು ವಾರದ ತರುವಾಯ ಸೂರ್ಯ-ಚಂದ್ರರು ಸಮಕೋನದಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತಾರೆ. ಇವೆರಡರ ಆಕರ್ಷಣ ಬಲವು ಪರಸ್ಪರ ವಿರುದ್ಧವಾಗುವುದರಿಂದ
ಏರುಬ್ಬರದ ಮಟ್ಟವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಮಟ್ಟಕ್ಕಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದು. ಇದನ್ನು ‘ಕನಿಷ್ಟ ಭರತ’ ಎನ್ನುವರು.
? ಇಳಿ ಪ್ರವಾಹಗಳ ಮಟ್ಟವೂ
ಅಷ್ಟೊಂದು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ.
ಉಬ್ಬರ ವಿಳಿತಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ
ಉಬ್ಬರ ವಿಳಿತಗಳಿಂದ
ಹಲವು ಉಪಯೋಗಗಳಿವೆ.
? ಆಳವಿಲ್ಲದ ಸಮುದ್ರ
ತೀರದ ಬಂದರು ಮತ್ತು ನದಿ ಮುಖದ ಬಂದರುಗಳಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಹಡಗು ಪ್ರವೇಶಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಏರುಬ್ಬರ ನೆರವಾಗುವುದು.
? ಉಬ್ಬರ ವಿಳಿತಗಳಿಂದ
ಬಂದರು ಸ್ವಚ್ಚಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
? ಮೀನುಗಾರರು ಇಳಿ ಪ್ರವಾಹದೊಂದಿಗೆ
ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿ, ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ನಂತರ ಏರುಬ್ಬರದೊಂದಿಗೆ ಮರಳಿ ಬರುವರು.
? ಉಬ್ಬರವಿಳಿತಗಳಿಂದ
ಮುಗಿಯದ ಮತ್ತು ಮಾಲಿನ್ಯ ಮುಕ್ತವಾದ ವಿದ್ಯುತ್ಚ್ಛಕ್ತಿಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಬಹುದು.
ಸಾಗರಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ
? ಸಾಗರಗಳು ಪೃಥ್ವಿಯ
ಜೀವರಾಶಿಗಳು ಮತ್ತು ಜೀವ ವೈವಿಧ್ಯಗಳಿಗೆ ಆವಾಸ ಸ್ಥಾನ ಹಾಗೂ ಮಾನವನ ಹಲವು ವೃತ್ತಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ
ಬಹಳ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿವೆ.
ಸಾಗರಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ
:
? ಪೃಥ್ವಿಯ ಮೇಲಿನ ಜೀವಿಗಳು
ಮೊದಲು ಸಾಗರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡವೆಂದು ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ.
? ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದ
(ತಿಮಿಂಗಿಲ) ಮತ್ತು ಅತಿ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಜೀವಿಗಳು (ಸೂಕ್ಷ್ಮಜೀವಿ ಮತ್ತು ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ವಿಷ ಜಂತು) ಸಾಗರಗಳಲ್ಲಿ
ಜೀವಿಸುತ್ತವೆ.
? ಸಿಹಿ ನೀರನ್ನು ಪಡೆಯಲು
ಸಾಗರಗಳ ನೀರನ್ನು ಅಪಲವಣೀಕರಣಗೊಳಿಸಬಹುದು.
? ಸಾಗರಗಳು ಹವಾಗುಣ
ಮತ್ತು ವಾಯುಗುಣವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತವೆ.
? ಅವು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ
ಶಕ್ತಿ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತವೆ. ಉದಾ: ಅಲೆಗಳು ಮತ್ತು ಉಬ್ಬರ ವಿಳಿತಗಳು.
? ಕಡಿಮೆ ದರದ ಸಾರಿಗೆ
ಮಾಧ್ಯಮವನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತವೆ.
? ಮೀನುಗಳಿಗೆ ಸಮುದ್ರ
ಕಳೆಗಳಂತಹ ಆಹಾರಗಳ ಸಮೃದ್ಧ ಆಕರಗಳಾಗಿವೆ.
? ಅನೇಕ ಖನಿಜ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ
ಉಗ್ರಾಣಗಳಾಗಿವೆ.
ಉದಾ: ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ,
ನೈಸರ್ಗಿಕಾನಿಲ, ಉಪ್ಪÅ, ಕೊಬಾಲ್ಟ್, ಬ್ರೊಮೈನ್, ಆಯೊಡಿನ್ ಮೊದಲಾದವು.
? ಸಮುದ್ರ ತಂಗುದಾಣಗಳು
ಮತ್ತು ಅನೇಕ ವಿಧದ ಮನರಂಜನಾ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ನೆರವಾಗಿವೆ.
ಜಲರಾಶಿಗಳನ್ನು ಮಾಲಿನ್ಯಗೊಳಿಸುವ
ವಸ್ತುಗಳು
ಸಾಗರಗಳು ಅತ್ಯಂತ ವಿಶಾಲವಾದ
ಮತ್ತು ಅನನ್ಯವಾದ ಜಲರಾಶಿಗಳು. ಆದರೆ ಮಾನವ ಕೃತ್ಯಗಳು ಜಲರಾಶಿಗಳ ಎಲ್ಲೆಡೆಯೂ ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತವೆ
ಹಾಗೂ ಸಾಗರಗಳ ಶುದ್ಧತೆಯನ್ನು ಹಾಳು ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಸಮುದ್ರ ಮತ್ತು ಸಾಗರಗಳ
ಮಾಲಿನ್ಯಕಾರಕಗಳನ್ನು ಈ ಕೆಳಕಂಡಂತೆ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು.
1) ಗೃಹಗಳಿಂದ ಕೊಳಚೆ
ನೀರನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಅಥವಾ ನದಿಗಳ ಮೂಲಕ ಸಮುದ್ರಗಳಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದು.
2) ಕೃಷಿ ತ್ಯಾಜ್ಯ ವಸ್ತು,
ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರ, ಕೀಟನಾಶಕ, ರೋಗ ನಿವಾರಕ ಮೊದಲಾದವು ಕೃಷಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ತೊರೆ, ನದಿ, ಅಳಿವೆಗಳ
ಮುಖಾಂತರ ಸಮುದ್ರಗಳಿಗೆ ಸೇರುವುದು,
3) ಕೈಗಾರಿಕಾ ತ್ಯಾಜ್ಯ
ಮತ್ತು ನಗರಗಳ ಚರಂಡಿಯ ಕೊಳಚೆ ನೀರು ನದಿ, ತೊರೆಗಳಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಿ, ತರುವಾಯ ಅವು ಸಮುದ್ರ-ಸಾಗರಗಳನ್ನು
ಸೇರುವುದು.
4) ಭೂಭಾಗಗಳಿಂದ ಘನ
ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳ ಬಿಡುಗಡೆ.
5) ಕಾರ್ಖಾನೆ, ಆಸ್ಪತ್ರೆ
ಮೊದಲಾದವುಗಳಿಂದ ಹೊರ ಹಾಕಲ್ಪಡುವ ವಿಷಪೂರಿತ ತ್ಯಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಗಳು
6) ಸಾಗರಗಳ ತಳದಿಂದ,
ತೈಲ ಸಾಗಣೆ ಟ್ಯಾಂಕರ್, ಭೂಮೇಲ್ಭಾಗ ಮೊದಲಾದವುಗಳಿಂದ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂನಂತಹ ತೈಲ ವಸ್ತುಗಳ ಜಿನುಗುವಿಕೆ/ಸೋರುವಿಕೆ.
7) ಪರಮಾಣು ಶಕ್ತಿ ತಯಾರಿಕಾ
ಕೇಂದ್ರ, ಅಣು ಪರೀಕ್ಷಣಾ ಕೇಂದ್ರ ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಂದ ಹೊರಹಾಕಲ್ಪಡುವ ಅಣುವಿಕಿರಣ ತ್ಯಾಜ್ಯ.
ಸಾಗರಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ
ಅವಶ್ಯಕತೆ
? ಸಾಗರ ಜೀವಿಗಳ ಬದುಕಿಗೆ
ಮಾಲಿನ್ಯದಿಂದ ಆತಂಕ/ಗಂಡಾಂತರ ಉಂಟಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಸಾಗರಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಮೊದಲು ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಈ ಬಗ್ಗೆ ಎಲ್ಲ ್ಲ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಾಡಬೇಕು.
? ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಾಗೂ,
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ, ಸಂಘಟನೆಗಳು ಸಸ್ಯ, ಪ್ರಾಣಿ ಮತ್ತು ಮಾನವರ ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ ಹಿತದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಸಾಗರಗಳ
ಮುಂದಿನ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳವುದು ಅತ್ಯವಶ್ಯ.
ಸಾಗರಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಕುರಿತ
ಸಲಹೆ ಮತ್ತು ವಿಧಾನಗಳು
? ಪುರಸಭೆ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ
ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಸಮುದ್ರಗಳಿಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಮುಂಚೆ ಸಂಸ್ಕರಿಸುವುದು.
? ಪೆಟ್ರೊ-ರಾಸಾಯನಿಕ
ಕೈಗಾರಿಕಾ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸದೆ ಜಲರಾಶಿಗಳಿಗೆ ಹೊರಹರಿಯಲು ಬಿಡಬಾರದು.
? ಬಂದರು ಮತ್ತು ರೇವುಗಳಿಂದ
ನಿರುಪಯುಕ್ತ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸಮುದ್ರಗಳಿಗೆ ಸುರಿಯಬಾರದು.
? ಬಹಳ ಸೂಕ್ತವಾದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ
ನೆರವಿನಿಂದ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಣ್ಣಿನ ಸವೆತವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಬೇಕು.
? ಕೀಟನಾಶಕಗಳಿಂದಾಗುವ
ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ತಡೆಯಲು ಫಲವತ್ತಾದ ನದಿ ಮುಖಜ ಭೂಮಿಗಳ ಕೃಷಿಯನ್ನು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ನಿರ್ವಹಣೆಯಿಂದ
ಸಾಗಿಸುವುದು ಅಗತ್ಯ.
? ಮನರಂಜನೆಗಾಗಿ ಬಳಸುವ
ಬೀಚ್ಗಳನ್ನು ನೈರ್ಮಲ್ಯತೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯೋಪಾಸನೆಯ ಗುಣಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕು.
? ಎಲ್ಲಾ ವಿಧದ ವ್ಯರ್ಥ
ಪದಾರ್ಥಗಳನ್ನೂ, ಅದರಲ್ಲೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಸಮುದ್ರಗಳಿಗೆ ಸುರಿಯುವುದನ್ನು
ತಡೆಯಬೇಕು.
? ಸಂಪೂರ್ಣ ಪರಿಸರೀಯ
ಪರಿಣಾಮ ನಿರ್ಧಾರಣೆಯಿಂದ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ನಂತರವೇ ಕಡಲ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಡಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡುವುದು.
? ಏರುಬ್ಬರ ರೇಖೆಯಿಂದ
500 ಮೀಟರ್ ಒಳಗೆ ಯಾವುದೇ ಕಟ್ಟಡಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಬಾರದು ಎಂಬ ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ
ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವುದು.
? ಹೊಟೇಲ್ ಅಥವಾ ಮನರಂಜನಾ
ತಾಣಗಳಿಂದ ಹೊರದೂಡುವ ತ್ಯಾಜ್ಯ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಬೀಚ್ ಮತ್ತು ಸಾಗರಗಳನ್ನು ಮಾಲಿನ್ಯ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದರ
ಬಗ್ಗೆ ಖಚಿತ ಪಡಿಸುವುದು.
? ಸಾಗರಗಳ ಮುಖಾಂತರ
ತೈಲ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಟ್ಯಾಂಕರ್ಗಳ ಬದಲಾಗಿ ಕೊಳವೆ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಗಿಸುವುದು.
? ಸಾಗರ ಅಥವಾ ಸಮುದ್ರಗಳಲ್ಲಿ
ಪರಮಾಣು ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಸುರಿಯಬಾರದು.
? ಸಮುದ್ರ ತೀರಗಳಿಗೆ
ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಗಣಿಗಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ಖನಿಜಗಳ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯನ್ನು ಮಾಡದಂತೆ ತಡೆಯುವುದು.
? ಘನ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳನ್ನು
ಸಮುದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಸುರಿಯುವುದು ಮತ್ತು ಸ್ಫೋಟಕ ವಸ್ತುಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವುದು.
ಸಾಗರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಪರಿಹಾರೋಪಾಯಗಳು
? ಸಾಗರೀಯ ಸಂರಕ್ಷಣಾಧಾಮ
ಮತ್ತು ಕಾಯ್ದಿರಿಸಿದ ವಲಯಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ಹಾಗೂ
? ಈ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಮೀನುಗಾರಿಕಾ
ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುವುದು.
? ಮಿತಿ ಮೀರಿದ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯನ್ನು
ತಡೆಯುವುದು, ಮೀನುಗಳ ಸಂಗ್ರಹಣೆಗೆ ಮಿತಿ ನಿಗದಿಗೊಳಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸುಸ್ಥಿರ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯನ್ನು
ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು.
? ಸಾಗರಗಳನ್ನು ಮಾಲಿನ್ಯ
ಮುಕ್ತವನ್ನಾಗಿಸುವುದು.
? ಮಾನವ ಕೃತ್ಯದಿಂದಾಗುತ್ತಿರುವ
ಗಂಡಾಂತರದಿಂದ ಜಲೀಯ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವುದು.
? ನಮ್ಮ ಸಾಗರಗಳ ರಕ್ಷಣೆ
ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತೆಗಾಗಿ ಕಟ್ಟು ನಿಟ್ಟಿನ ಕಾಯ್ದೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತರುವುದು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ನೀತಿಗಳನ್ನು
ರೂಪಿಸುವುದು/ಪಾಲಿಸುವುದು
? ಸ್ವಚ್ಛತಾ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ
ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಸಂಘ ಸಂಸ್ಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಎಲ್ಲರೂ ಕಾರ್ಯನಿರತರಾಗಿ ಸಹಾಯ ಹಸ್ತ ನೀಡುವುದು.
? ?
ಪೀಠಿಕೆ.
? ಮಾನವನ ನಾಗರಿಕತೆ
ಬೆಳೆದಂತೆ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯೆವಸ್ಥೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ.
? 20ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಂತೂ
ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕತೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಿಂದಾಗಿ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಅತ್ಯಂತ ತ್ವರಿತಗತಿಯ ಕ್ರಾಂತಿಯುಂಟಾಗಿದೆ.
? ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ
ದೇಹದಲ್ಲಿನ ನರಮಂಡಲದಂತಿದ್ದು ಅರ್ಥವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ.
ಸಾರಿಗೆಯ ಅರ್ಥ:
? ಸಾರಿಗೆ ಎ0ದರೆ ಸರಕುಗಳು
ಮತ್ತು ಜನರನ್ನು ಒ0ದು ಕಡೆಯಿ0ದ ಮತ್ತೊ0ದು ಕಡೆಗೆ ಸಾಗಿಸುವುದು ಎ0ದರ್ಥವಾಗುತ್ತದೆ.
? ? ????, ? ? ?
???? ?? ? ? ?? ? ? ?? ? ? ?? ? ? ? ?? ? ? ? .
? ????
? ?? ? ? ? ????
? ? ? ?? ? ? ? ? ?? ? ?? .
? ?? ? ? ? ?? ?
?? ? ? ? ?? ?? .
? ?? ?? ? ? ?
???? ?? ?? .
? ? ? ?? ? ????
??? ? ?? ?? .
? ? ?? ? ???? ?
? ? ? .
ಸಾರಿಗೆ ಏಕೆ ಬೇಕು
?
1.ಅನೇಕ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪನ್ನೂಲಗಳು,
ಖನಿಜ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು, ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೆಳೆಗಳು, ಶಕ್ತಿ ಸಾಧನಗಳು ಹೇರಳವಾಗಿದ್ದು ಇವುಗಳ ಸಮರ್ಪಕ ಬಳಕೆಗೆ
ಸಾರಿಗೆ ಅತ್ಯವಶ್ಯಕ.
2. ಕೃಷಿ ಪ್ರದಾನ ದೇಶವಾಗಿದ್ದು
ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯ ಹಾಗೂ ಇತರೆ ಕೃಷಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಸಾಗಿಸಲು ಹಾಗೂ ಕೃಷಿ ವಲಯಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ
ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು.
3.ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳಿಗೆ ಬೇಕಾದ
ಕಚ್ಛಾ ವಸ್ತು ಪೂರೈಸಲು ಹಾಗೂ ಸಿದ್ದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಸಾಗಿಸಲು.
4.ಜನರು ಮತ್ತು ಸರಕು-ಸೇವೆಗಳನ್ನು
ಒಂದು ಕಡೆಯಿಂದ ಮತ್ತೊಂದು ಕಡೆ ಸಾಗಿಸಲು.
? ????
? ? ಸಾರಿಗೆ ಭೂ ಮಾರ್ಗಗಳು
ರಸ್ತೆಗಳು ರೈಲು ಮಾರ್ಗ ಸುರ0ಗ ಮಾರ್ಗ ಜಲ ಮಾರ್ಗಗಳು ಒಳನಾಡಿನ ಜಲಸಾರಿಗೆ ತೀರದ ಜಲಸಾರಿಗೆ ಸಮುದ್ರ
ಸಾರಿಗೆ ವಾಯು ಮಾರ್ಗಗಳು ಆ0ತರಿಕ ವಾಯು ಸಾರಿಗೆ ಅಂತರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಾಯು ಸಾರಿಗೆ
ಭಾರತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹಳ್ಳಿಗಳಿಂದ
ಕೂಡಿರುವುದರಿಂದ ಪ್ರತಿ ಹಳ್ಳಿಗಳು ಜನ ವಸತಿ ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ಮಹತ್ವವಾದದ್ದು.
ವಿಶೇಷತೆ:- 1. ಸುಲಭವಾಗಿ
ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಬಹುದು.
2. ದೇಶದÀ ಯಾವುದೇ ಮೂಲೆಗೂ
ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಸಬಹುದು
3. ಮನೆ ಬಾಗಿಲಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕ
ಕಲ್ಪಸುತ್ತದೆ.
? ??? ? ????:-
? ? ? ? ???? ???
? ? .
? ?? ? ? ?? ?
???? ?? ? .
?? ???? ? ? ?
???? ?? ?? ? ?? ? ?? ?? .
? ?? ? ? ? ????
? ? ? ? .
ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ ಬೆಳೆವಣಿಗೆ
1. ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿಯೇ
ರಾಜಮಹಾರಾಜರು ಸೈನಿಕರು &ಆಡಳಿತ ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ರಸ್ತೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿದ್ದರು.
2. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ
ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಪ್ರಮುಖ ಜಿಲ್ಲೆಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ರಸ್ತೆಗಳಿದ್ದವು
(ಅದರಲ್ಲೂ ಮೈಸೂರು&
ಬೆಂಗಳೂರು)
3. 1961 ರಲ್ಲಿ
43,182 ಕಿ ಮೀ ಉದ್ದದ ರಸ್ತೆಗಳಿದ್ದವು
4. ಪ್ರಸ್ತುತ
2,31,062 ಕಿ ಮೀ ರಸ್ತೆ ಇದೆ.
? ? ????
ರಸ್ತೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು
ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ 4 ವಿಧಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
1. ? ? ?
2 ?? ?
3 ?? ?? ????
4 ?????? ?? ????
??? ????
? ?? ? ?? ?
????, ? ?? ??? ???? ? ?? ? ???????? ?? ? .
? ?? ? ? ??? ??
? ? ?? ? .
? ?? ? ?? ? ????
???? ? ?? ??? ???? ?? ? .
? ? ? ?? ?? ?
???????? ?? ? .
ರಾಷ್ಟೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ;-
ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆ “ರಾಷ್ಟೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (ಓಊಂI-1)
? ಓಊಂI 1989 ರಲ್ಲಿ
ಸ್ಥಾಪನೆ
? 2 ವರ್ಗದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ
ಹೆದ್ದಾರಿಗಳಿವೆ
o ಭಾರತತದ ನೆರೆ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ
ರಾಜಧಾನಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತವೆ.
? ಉದಾ-ಲಾಹೋರ-ಅಮೃತಸರ-ದೆಹಲಿ-ಆಗ್ರಾ-ಕೋಲ್ಕತಾ-ಇಂಪಾಲ
o ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾನಿಗಳು
ಹಾಗೂ ಪ್ರಧಾನ ಬಂದರುಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುತ್ತವೆ.
? ಭಾರತ ಒಟ್ಟು
70,934 ಕಿ.ಮೀ ಉದ್ದದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
? ವಾರಣಾಸಿ-ಕನ್ಯಾಕುಮಾರಿಗಳನ್ನು
ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ರಾ.ಹೆ-7 ಇದು 2343 ಕಿ.ಮೀ ಉದ್ದವಿದ್ದು ಭಾರತದ ಅತಿ ಉದ್ದದ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಯಾಗಿದೆ.
? ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ್ತ
14 ರಾಷ್ಟೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳಿವೆ
? ಓಊ -41. ಓಊ -71
ಓಊ -13, ಓಊ _17, ಓಊ -48, ಓಊ -206, ಓಊ -209 ಓಊ -212 ಇತ್ಯಾದಿ
? ಇವುಗಳ ಒಟ್ಟು ಉದ್ದ
4491 ಕಿ ಮೀ
? ರಾಯಚೂರು & ಕೊಡಗು
ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ರಾಷ್ಟೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ .
? ಕೆಲವು ರಾಷ್ಟೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಗಳು
ಚತುಷ್ಕೋನ ರಸ್ತೆಗಳು ಹಾಗೂ ಷಟ್ಪದ ರಸ್ತೆಗಳಾಗಿವೆ.
? ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲೇ ಎತ್ತರವಾದ
ರಸ್ತೆ ಹಿಮಾಚಲಪ್ರದೇಶದ ಕುಲುಮನಾಲಿಯಿಂದ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಲ್ಹೇವದ ವರಗೆ ಇದೆ.
?
? ? ?? ?
1999????? ?? ? , ?? 54,000 ?? ??.?? ? ? .
? ? ? ?? ? ????
? ? ? ?? ?? ? ? ? ? ? ? ?????? ?? ????, ? ? , ???? ? , , ??? ? ???????? ?? ? ??
?? ????.
????
? ? ? ? ???? ? ?
???? ? ? ?? ? ? ?? ? ? ? ?? ????.
? ?? ???? ? ????
? ? ?? ?? ? ?? ? ?? ?? ?? .
? ?? ?? ? ? ?? ?
.
? ? ?? ????
?????? ???? ??
?? ???? ? ???????? ? ??? ? ? .
?? ?????? , ????
??? ? ? ? ?? ??? ? ? .
? , ????? , ?
???? ?? ? ? ? ??? .
?? ??? ?? ? ? ?
? ? .
?? ????, ? ? ?
?? ???????? ? ?? ??????? ?? ? ??.
ರೈಲು ಮಾರ್ಗಗಳು
o ???????? ?
???? ? ????? ??????, ? ???? ?? ??? ? ?????, ????? ????? .
0
o ?????
????????? ????? ? ???? ?????? ????? ? ???????? ? ????? ?????? .
o ? ???? ?? ???
? ????????? ?????? ?? ?? ?? ???????????? ?, ? ???? ?? ????? ? ?????? ???? ? ?
???? ?? ??????? ????????? .
o ??????
???????? ? ???? ?????? ???????? ???????? ? ???? ?? ? ??????? .
o ?????? ???
?????? ????? ? ???? ??????? ???? ?????????????, ????? ? ???? ????? ? ???
??????? , ????? ????? ???????? ? ???? ??? ???????? ???? ? ??? ???? ???? ???????
? ? ???? ???????? ???????? .
o ????????? ????
?????? ?? ???? ?? ??????????, ??? ?????????????? ????? ? ?????? ???? ?????????
??? ? ? ??? ?? ???????? ???? ? ??? ????? ?????????????? .
o ???? ? ????
????? ??????????? ? ??? ?????????? ?????? ? ?? ???? ????? ????? ? ??????????? .
o ???????? ?
???? ??? ????????????? ??,??? ????. ??????????? ???? ? ????? ?????? .
o ?????? ???
?,??? ????????? ? ????????? ? ??????? , ???? , ??,??? ? ??????? ??????? (?????
??????? ????)
o ?????????
???????? ? ???? ?? ???????? ?????? ?????? ????????.
o ?????? ?
???????? ??????????? ???? ? ?? ???? ?? ? ???? ????? ???????????????.
o ???????? ??
?????? ???????????? ??????????????????.
? ????? ????????
? ???? ??? ???????????? ????? ??? ? ???? ?????????? ??????????.
1
• ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮೂರು
ರೀತಿಯ ರೈಲು ಮಾರ್ಗಗಳಿವೆ.
1. ಬ್ರಾಡಗೇಜ್
2. ಮೀಟರಗೇಜ್
3. ನ್ಯಾರೊಗೇಜ್
? ???? ???? ????
????-?????????? ???????
? ????? ??????
????? ????????? ?????? ?????? ????? ????????? ??? ? ???? 1853???? ????? ??–???
???? 21 ????? ?????? ?? ?????.
? ????? ??? ?
???? ?????? ¬???? 14 ? ????????? 400 ??????????? ? ???? ? ???? ??????? 16?????
??????? 3.30? ? ?????? ???????????. ??? ??????? 21 ?????? ? ?????
??????????????. ??????????? ??????? ? ? ? ???????? ????? ??? ???? ?????? ????
??? ?????????? ? ???? ???? ????????? ??? ??????????????.
? 1854? ??????
15????? ? ???????? ???? ??????????? ?????? 24 ????? ????????? ????? ???????
????? ?? ? ???? ?????? ??? ?????????? ? ???? ????? ??????????? ?????????? .
? ???? ????
???????? ?????? ?????? ????????? ??? ????? ??????? ???? ? ???? ??????
????????????. 1856???? ??????? ? ???? ????? ? ?????????? ? ???? ? ?????????–
?????? ???? 63 ????? ???????????.
? ???? ????
???????? ?????? ????? 1859???? ????? ????????? ??? ? ???? ???????????. ??????
3????? ???????? –?????? ???? ? ? ???? 119 ????? ???????????.
? 1875? ??
?????? 19????? ???????? ?? ?????? ????? ????? ? ???? ??????? ? ????????? ? ????
??????? ?????? ??? ? ???? ???? ? ????? ??? ??? .
??? ??????
? ?????????? ?
??? ? ???? ? ???? ?????? ??? ?? ?? ????? ?????????? ??? ?????????? ????? ??? ??
.
? ???? ???
???????? ?????? ??????? ???? ‘???? ????? ? ??? ?????? ??? ??????’ ? ? ????? ???
?? .
2
? ? ??????
?????? ???????????? ???? ????? ??????? ??? ?? ?? ????? ??? ?? .
? ?????? ??????
??????????? ??????? ???? ?? ?????? ? ??? ? (?? ?????? ???????? )
? ??????????
??????????? ????? ? ??????? ???????? ? ?????? ? ??? ?
? ??????? ????
?????? ????? ????? ???? ? ? ?????? ? ??? ?.
???????? ? ????
? ? ??????????? ? ?????????? 2015-
? ?????? ??????
??? ???? ? ??? ? ??? ? ????? ?
? ????? ???:
1.15 ????? ???.?????, 65,436 ???????
? 7,172
?????????,13 ????? ??????
? ?????????
84.25 ? ?????? ????????? ?????
? ?????????? 2.3
? ???????? ? ??? ????????? ?????
? ?????????
10,502 ????? ??? ???? ?????
? 2,39,281 ????
????? ?????? ???
? 62,924
????????? ? ?????????
? ??????????
12,617 ????????? ? ??????? ?????
? 7,421 ????
????? ? ??????? ?????
? ?????? ??????
???? ?? ??? ?????? ????? ??????????? ? ?? ??????? ???????????????? ?? ?????
???? ????.
? 2014–15????? ?
??? 92.5 ??????? ? ??????????? , ? ??? 88.5? ? ?????? ???? ? ???????? •
? ? ??? ?,
??????????? ??????? ??????? ??????????.
? ?? ??????
?????? ???? ?????? ??????? ??????????? ? ?????????? ?? ????? ??????????.
? ??????????
???????? ? ?????????? ???????????? ??? ? 2.3 ? ?????? ?? . ????? 3 ? ???????
???????? ???? ? ???? .
? ???????
?????????? ? ??? ?? ‘???????? ’? 2014–15? ?? ?? ????? ???? ??????????? .
? ???? ?? ??????
3
? ???????????
?????????? ???????? ? ???? ?????? ??????? ?????????? ?????????????? . ?????????
? ??? ????????? ???????? ??? ?????? ?. ???? ? ??? ???? ಓಖ ? ???? ?????? ??,
???? ?. ????? ? ??? ???? ಓಇಖ ? ??????? ???? ???? ?. ????? ??? ? ??? ???? ಓಈಖ
????????? (????????) ???? ?. ????? ? ??? ???? ಇಖ ? ??????? ?????? ???? ?. ??
????? ? ??? ???? Sಇಖ ? ??????? ???? ?. ?????? ??? ? ??? ???? Sಅಖ ??????????? ??
???????? ?, ???? ?. ?????? ? ??? ???? Sಖ ? ? ??? ?????? ??,???? ?. ??? ? ???
???? ಅಖ ?????? ?? ???? ?,???? ?. ?????? ? ??? ???? Wಖ ?????? ?? ???? ?,???? ??.
? ?????? ? ??? ???? S Wಖ ??????? ?????? ?, ????
4
??. ????? ? ???
???? ಓWಖ ?????? ?? ???????? ?, ???? ??. ?????? ??? ? ??? ???? Wಅಖ ????? ????
?????? ?, ???? ??. ???? ??? ? ??? ???? ಓಅಖ ????????? ?????? ?, ???? ??. ??
????? ??? ? ??? ???? Sಇಅಖ ????? ???? ?????? ?, ???? ??. ????? ?????? ? ??? ????
ಇಅoಖ ???? ??????? ?????? ?, ???? ??. ????? ??? ? ??? ???? ಇಅಖ ???????? ??
???????? ?, ???? ??. ? ???? ? ??? ???? ಏ ಖ ??? ?????? ????? ??, ????
?????????? ? ??
???
? ???????? ?
???? ??? ??????????????? ????????? 8,072 ? ????????? ??????????? ,
? ?????? ?????
??? ??????? ???? ???? ? ??????????? ???? ???? ??????????? ?????? ????? ? ??????
? ??? ????????????? ???????????? ?????????? .
? ???????? ?
???? ? ????? ????????? , ??????? ???? ?? ????? ?????? ????????? ??????? ?? ????
?? ??????.
? ? ???? ??????
??? ? ??????? ?????? ??????????? .
5
? ??????? ?
???????? 18 ? ???????????, ? ?????? ??????? ? ????????? 24??? ?? ? ???????
???????????.
? ??????????? ?
???? 18????? 72 ??????????????? ?????? ???????? ,
? ????? ???
???????? ????? ??????? ??????? ?? ????????? ?????? ?? ??? ?? ??? ????? ?
??????????? ????????.
?? ?????? ?
???????
? ?????????
??????????, ?? ??? ???????? ?? ?????? ? ?????? ???? ????? ????????? .
? ???????, ? ?
???,? ??????,? ?????????,???? ???????? ? ? ????????? ? ????????.
? ?? ? ??
???????? , ??? ??????? ?? ??? ? ???? ??????????? 1990? ???????? ???????????????
.
? ? ?????????
????? ???? ???? ????????? ?? ?????? ?????? ????????? ?? ????????? ??? ? ??????
????? ?? ????????????? .
? ?? ? ???, ? ?
??? ????? ? ?????? ???????? ?? ??? ? ???? ????? ?? .
? ?? ?????? ?
????? ???????? ????????????? ??????? ?? ?????? .
? ???? ?????
???????? ???????? ???? ?? ???? ? ????????? ? ???????????????? .
????? ????
? ???????, ?
????, ????????????, ? ??? ???????????, ????? ????????, ???? ???? ???? ?? ???
??????? ?????? ????????? ?????????? ? ????? ?????????? .
6
? ???????? ????
? ??? ????????? ???? ???????? ???????? ? ????????, ????? ????? ????? ?????
???????? .
? ??????? ?
??????? ????? ????? ???
? ???????????
???????????? ???????? ,??????????? ????????? ? ??? ? ?? ??? , ???? ???? ?
?????? ? ????? ??? ?? ???????? ????? ???????? ??? ???? ????? ?????? .
? ? ????
???????? ?????????? ?????????????????, ??? ???? ???? ??????????? ????? ????????
? ??????????? ??? ????.
? ?????? ??????
??? ????? ?????? ???? ? ????? ? ? ????? , ????? ??? ????????? ?? ???????? , ??
???? ???????? ???????? ????, ????? ?????? 2,134 ???????? (7,000 ???)
???????????? ??????????? ???????????? ? ?? ? ??????? .
? ? ?????????
???? ????? ?? ???????? ???? ????.
? ??? ????,
??????? ??????????? ?????? ? ??? ? ???? ??? ?? ???????? ????? ???????? ??? ????
????? ?????? . Iಣ is ಚಿಟso ಣhe oಟಿಟಥಿ ಡಿಚಿಛಿಞ ಡಿಚಿiಟತಿಚಿಥಿ iಟಿ Iಟಿಜiಚಿ.
? ???????
???????? ?????? ? ????? ?????? ( ????? ??? ????????? ???????) ?????????? ? ???
?? ?????????????? ?? ????? ????? ???????? ??? .
????
? ???? ?
???????? : 7,566
? ? ????????? :
37,840
? ????
?????????? : 2,22,147
? ? ??? ? ??
???????????? : 6,853
? ???????? : 300
? ???? ? ??????
: 2,300
7
? ???? ?????
??????????? : 700
? ?????? :
15,40,000
? ???? ??? ?
???? ?? ???????? : ???
? ???? ??? ?
???? ?? ???????? : ?????? ? ??????????????????? ????
? ???? ???? ????
??????? ? ????? : ???????? ???? ?? ??? . ?????????????? ???? ????? ?????? ? ?
????? 3,745 ???.????? ( 2,327 ??????)????? ?????? 74 ??? 55 ????????????
????????? .
? ?? ?????? ????
???? ?????? : ? ????? ????????????? ???? ????? ???????? ???? ???????? ?????
???????? ??????? ? ?????, ?? ??????
? ???? ? ??????
?? ??????????? ?????? 528 ???.????? (328 ?????????) ??????? ???? ?? ?????? ,
?????? ????? ??? ?????? , ????????? .
? ???? ? ????? ?
????? : ? ????????? ?????? ???? ?? ??? ????????????-?????????????? ??? ? 140
???.????? (87 ??????) ? ????????? ????????? .
??????????? ?
????? ??????
1. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ರಸ್ತೆ
ಸಾರಿಗೆಯ ನಂತರ ರೈಲು ಸಾರಿಗೆಯು ಪ್ರಮುಖವಾದುದಾಗಿದೆ.
2. ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ
ದೂರದ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಸರಕುಗಳು ಮತ್ತು ಜನರನ್ನು ಸಾಗಿಸಲು ಇದು ಸೂಕ್ತ
3. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಮೊದಲು
ರೈಲು ಮಾರ್ಗ 1864 ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಮದರಾಸು ನಗರಗಳ ನಡುವೆ ನಿರ್ಮಾಣ
4. 1956 ರಲ್ಲಿ2595
ಕಿ ಮೀ ಉದ್ದದ ರೈಲುಮಾರ್ಗ ವಿತ್ತು ಇಂದು 3244 ಕಿ ಮೀ ಉದ್ದದ ರೈಲುಮಾರ್ಗ ಇದೆ.
5. ಕರ್ನಾಟಕದ ರೈಲು
ಮೊದಲು ದಕ್ಷಿಣ ವಲಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿತ್ತು ಇಂದು ನೈಋತ್ಯವಲಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ.
6. ಕೊಡಗು ಜಿಲ್ಲೆ ಯಾವುದೇ
ರೈಲು ಮಾರ್ಗ ಹೊಂದಿಲ್ಲ
ಕೊಂಕಣ ರೈಲು
? ಪಶ್ಚಿಮ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ
ಕಂಡುಬರುವ ಮಂಗಳೂರು – ಮುಂಬೈ ನಡುವೆ ಸಂಪರ್ಕ ಕಲ್ಪಿಸುವ ರೈಲ್ವೆ.
? ಇದರ ಉದ್ದ 273 ಕಿ.ಮೀ
ಇದು 13 ಪ್ರಮುಖ ಮತ್ತು 310 ಸೇತುವೆಗಳ ಮೇಲೆ ಹಾದುಹೋಗುತ್ತದೆ.
? ಈ ಮಾರ್ಗದಿಂದಾಗಿ
41 ಗಂಟೆಗಳ ಪ್ರಯಾಣದ ಅವಧಿ 18 ಗಂಟೆಗಳಿಗೆ ಇಳಿದಿದೆ.
ಮೆಟ್ರೋ ರೈಲು
? “ನಗರಗಳಲ್ಲಿನ ಟ್ರಾಫಿಕ್
ಸಮಸ್ಯೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ನಗರಗಳ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ಮೇಲ್ ಸೇತುವೆ ನಿರ್ಮಿಸಿ ಆ ಮುಖಾಂತರ ಸಂಚರಿಸುವ ರೈಲ್ಷೆಯೇ
ಮೆಟ್ರೋ ರೈಲು.”
? ಇದು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ
ಅಕ್ಟೋಬರ್ 20, 2011 ರಿಂದ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದ ಬೈಯಪ್ಪನ ಹಳ್ಳಿಯಿಂದ ಎಂ ಜಿ ರಸ್ತೆ ಯವರೆಗೆ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ
ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದು ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರು ಪ್ರತಿದಿನ ಸಂಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಜಲಮಾರ್ಗಗಳು
? ಜಲ ಸಂಚಾರವು ಸಾಗರ-ಸಮುದ್ರ,ಸರೋವರ,ನದಿಗಳು
ಮತ್ತು ಕಾಲುವೆಗಳ ಮೂಲಕ ಸಾಗುತ್ತದೆ.
? ಭಾರತವು ಜಲಮಾರ್ಗಗಳ
ಸಂಚಾರಕ್ಕೆ ಪುರಾತನ ಕಾಲದಿಂದಲು ಪ್ರಸಿದ್ದಿ ಪಡೆದಿದೆ.
? ಭಾರತವು 7515.5 ಕಿ.
ಮೀ. ದೂರದ ತೀರಪ್ರದೇಶ ಹೊಂದಿದೆ.
? ಭಾರತವು 14000 ಕಿ.
ಮೀ.ಒಳನಾಡಿನ ನೌಕಾಸಂಚಾರಕ್ಕೆ ಯೊಗ್ಯವಾದ ಜಲಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
? 12 ಪ್ರಮುಖ, 226
ಕಿರಿಯ ಮತ್ತುಮಾದ್ಯಮ ಬಂದರುಗಳಿವೆ.
? 85 ರಷ್ಟು ವಿದೇಶಿಯ
ವ್ಯಾಪಾರ ಹಡಗುಗಳ ಮೂಲಕ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
ಜಲಮಾರ್ಗದ ವಿಧಗಳು
o ಒಳನಾಡಿನ ಜಲಮಾರ್ಗಗಳು
o ತೀರಪ್ರದೇಶದ ಜಲಸಾರಿಗೆ
o ಸಾಗರ/ಸಮುದ್ರ ಸಾರಿಗೆ.
ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ಬಂದರುಗಳು
ಖಿಇಖಿ – ?????? ?
? –??? ??????? ಓಚಿgu Shಚಿhಚಿbಚಿ
ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ಬಂದರುಗಳು
1. ಕಾಂಡ್ಲಾ
2. ಮುಂಬಾಯಿ
3. ನವಸೇವಾ
4. ಗೋವಾ
5. ನವಮಂಗಳೂರು
6. ಕೊಚ್ಚಿ
7. ತುತಕುಡಿ
8. ಚನ್ನೈ
9. ವಿಶಾಖಪಟ್ಟಣ
10. ಪಾರದೀಪ
11. ಹಾಲ್ದಿಯಾ
12. ಕೊಲ್ಕತಾ
ಕೊಲ್ಕತಾ ಈ ಬಂದರು ದಕ್ಷಿಣ
ಏಷ್ಯಾದಲ್ಲಿಯೇ ದೊಡ್ಡ ಬಂದರಾಗಿದೆ.
ವಾಯು ಸಾರಿಗೆ
? ಇದು ಅತ್ಯಂತ ತ್ವರಿತಗತಿಯ
ಸಾರಿಗೆ ಸಾಧನವಾಗಿದೆ.
? ಭಾರತದಂತಹ ವಿಶಾಲ
ದೇಶಕ್ಕೆ ತುರ್ತುಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಿಗಾಗಿ ವಾಯುಸಾರಿಗೆ ತುಂಬಾ ಅವಶ್ಯಕ.
? ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರದ
ವಾಯುಸಾರಿಗೆಯ ಎರಡು ಸಂಸ್ಥೆಗಳೆಂದರೆ;
1.ಇಂಡಿಯನ್ ಏರ್ಲೈನ್ಸ್
2.ಏರ್ ಇಂಡಿಯಾ.
ಭಾರತ ಸರಕಾರ 1995 ರಲ್ಲಿ
ಖಿhe ಂiಡಿಠಿoಡಿಣ ಂಣhoಡಿಣಥಿ oಜಿ Iಟಿಜiಚಿ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ. ಇದು ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳ
ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ 11 ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ
ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿವೆ
1. ದೆಹಲಿ- ಇಂದಿರಾಗಾಂಧಿ
ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ
2. ಮುಂಬಾಯಿ-ಸಹರಾ
& ಸಾಂತ್ರಾಕ್ರೂಜ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ
3.ಕೊಲ್ಕತಾ-ಸುಭಾಷಚಂದ್ರಭೋಸ
ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ
ಖಿಇಖಿ – ?????? ?
? –??? ??????? ಓಚಿgu Shಚಿhಚಿbಚಿಜ
4. ಚನ್ನೈ- ಅಣ್ಣಾವಿಮಾನ
ನಿಲ್ದಾಣ 5. ತಿರುವನಂತಪುರ-
6. ಬೆಂಗಳೂರು-ನಾಡಪ್ರಭು
ಕೆಂಪೆಗೌಡ
7. ಹೈದ್ರಾಬಾದ
8. ಅಹಮದಾಬಾದ
9. ಪಣಜಿ
10. ಅಮೃತಸರ
11. ಗುವಾಹಟಿ.
? ಅಮೃತಸರನ ರಾಜಸಾನ್ಸಿ
ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ಈಗ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿದೆ.
? ಭಾರತದಲ್ಲಿ 115 ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ
ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ವಿಮಾನನಿಲ್ದಾಣಗಳಿವೆ.
? ರಕ್ಷಣಾವ್ಯೆವಸ್ಹಗೆ
ಯುದ್ದ,ಪ್ರವಾಹ,ಬರಗಾಲ,ಚಂಡಮಾರುತಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಷಿಫ್ರವಾಗಿ ಅಗತ್ಯಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಅತಿಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.
? 1. ಅತಿವೇಗದ ಚಾಲಿತ
ಸಾರಿಗೆ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿದೆ
? 2. ಪ್ರಯಾಣಿಕರು ಅಂಚೆ
ಮತ್ತು ಬೆಲೆಬಾಳುವ ಹಗುರವಾದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ದೂರದ ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಅತೀಬೇಗ ಸಾಗಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.
? 3. ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿಪತ್ತು
ಹಾಗೂ ಯುದ್ಧಗಳಂತಹ ತುರ್ತು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ
ಹೇಳತೀರದು.
? 4.ಆದರೆ ಇದು ದುಬಾರಿಯಾದ
ಸಾರಿಗೆ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿದ್ದು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರೆ ಕೈಗೆ ಎಟುಕದ್ದಾಗಿದೆ
ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ವಾಯು
ಸಾರಿಗೆ ಬೆಳವಣಿಗೆ
? 1946 ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳುರು
-ಹೈದಾರಾಬಾದ್ ನಡುವೆ “ ಡೆಕ್ಕನ್ ಏರವೇಸ್” ಕಂಪನಿ ಪ್ರಾರಂಭ
? 1953 ರಲ್ಲಿ ಇಂಡಿಯನ್
ಏರ್ ಲೈನ್ ಪ್ರಾರಂಭಗೊಂಡು ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ವಿವಿಧ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ
ವಿಮಾನಯಾನ ಪ್ರಾರಂಭ
? 1996 ರಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರು
ನಿಲ್ದಾಣ ಅಂತರಾಷ್ಟೀಯ ನಿಲ್ದಾಣವಾಗಿ ಘೋಷಣೆ
? ಬೆಳಗಾವಿ ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ,
ಮೈಸೂರು , ಮಂಗಳೂರು ಗಳಲ್ಲಿ ನಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿವೆ
? ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಹಸಿರು
ಕ್ಷೇತ್ರದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ದೇವನಹಳ್ಳಿ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣವಾಗಿದೆ.
ಖಿಇಖಿ – ?????? ?
? –??? ??????? ಓಚಿgu Shಚಿhಚಿbಚಿಜ
ವ್ಯವಸಾಯ
ಭೂಮಿಯನ್ನು ಉಳುಮೆ ಮಾಡಿಸಸ್ಯಗಳನ್ನು
ಪೋಷಿಸಿ ಅದರಿಂದ ಮಾನವ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಉಪಯೋಗ ಪಡೆಯುವುದನ್ನೇ ವ್ಯವಸಾಯ ಎನ್ನುವರು.
ವ್ಯವಸಾಯದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ
1)ವ್ಯವಸಾಯವು ಭಾರತೀಯರ
ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ಯೋಗವಾಗಿದೆ.
2) ದೇಶದ ಅಗಾಧ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ
ವ್ಯವಸಾಯವು ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ.
3)ವ್ಯವಸಾಯವು ಜೀವನಾಧಾರ
ಉದ್ಯೋಗವಾಗಿದ್ದು ಉಳಿದ ಎಲ್ಲಾ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರಿಗೆ ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ.
4)ಭಾರತ ಉತ್ಪಾದಿಸುವ
ಹಲವಾರು ಬಗೆಯ ವ್ಯವಸಾಯೋತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನಾಧರಿಸಿ ಕಚ್ಚಾವಸ್ತುವನ್ನಾಗಿ ಆಧರಿಸಿ ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು
ಹೊಂದಿದೆ.
5) ವ್ಯವಸಾಯವು ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿಯೂ
ಹಲವಾರು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳನ್ನು ಪೋಷಿಸುತ್ತದೆ ಉದಾ: ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರ.ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು
6) ವ್ಯವಸಾಯವು ಸಂಚಾರ
ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಮೊದಲಾದ ಹಲವಾರು ತೃತೀಯ ಆರ್ಥಿಕ ಉದ್ಯೋಗಗಳನ್ನು ಪೋಷಿಸಿದೆ.
ವ್ಯಸಯಾಯದ ವಿಧಗಳು
1)ಸಾಂಧ್ರ ಬೇಸಾಯ
2) ಜೀವನಾಧಾರ ಬೇಸಾಯ
3) ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೇಸಾಯ
4) ಮಿಶ್ರ ಬೇಸಾಯ
5) ತೋಟಗಾರಿಕಾ ಬೇಸಾಯ
ಸಾಂದ್ರ ಬೇಸಾಯ
ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ
ವ್ಯವಸಾಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಿಂದ 2-3 ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯುವುದಕ್ಕೆ ಸಾಂದ್ರ ಬೇಸಾಯ ಎನ್ನುವರು.
ಜೀವನಾಧಾರ ಬೇಸಾಯ
ರೈತರು ತಮ್ಮ ಜೀವನಕ್ಕೆ
ಅವಶ್ಯಕವಿರುವ ಹುಟ್ಟುವಳಿಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯುದಕ್ಕೆ ಜೀವನಾಧಾರದ ಬೇಸಾಯ ಎನ್ನುವರು
1)ಸ್ಥಿರ ಬೇಸಾಯ 2)
ಸ್ಥಳಾಂತರ ಬೇಸಾಯ
ಸ್ಥಿರ ಬೇಸಾಯ
ಖಿಇಖಿ – ?????? ?
? –??? ??????? ಓಚಿgu Shಚಿhಚಿbಚಿಜ
ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ
ಜನರು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ನೆಲೆಸಿ ಬೇಸಾಯವನ್ನು ಮಾಡುವುದಕ್ಕೆ ಸ್ಥಿರ ಬೇಸಾಯ ಎಂದು ಕರೆಯುವರು.
ಸ್ಥಳಾಂತರ ಬೇಸಾಯ
ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಪ್ರದೆಶದಲ್ಲಿ
ಜನರು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ನೆಲೆಸದೆ ಅಲ್ಲಿರುವ ಅರಣ್ಯಗಳನ್ನು ಕಡಿದು ಬೇಸಾಯ ಮಾಡುವರು ಒಂದೆರಡು ವರ್ಷ ಬೇಸಾಯ
ಮಾಡಿ ಅಲ್ಲಿನ ಮಣ್ಣಿನ ಫಲವತ್ತತೆ ಕಡಿಮೆಯಾದ ನಂತರ ಬೇರೆ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ಬೇಸಾಯ ಮಾಡುವರು ಇಂತಹ
ಬೇಸಾಯವನ್ನು ಸ್ಥಳಾಂತರ ಬೇಸಾಯ ಎನ್ನುವರು.
ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೇಸಾಯ
ವ್ಯಾಪಾರದ ಉದ್ದೇಶದ
ಸಲುವಾಗಿ ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಬೇಸಾಯವನ್ನು ವಾಣೀಜ್ಯ ಬೇಸಾಯ ಎನ್ನುವರು ಉದಾ:- ಅಡಿಕೆ,ತೆಂಗು,ಕಬ್ಬು,ಹತ್ತಿ,ಚಹ,ಕಾಫಿ,ರಬ್ಬರ್
ಇತ್ಯಾದಿ.
ಮಿಶ್ರಬೇಸಾಯ
ಕೃಷಿ ಭುಮಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಗಳನ್ನು
ಬೆಳೆಯುವದಕಷ್ಟೆ ಅಲ್ಲದೆ ದನಕರು ಸಾಕಾಣಿಕೆ,ಜೇನು ಸಾಕಾಣಿಕೆ,ಹಂದಿ ಸಾಕಾಣಿಕೆ,ರೆಷ್ಮೆ ಮುಂತಾದ ಉದ್ದೇಗಳಿಗಾಗಿಯೂ
ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಇದಕ್ಕೆ ಮಿಶ್ರ ಬೇಸಾಯ ಎನ್ನುವರು.
ಬೆಳೆಗಳ ಮಾದರಿಯನ್ನು
ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಅಂಶಗಳು
1) ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅಂಶಗಳು
2) ಆರ್ಥಿಕ ಅಂಶಗಳು
3) ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಂಶಗಳು
4) ರೈತರ ಮನೋಭಾವ
ಮುಂಗಾರು /ಖರೀಪ ಬೇಸಾಯ
1)ನೈಋತ್ಯ ಮಾನ್ಸೂನ್
ಮಾರತಗಳ ಅವಧಿಯ ಬೇಸಾಯವನ್ನೇ “ ಮುಂಗಾರುಬೇಸಾಯ” ಖರೀಫ್ ಬೇಸಾಯ ಎನ್ನುವರು.
2)ಜೂನ್/ಜುಲೈ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ
ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಿ ಸೆಪ್ಟಂಬರ & ಅಕ್ಟೋಬರ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಕಟಾವು ಮಾಡುವರು.
3) ದೇಶದ ಹೆಚ್ಚು ಭಾಗವು
ಈ ಅವಧೀಯಲ್ಲಿ ಸಾಗುವಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುವುದು.
4) ಭತ್ತ ರಾಗಿ ಹತ್ತಿ
ಜೋಳ ಮೆಕ್ಕೆಜೋಲ ಎಣ್ಣೆಕಾಳುಗಳು ಈ ಅವಧಿಯ ಮುಖ್ಯ ಬೆಳೆಗಳಾಗಿವೆ.
ಹಿಂಗಾರು/ಚಳಿಗಾಲದ ಬೇಸಾಯ
1) ಇದು ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ
ಮಳೆ ಪಡೆಯುವ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಮುಖ್ಯ ಸಾಗÀುವಳಿಯ ಅವಧಿಯಾಗಿದೆ.
2)ವಾಯುವ್ಯ ಭಾರತದ ಪಂಜಾಬ
ಹರಿಯಾಣ ,ಜಮ್ಮು & ಕಾಶ್ಮೀರ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಹಾಗೂ ದಕ್ಷಿಣದ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ& ತಮಿಳುನಾಡು
ಈ ಅವಧಿಯ ಬೇಸಾಯಕ್ಕೆ ಒಳಪಟ್ಟಿವೆ.
3) ವಾಯುವ್ಯ ಭಾರತದಲ್ಲಿ
ಗೋಧಿ ಅತಿ ಮುಖ್ಯ ರಬಿ ಬೆಳೆಯಾಗಿದೆ.
4)ಚಳಿಗಾಲದಲ್ಲಿ ತಂಪಾದ
ಸಮಶೀತೋಷ್ಣವಾದ ತುಂತುರ ಮಳೆಯಿಂದಕೂಡಿರುವ ವಾಯುಗುಣವಿರುವುದು ಇದು ಗೋಧಿ ಬೇಸಾಯಕ್ಕೆ ಅತ್ಯಂತ ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ.
ಖಿಇಖಿ – ?????? ?
? –??? ??????? ಓಚಿgu Shಚಿhಚಿbಚಿಜ
5) ಅಕ್ಟೋಬರ- ನವಂಬರ
ನಲ್ಲಿ ಬಿತ್ತನೆ ಮಾಡಿ ಫೆಬ್ರುವರಿ – ಮಾರ್ಚ ಅವಧೀಯಲ್ಲಿ ಕಟಾವು ಮಾಡುವರು.
ಜೇಡ್ ಬೇಸಾಯ
ರಬಿ ಹಾಗೂ ಖರೀಫ್ ಬೇಸಾಯದ
ನಡುವಿನ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಭಾರತದ ಹಲವು ಕಡೆಗಳ್ಲಲಿ ಬೇಸಾಯ ಈ ಬೇಸಾಯವನ್ನು “ ಜೇಡ್ ಬೇಸಾಯ ಎನ್ನುವರು.
ಪ್ರಮುಖ ಬೆಳೆಗಳು
1) ಆಹಾರ ದಾನ್ಯಗಳು
2) ವಾಣೀಜ್ಯ ಬೆಳೆಗಳು
3) ನಾರಿನ ಬೆಳೆಗಳು
4) ಪಾನೀಯ ಬೆಳೆಗಳು
ಭತ್ತ
1) ಭಾರತವು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತಿರುವ
ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಭತ್ತವು ಅತಿಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.
2) ಭಾರತವು ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ
ಅತಿಹೆಚ್ಚು ಭತ್ತದ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡನೇಯ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
3) ದೇಶದ ಬಹುಪಾಲು ಜನರ
ಭತ್ತವನ್ನು ಪ್ರಮುಖ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುವುದು.
4) ಭತ್ತವು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ
ಖಾರಿಫ್ ಬೆಳೆಯಾಗಿದೆ.
5) ಭತ್ತದ ಬೇಸಾಯಕ್ಕೆ
250 ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್ ಉಷ್ಣಾಂಶ & 100 ರಿಂದ 200 ಸೆ,ಮೀ ವಾರ್ಷಿಕ ಮಳೆ ಅವಶ್ಯಕ
6) ಫಲವತ್ತಾದ ಮೆಕ್ಕಲು
ಮಣ್ಣೂ,ಜೇಡಿ ಮಣ್ಣು, ಭತ್ತದ ಬೆಳೆಗೆ ಸೂಕ್ತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
7) ಬೆಳೆಯು ಕೊಯ್ಲಿಗೆ
ಬರುವವರೆಗೂ ಪೈರಿನ ತಳದಲ್ಲಿ ಣೀರು ನಿಂತಿರಬೇಕಾದುದರಿಂದ ಸಮತಟ್ಟಾದ ಭೂಮಿ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
8) ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ ರಾಜ್ಯವು
ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಭತ್ತವನ್ನು ಬೆಳೆಯುವ ರಾಜ್ಯವಾಗಿದೆ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ,ತಮಿಳುನಾಡು ಒರಿಸ್ಸಾ ಕರ್ನಾಟಕ,
ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶ,ಭತ್ತ ಬೆಳೆಯುಬ ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳಾಗಿವೆ.
ಗೋಧಿ
1) ಇದು ಭಾರತದ ಚಳಿಗಾಲದ
ಮುಖ್ಯ ಬೆಳೆಯಾಗಿದೆ.
2) ನಮ್ಮ ದೇಶ ಗೋಧಿಯ
ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧಿಸಿದೆ ಹಾಗೂ ಗೋಧಿಯನ್ನು ರಫ್ತು ಮಾಡುವ ಪ್ರಪಂಚದ ಪ್ರಮುಖ
ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ.
3) ಗೋಧಿ ಬೆಳೆಗೆ
100 ಸೆ ಉಷ್ಣಾಂಶ 50-70 ಸೆ.ಮಿ ವಾರ್ಷಿಕ ಮಳೆ ಅವಶ್ಯಕ.
4) ಮರಳು ಮಿಶ್ರೀತ ಜೇಡಿಮಣ್ಣು
& ಕಪ್ಪುಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಚನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ.
5) ಪಂಜಾಬ,ಹರಿಯಾಣ
& ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶ ಗಳಲ್ಲಿ ಗೋಧಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ.
6) ಪಂಜಾಬ ಗೋಧಿಯ ಕಣಜ
ವೆನಿಸಿದೆ
ಖಿಇಖಿ – ?????? ?
? –??? ??????? ಓಚಿgu Shಚಿhಚಿbಚಿಜ
7) ಬಿಹಾರ,ರಾಜಸ್ತಾನ,ಗುಜರಾತ,ಕರ್ನಾಟಕದ
ಉತ್ತರಭಾಗ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಗೋಧಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಯುವ ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳಾಗಿವೆ.
8) ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶವು
ಗೋಧಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ.
ಕಬ್ಬು
1) ಇದು ಭಾರತದ ಅತಿಮುಖ್ಯ
ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೆಳೆಯಾಗಿದೆ.
2) ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಬ್ಬಿನ
ಬೇಸಾಯವು ಅತೀ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ರೂಢಿಯಲ್ಲಿದೆ ಭಾರತವು ಇದರ ಮೂಲವಾಗಿದೆ.
3) ಕಬ್ಬಿನ ಬೆಳೆಯಲ್ಲಿ
ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಎರಡೇಯ ಸ್ಥಾನ ಹೊಂದಿದೆ.
4) ಇದು ವಾರ್ಷಿಕ ಬೆಳೆಯಾಗಿದ್ದು
ನೀರಾವರಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಪ್ರಮುಖ ಬೆಳೆಯಾಗಿದೆ.
5) ಇದರ 210-260 ಉಷ್ಣಾಂಶ
100 ರಿಂದ 150 ಸೆ.ಮೀ ವಾರ್ಷಿಕ ಮಳೆ ಬೇಕಾಗುವುದು.
6) ಮೆಕ್ಕಲು &
ಕಪ್ಪು ಮಣ್ಣಿನಲ್ಲಿ ಕಬ್ಬು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ.
7) ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶ,ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ,ತಮಿಳುನಾಡು,ಕರ್ನಾಟಕ,ಗುಜರಾತ,ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ
ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕಬ್ಬು ಮುಖ್ಯ ವಾಣಿಜ್ಯ ಬೆಳೆಯಾಗಿದೆ.
ಹೊಗೆ ಸೊಪ್ಪು
1) ಭಾರತವು ಇದರ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ
ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿಯೇ 3 ನೇ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದಿದೆ.
2) ಹೊಗೆ ಸೊಪ್ಪನ್ನು
ಬೀಡಿ,ಸಿಗರೇಟು ಹುಕ್ಕಾ ನಸ್ಯಗಳ ತಯಾರಿಕೆ ಹಾಗೂ ತಿನ್ನಲು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.
3) ಹೊಗೆ ಸೊಪ್ಪು ಸೇವನೆ
ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಹಾನಿಕರ ಎಂಬುದು ಗೋತ್ತಿದ್ದರು ಇಂದು ಪ್ರಪಂಚದ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಗೆ ಸೋಪ್ಪಿಗೆ
& ಅದರಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಬೇಡಿಕೆಯು ದಿನೇ ದಿನೇ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದೆ.
4) ಇದು ಉಷ್ಣ ವಲಯದ
ಬೆಳೆಯಾಗಿದ್ದು 210-270 ಉಷ್ಣಾಂಶ ಅವಶ್ಯಕ.
5) ಸಾಧಾರಣ ಮಳೆ ಬೀಳುವ
ಪ್ರದೇಶ ಅವಶ್ಯವಿದ್ದು ಸರಾಸರಿ 50 ಸೆ,ಮೀ ಮಳೆ ಬೇಕು
6) ಮರಳು ಮಿಶ್ರಿತ ಮಣ್ಣು,ರಾಸಾಯನಿಕ
ಗೊಬ್ಬರ ಅವಶ್ಯಕ.
7) ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ,ಗುಜರಾತ,ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶ,ಕರ್ನಾಟಕ,ಬಿಹಾರ,ತಮಿಳುನಾಡು,ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರಗಳಲ್ಲಿ
ಹೊಗೆ ಸೊಪ್ಪು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತಾರೆ.
8) ಕರ್ನಾಟಕದ ನಿಪ್ಪಾಣಿ
ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ನಗರವು ಹೊಗೆಸೊಪ್ಪು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ.
ಹತ್ತಿ
1) ಭಾರತವು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ
ನಾರಿನ ಬೆಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಹತ್ತಿ ಪ್ರಮುಖವಾದುದು.
2) ಕಚ್ಚಾ ಹತ್ತಿಯನ್ನು
ಹತ್ತಿ ಗಿರಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುವಾಗಿ ಬಳಸುವುದಲ್ಲದೆ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಮಾಣದ ಹತ್ತಿಯನ್ನು ರಫ್ತುಮಾಡಿ
ವಿದೇಶಿ ವಿನಿಮಯ ವನ್ನು ಗಳಿಸುತ್ತದೆ.
3) ಭಾರತವು ಹತ್ತಿ ಬೆಳೆಯುವ
ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಹಾಗೂ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡನೇಯ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ
4) ಹತ್ತಿ ಉಷ್ಣವಲಯದ
& ಉಪುಷ್ಣವಲಯದ ಬೆಳೆ
ಖಿಇಖಿ – ?????? ?
? –??? ??????? ಓಚಿgu Shಚಿhಚಿbಚಿಜ
5) ಇದರ ಉತ್ಪಾದನೆ
20 ರಿಂದ 25 ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್ ಉಷ್ಣಂಶ ಅವಶ್ಯಕ ಸುಮಾರು 75-150 ಸೆ.ಮೀ ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಮಳೆ ಪಡೆಯುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ
ಬೆಳೆಯಬಲ್ಲದು
6) ತೇವಾಂಶವನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟು
ಕೊಳ್ಳುವ ಮಣ್ಣು ಇದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ತ.
7) ಇದನ್ನು ಮುಂಗಾರು
ಬೆಳೆಯಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ.
8) ಗುಜರಾತ,ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ,ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ,ಹರಿಯಾಣ,ಕರ್ನಾಟಕ,ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ
ಹತ್ತಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ.
ಚಾಹ
1) ಚಹ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ
ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿಯೇ ಅತೀ ಮುಖ್ಯವಾದ ಪಾನೀಯವಾಗಿದೆ.
2) ಭಾರತವು ಚಹದ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ
ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆದಿದೆ.
3) ಬಹುಕಾಲದ ವರೆಗೆ
ಆಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ರಫ್ತಿನ ಏಕಸೌಮ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು.
4) ಚಹವು ಅಪಾರ ಉದ್ಯೋಗ
ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದರಿಂದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಗಳಿಸಿದೆ.
5) ಚಹವು ಉಷ್ಣವಲಯದ
& ಉಪಉಷ್ಣವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ನಿತ್ಯ ಹರಿದ್ವರ್ಣದ ಬಹುವಾರ್ಷಿಕ ಬೆಳೆಯಾಗಿದೆ.
6) ಸರಾಸರಿ ಉಷ್ಣಾಂಶ
210 ಉಪಯುಕ್ತ 150-200 ಸೆ.ಮೀ ಮಳೆ ಅವಶ್ಯಕತೆ.
7) ಕೊಳೆತ ಜೈವಿಕಾಮಶವುಳ್ಳ
ಹಾಗೂ ನೀರು ಸುಲಭವಾಗಿ ಬಸಿದು ಹೋಗುವಂತಹ ಮರಳು ಮಿಶ್ರಿತ ಜೇಡಿ ಮಣ್ಣು ಚಹದ ಬೇಸಾಯಕ್ಕೆ ಉತ್ಕøಷ್ಟವಾದದ್ದರಿಂದ
ಸುಮಾರು 1200-2400 ಮೀ ಎತ್ತರವುಳ್ಳ ಇಳಿಜಾರುಗಳಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
8) ಅಸ್ಸಾಂ,ಪಶ್ಚಿಮ
ಬಂಗಾಳ,ತಮಿಳುನಾಡು,ಹಾಗೂ ಕೇರಳ ಚಹದ ಬೇಸಾಐವನ್ನು ಕಾಣುತ್ತೇವೆ. ಭಾರತವು ಚಹದ ರಫ್ತಿಗೆ ಹೆಸರಾಗಿದೆ.
ತೋಟಗಾರಿಕಾ ಬೇಸಾಯ
1) ತೋಟಗಾರಿಕೆಯು ಹಣ್ಣು
ತರಕಾರಿ ಹಾಗೂ ಹೂಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
2) ಇದು ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ/ನಿಯತಕಾಲಿಕವಾದ
ಅಂದರೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಫಸಲು ನೀಡುವ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ
3) ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಬೇಸಾಯವು
ಇತರೆ ಬೇಸಾಯಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಾಂದ್ರಯುತ ನಹಾಗೂ ವಾಣೀಜ್ಯ ಮಾದರಿಯಾಘಿದೆ.
4) ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಾವು
ಬಾಳೆ,ಸಪೋಟ ಹಾಗೂ ನಿಂಬೆಜಾತಿಯ ಹಣ್ನೂಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೆ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ.
5) ಸರ್ಕಾರವು ತೋಟಗಾರಿಕೆ
ಬೇಸಾಯಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಮಾಖ್ಯತೆ ನೀಡಿದ್ದು ಈ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಅಪಾರ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದೆ. ತೋಟಗಾರಿಕೆ
ಬೇಸಾಯದ ಈ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸುವರ್ಣ ಕ್ರಾಂತಿ ಎನ್ನುವರು.
6) ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಅವಶ್ಯಕವಾದ
ಎಲ್ಲ ಬೌಗೋಳಿಕ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಭೂ ಸೌರೂಪ ವಾಯುಗುಣ ,ಮಣ್ಣು ನೀರಾವರಿ ಸೌಲಭ್ಯ ಸರಕಾರದ ಉತ್ತೇಜನ ಸೌಲಭ್ಯ
ಕಾರ್ಮಿಕರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಮೂಂತಾದವುಗಳು ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪೂರಕವಾಗಿವೆ.
ಪುಷ್ಪ ಬೇಸಾಯ
1) ಭಾರತದ ವ್ಯವಸಾಯ
ಪದ್ದತಿಯಗಳಲ್ಲಿ ಪುಷ್ಪಕೃಷಿಯೂ ಒಂದು .
2) ಹೂವು ಬೆಳೆಯುವ ಕಲೆಯು
ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಅತೀ ಪುರಾತನ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ತಿಳಿದಿತ್ತು.
ಖಿಇಖಿ – ?????? ?
? –??? ??????? ಓಚಿgu Shಚಿhಚಿbಚಿಜ
3) ವಾಣಿಜ್ಯ ಮಾದರಿಯ
ಪುಷ್ಪ( ಹೂವು) ಕೃಷಿ /ಬೇಸಾಯವನ್ನು “ ಫ್ಲೋರಿಕಲ್ಚರ್: ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
4) ಭಾರತವು ಬೆಳೆಯುವ
ಹೂಗಳಲ್ಲಿ ಮಲ್ಲಿಗೆ,ದುಂಡು ಮಲ್ಲಿಗೆ ಸಂಪಿಗೆ,ಚಂಡು ಹೂವು,ಸೇವಂತಿಗೆ ಕನಕಾಂಬರಿ ಗುಲಾಬಿ ಲಲ್ಲಿ ಮುಂತಾದವುಗಳು
ಪ್ರಮುಖವಾಗಿವೆ.
5) ಸಾಮಪ್ರದಾಯಿಕ ರೀತಿಯ
ಹೂಗಳಿಗಿಂತ ಉದ್ದವಾಗಿ ಕತ್ತರಿಸಿದ ಗುಲಾಬಿ,ಆರ್ಕಿಡ್, ಲಿಲ್ಲಿ,ಗ್ಲಾಡಿಯೋಲನ್ ಕಾರನೇಷನ್ ಅಂಥೋರಿಯಂ
ಮೊದಲಾದ ಹೂಗಳಿಗೆ ಅಪಾರಬೇಡಿಕೆಯಿದೆ. ಇವುಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಗಳಿಸಿದೆ.
6) ಪುಷ್ಪ ಬೇಸಾಯವು
ಕಲವೇ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ಸಿಮೀತವಾಗಿದೆ. ತಮಿಳುನಾಡು,,ಕರ್ನಾಟಕ,ಆಂದ್ರಪ್ರದೇಶ,ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ.ಹರಿಯಾಣ.ಪಶ್ಚಿಮ
ಬಂಗಾಳ ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ ಮುಂತಾದ ರಾಜ್ಯಗಳು ಪುಷ್ಪ ಬೇಸಾಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
7) ಭಾರತದ ಬೇಸಾಯವು
ಪ್ರಸ್ತುತ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಪುಷ್ಪಬೇಸಾಯವು ಉದ್ಯಮದ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿ
ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಹೊಂದಲು ಉತ್ತಮ ಅವಕಾಶಗಳಿವೆ.